Październik 2005

List do Abp. Mariana Gołębiewskiego
kard. Angelo Sodano

Jan Paweł II – Orędownik Prawdy
List Pasterski Episkopatu Polski

Biskupi polscy obradowali we Wrocławiu

Wspólne oświadczenie konferencji Episkopatów Polski i Niemiec z okazji 40. rocznicy wymiany listów między oboma episkopatami w roku 1965

Fundament europejskiego domu
ks. Antoni Kiełbasa SDS

Spotkanie z dwoma papieżami
Adam Kwaśniewski

Jan Paweł II niedoścignionym ideałem?
Grzegorz Gaczyński

Kompendium Katechizmu Kościoła Katolickiego
ks. Grzegorz Sokołowski

Od sodalicji do Zgromadzenia Sióstr Bożego Serca Jezusa
S. Aneta ze Zgromadzenia Sióstr Bożego Serca Jezusa

Modlitwa otwarciem na Słowo Boże
Adam Chruszczewski

Śląski Haydn
Andrzej Prasał

Kochali go młodzi całego świata
Wojtek Partyka

W poszukiwaniu pośmiertnych szczątków księcia Henryka II Pobożnego
Henryk Dziurla

Papieżowi Janowi Pawłowi II
Janusz Dariusz Telejko




Strona główna

Archiwum

Biskupi polscy obradowali we Wrocławiu



Nabożeństwem eucharystycznym z modlitwą o pojednanie polsko-niemieckie we Wrocławiu 22 września rozpoczęło się 333. Zebranie Plenarne Episkopatu Polski. Głównym punktem spotkania było zaś podpisanie wspólnego oświadczenia biskupów Polski i Niemiec z okazji 40. rocznicy wymiany listów na temat wzajemnego pojednania.

40 lat temu podczas kończących się obrad Soboru Watykańskiego II biskupi polscy skierowali do biskupów niemieckich słynny list zawierający znamienne słowa pod adresem narodu niemieckiego: przebaczamy i prosimy o przebaczenie. Tekst wspólnego oświadczenia nawiązującego do wydarzenia sprzed 40 laty powstawał równolegle w językach polskim oraz niemieckim, przedstawiciele obu episkopatów podpisali je wstępnie 21 września w Fuldzie. Podczas wrocławskich obrad biskupów z udziałem przedstawicieli Episkopatu Niemiec i grekokatolickich biskupów z Ukrainy, obchodzone były jeszcze dwie inne ważne rocznice: 75-lecia powstania Metropolii Wrocławskiej oraz 60-lecia zorganizowania struktur kościelnych na Dolnym Śląsku.

Na konferencji prasowej przed rozpoczęciem obrad metropolita wrocławski abp Marian Gołębiewski przypomniał, że w 1930 roku decyzją papieża Piusa XI biskupstwo wrocławskie zostało podniesione do rangi archidiecezji i siedziby metropolii. Natomiast 40 lat temu 15 sierpnia 1945 r. kard. August Hlond wręczył dekrety nominacyjne nowym administratorom apostolskim na ziemiach odzyskanych, w tym we Wrocławiu. Ta "wędrówka ludów", jak nazwał przesiedlenia arcybiskup, odbywała się nie bez ran i cierpienia. Przesiedleńcy, którzy dotarli na Dolny Śląsk z kresów Rzeczpospolitej, zostali wyrwani z korzeniami z innych terenów, z innego środowiska i kontekstu kulturowego. Metropolita podkreślił wielką rolę Kościoła, który przyczynił się do integracji ludzi oraz przywracał im nadzieję, że w tym miejscu będzie ich ojczyzna. Ksiądz Arcybiskup wspominając swój pobyt w Fuldzie, zauważył, że w Episkopacie Niemiec za znak nadziei uważa się przyjście po papieżu Polaku – papieża Niemca. Ustosunkował się również do głośnej sprawy Centrum Przeciwko Wypędzeniom, podkreślając, że Episkopat Polski nie jest entuzjastą obecnie proponowanego kształtu tej instytucji.

Biskupi polscy dyskutowali podczas obrad we Wrocławiu m.in. o Synodzie Biskupów poświęconym Eucharystii, jaki odbędzie się w Rzymie w październiku, na zakończenie Roku Eucharystii. Podjęli także temat formacji stałej kapłanów i sytuacji duszpasterstwa wśród emigracji polskiej na Wschodzie, a także zagadnienia związane ze szkolnictwem katolickim oraz duszpasterstwem nauczycieli. Biskupi omówili również stan przygotowań do wizyty ad limina apostolorum, jaka odbędzie się na przełomie listopada i grudnia br. oraz sytuację społeczno-polityczną w przeddzień wyborów parlamentarnych i prezydenckich.

Jednym z tematów 333. zebrania plenarnego Episkopatu Polski we Wrocławiu była także nowelizacja statutu Konferencji Episkopatu Polski. Nad dokumentem tym pracuje specjalnie powołany w tym celu zespół roboczy, któremu przewodniczy Prymas Polski. Jak poinformował sekretarz generalny Episkopatu bp Piotr Libera, statut i regulamin Konferencji Episkopatu Polski wymaga nowelizacji zgodnie ze wskazaniami motu proprio Apostolos suos Jana Pawła II. W nowym statucie zostanie uwzględniona relacja Konferencji Episkopatu Polski do kontynentalnych struktur Kościoła w Europie takich jak: Rada Konferencji Biskupów Europy (CCEE) i Komisji Episkopatów Wspólnoty Europejskiej (COMECE). Rozszerzone też zostaną kompetencje i możliwości działania biskupów emerytów. Ich doświadczenie będzie wykorzystywane w licznych komisjach i radach Episkopatu, w których pracach będą mogli nadal uczestniczyć, obecnie bowiem taka możliwość nie istnieje.

Na zakończenie obrad biskupi polscy i niemieccy uroczyście świętowali w katedrze wrocławskiej 75. rocznicę powstania tutejszej metropolii, 60. rocznicę ustanowienia polskiej administracji kościelnej po II wojnie oraz 40. rocznicę pamiętnej wymiany listów między oboma Episkopatami pod hasłem "Przebaczamy i prosimy o przebaczenie".

Witając przybyłych metropolita wrocławski abp Marian Gołębiewski przypominał znaczenie trzech rocznic, które stały się okazją do wspólnej Eucharystii. Nawiązując do 40. rocznicy wymiany listów biskupów polskich i niemieckich i stwierdził, że jest to nowy etap na drodze pokojowych relacji naszych narodów. Odczytał także telegram od Benedykta XVI, który w jego imieniu wystosował sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej, kard. Angelo Sodano.

Mówiąc w homilii o jubileuszu 75-lecia metropolii wrocławskiej Nuncjusz Apostolski przypomniał, że diecezja wrocławska od zarania dziejów, czyli od roku 1000 podlegała metropolii gnieźnieńskiej, a od 1821 r. bezpośrednio Stolicy Apostolskiej, by wreszcie stać się samodzielną jednostką w ramach Kościoła w Niemczech. Wówczas – jak podkreślił – otwarły się nowe możliwości duszpasterskie na Dolnym Śląsku. Jednak stan ten trwał krótko, gdyż po 15 latach II wojna światowa zniweczyła wszystkie plany i duszpasterskie działania. Na nowo struktury Kościoła na tej ziemi, aczkolwiek w zupełnie innych warunkach państwowych i ludnościowych rozpoczęły być odbudowywane od sierpnia 1945 r. kiedy kard. August Hlond, ustanowił tu administratorów apostolskich. Szczególnie serdecznie abp Józef Kowalczyk wspomniał postaci późniejszych kardynałów wrocławskich: Bolesława Kominka i Henryka Gulbinowicza.

Mówiąc o historycznej specyfice Wrocławia, Nuncjusz Apostolski przywołał słynne zdanie Jana Pawła II z 1997 r.: Wrocław jest miastem położonym na styku trzech krajów, które historia bardzo ściśle ze sobą połączyła, jest poniekąd miastem spotkania, jest miastem, które jednoczy. Tutaj w jakiś sposób spotyka się tradycja duchowa Wschodu i Zachodu. Analizując w homilii aktualną sytuację w Polsce abp Kowalczyk ubolewał, że dziś daleko nam do rzeczywistej realizacji ideałów Sierpnia. Wśród przyczyn takiego stanu wymienił: egoizm, niedojrzałość do życia w demokracji, braki organizacyjne, korupcję, czy zatracanie ideałów zakorzenionych w wartościach chrześcijańskich. Ostro przeciwstawił się też semantycznej i kulturowej rewolucji, polegającej na nadawaniu przez laickie siły innego znaczenia określonym pojęciom. Jako przykład podał słowo tolerancja. – W imię tolerancji propaguje się szeroko mit uciemiężonej mniejszości seksualnej, aby zmienić znaczenie treściowe takich pojęć, jak małżeństwo czy rodzina, zastępując je pojęciem związku partnerskiego itp. – ubolewał.

Zaznaczył przy tym, że w działaniu sił laickich nie chodzi o walkę z dyskryminacją, ale o budowanie nowej cywilizacji. Nie ma więc tolerancji dla ludzi, którzy rozumieją to pojęcie w dotychczasowy tradycyjny sposób, tzn. w duchu poszanowania przykazań Bożych, a zwłaszcza przykazania miłości Boga i bliźniego. Proponowane są natomiast nowe kanony kultury i prawa, które zdają się być wymierzone przeciwko chrześcijaństwu i wyrosłej na nim cywilizacji – tłumaczył.

Abp Józef Kowalczyk wyraził przy tym nadzieję, że trud i cierpienie tych, którzy walczyli o taką Polskę i którzy ją wywalczyli poprzez zryw "Solidarności" przed 25 laty, nie będą przez nas i następne pokolenia zmarnowane, roztrwonione, ale stanowić będą testamentalne wezwanie do ustawicznego budowania, obrony, ubogacania i pomnażania tego wielkiego dziedzictwa, które przecież jest stale zagrożone przez siły wewnętrzne i zewnętrzne. Na zakończenie przywołał pamiętne słowa Jana Pawła II, wygłoszone podczas inauguracji jego pontyfikatu: Nie lękajcie się! Otwórzcie, a nawet, otwórzcie na oścież drzwi Chrystusowi!.

Na zakończenie liturgii przewodniczący episkopatu Niemiec kard. Karl Lehmann zauważył, że nawet dziś po 40. latach trudno uświadomić sobie, jak wielki cud się wówczas wydarzył, na skutek wymiany listów obu Episkopatów. Wspomniał, że choć naród polski niezwykle wycierpiał, to dzięki swoim biskupom wzniósł się ponad wszystko i zdobył się na niezwykły gest pojednania wyrażony w słowach: Przebaczamy i prosimy o przebaczenie. To jest więcej niż proste słowo, to jest wielki czyn oparty na Ewangelii – skonstatował przewodniczący niemieckiego Episkopatu. Podkreślił, że dzięki wymianie listów między oboma Kościołami powstała zupełnie nowa przestrzeń współżycia pomiędzy narodami. Dodał, że mimo iż pojawiają się nowe napięcia, to podążamy dalej za tymi słowami i pragniemy nawzajem umacniać nasze wzajemne stosunki. Pragniemy wspólnie w Unii Europejskiej wszystko zrobić, aby przywrócić te wartości, które wypływają z naszej wiary – oświadczył kard. Lehmann, a jego słowa zostały przyjęte gorącymi oklaskami.

Mszę koncelebrował cały Episkopat Polski, na czele z kardynałami: Józefem Glempem, Franciszkiem Macharskim, Henrykiem Gulbinowiczem i Stanisławem Nagym. Obecni byli goście z Ukrainy: kard. Lubomyr Huzar, zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego oraz bp Leon Mały, łaciński biskup pomocniczy Lwowa. We Mszy świętej uczestniczyła także delegacja Konferencji Biskupów Niemiec z jej przewodniczącym kard. Karlem Lehmannem, kard. Georgiem Sterzinskym (Berlin) oraz biskupiami: Franzem Kamphausem z Limburga, Gerhardem Feige z Magdeburga, Josefem Homeyerem z Hildesheim, przewodniczącym COMECE i Gerhardem Pieschlem, biskupem pomocniczym w Limburgu oraz sekretarz generalny Episkopatu Niemiec ks. Hans Langendörfer. Obecny był także prawosławny abp Jeremiasz, prezes Polskiej Rady Ekumenicznej oraz bp Ryszard Bogusz z Kościoła ewangelicko-augsburskiego.

Przybyły też władze samorządowe i wojewódzkie, m.in. prezydent Wrocławia Marek Dutkiewicz, marszałek województwa dolnośląskiego Paweł Wróblewski oraz liczni wierni, którzy wypełnili katedrę. Mszę koncelebrowało ok. 200 księży.


Oprac. na podstawie KAI