Czerwiec 2007

Wspominając Kongres Eucharystyczny
ks. Piotr Nitecki

Każdy ma niezbywalne prawo do życia
Z ks. Stanisławem Paszkowskim rozmawia Bożena Rojek

Szymon z Lipnicy
Patryk Gołubców

Odczuwam wdzięczność Bogu za dar życia i kapłaństwa
Z ks. Franciszkiem Rozwodem rozmawia ks. Antoni Młotek

Pomagajmy samotnym
ks. Stanisław Pawlik

Tworzyć na fundamencie prawdy
Małgorzata Śledź

Konspiracja w krótkich spodenkach
Krzysztof Szwagrzyk

Prymicjanci

800-lecie urodzin Świętej Elżbiety Węgierskiej
Filip Maria Muszyński



Strona główna

Archiwum

800-lecie urodzin Świętej Elżbiety Węgierskiej
Filip Maria Muszyński



Od początku kwietnia do końca roku 2007 we Wrocławskim Muzeum Archidiecezjalnym prezentowana jest wystawa poświęcona św. Elżbiecie Węgierskiej, z okazji jubileuszu 800-lecia jej urodzin.
Święta Elżbieta (1207–1231) była córką króla Węgier Andrzeja II. W wieku 14 lat wzięła ślub z Ludwikiem IV, synem Hermana, hrabiego-palatyna saskiego i landgrafa Turyngii. Mieszkała z mężem w Turyngii, mieli troje dzieci: Hermana, Zofię i Gertrudę. Ludwik zmarł w 1227 roku podczas wyprawy krzyżowej do Ziemi Świętej. Elżbieta odsunęła się wtedy od życia dworskiego, przeniosła się do Eisenach, a następnie do Marburga. W roku 1228 złożyła śluby zakonne, stając się jedną z pierwszych tercjarek franciszkańskich. Oddała się całkowicie modlitwie, pokucie i uczynkom miłosierdzia. Fundowała przytułki dla biednych, gdzie osobiście usługiwała ubogim, karmiąc ich i opiekując się nimi. Ciężka praca połączona z surowym trybem życia spowodowała jej rychłą śmierć w nocy z 16 na 17 listopada 1231 roku. Kult świętej rozprzestrzeniał się w Europie bardzo szybko, a już w roku 1235 Papież Grzegorz IX ogłosił ją świętą.

Wystawa mieści się na I piętrze budynku Muzeum Archidiecezjalnego, obejmuje sześć sal, w których zaprezentowano ponad 100 różnego rodzaju eksponatów. Są to przede wszystkim obrazy, rzeźby i figurki przedstawiające Świętą Elżbietę. W skład wystawy wchodzą również zdjęcia oraz reprodukcje dzieł sztuki związane ze świętą. W każdej sali można zapoznać się pokrótce z informacjami dotyczącymi kolejno życiorysu św. Elżbiety, chronologii jej życia, historii kościoła w Marburgu, przebiegu kanonizacji, opisu jej posługi wśród najuboższych, rozwoju jej kultu, jak również jubileuszu 800-lecia jej urodzin, a także historii zakonu sióstr elżbietanek. W pierwszej z sal została wystawiona barwna plansza z drzewem genealogicznym świętej-księżnej.

Wartość artystyczna eksponatów jest bardzo zróżnicowana; obok średniowiecznego ołtarza, XVI-wiecznej rzeźby oraz potężnego gobelinu z herbem Fryderyka kardynała von Hessen (fundatora wrocławskiej kaplicy św. Elżbiety) znajdują się gipsowe figurki, zdjęcia oprawione w ramki, czy też średnio udane wizerunki świętej malowane w końcu XX wieku. Niektóre spośród przedmiotów są własnością Muzeum Archidiecezjalnego, ale liczne zostały wypożyczone z różnych klasztorów sióstr elżbietanek. Ta nierówność klasy wystawianych dzieł jest jednak atutem wystawy. Wszystkie bowiem łączy wspólny temat, zaś ich różnorodność daje tylko obraz szerokiego zasięgu i licznych aspektów kultu. Wystawę otwierają zdjęcia kaplicy św. Elżbiety przedstawiane obok wspomnianego już gobelinu, dające obraz wielkiego gestu możnego fundatora; zaś zaraz potem możemy obejrzeć jakąś skromniutką figurkę czy XIX-wieczną grafikę. Ciekawe jest również, jak ten sam temat jest przetwarzany od średniowiecza po dzień dzisiejszy.

Trudno jednak powiedzieć, żeby wystawa roztaczała przed widzem szerokie spektrum dzieł sztuki dotyczących świętej. Jest to tylko drobny wycinek, na który jednak warto zwrócić uwagę. Przeważają, niestety, zdjęcia i figurki o niezbyt wielkiej wartości artystycznej, ale z drugiej strony w wystawie dużą rolę gra jej aspekt religijny. Duża część spośród eksponatów ma charakter przedmiotów kultu religijnego. Celem wystawy nie było przecież ukazanie działalności artystycznej, ale przede wszystkim przypomnienie o postaci Świętej Elżbiety i ukazanie różnych form jej kultu; a także rozwoju rozpoczętego przez nią dzieła pomocy ubogim przez działalność sióstr elżbietanek. To zadanie zostało przez wystawę spełnione.