Papieska Światowa Sieć Modlitwy

czerwiec 2023

INTENCJA MODLITEWNA – O ZNIESIENIE TORTUR


MÓDLMY SIĘ, ABY WSPÓLNOTA MIĘDZYNARODOWA PODJĘŁA
KONKRETNE DZIAŁANIA, ZMIERZAJĄCE DO ZNIESIENIA TORTUR,
ZAPEWNIAJĄC WSPARCIE OFIAROM I ICH RODZINOM

Wśród relacji z toczącej się od ponad roku wojny na Ukrainie są informacje o torturach stosowanych przez Rosjan na okupowanych przez nich terenach ukraińskich.
Chociaż każda forma tortur lub złego traktowania jest zabroniona na mocy prawa międzynarodowego, to na światło dzienne wychodzą opisy i zdjęcia bestialskiego zachowania się żołnierzy rosyjskich wobec ukraińskich żołnierzy i cywilów. Ze śledztwa prowadzonego przez prawników z tzw. Mobilnego Zespołu Sprawiedliwości i Niezależną Międzynarodową Komisję Śledczą powołaną przez ONZ wynika, że sale tortur odkryto pod koniec 2022 r. m.in. w Chersoniu i w obwodzie charkowskim.
Rosjanie znęcali się w nich nad Ukraińcami. Co więcej, nie powstawały one przypadkowo, lecz były starannie rozplanowane, miały określony cel i zostały sfinansowane przez Rosję.
Według „The Guardian” były „elementem planu mającego sterroryzować, podporządkować i wyeliminować ukraiński opór, a także zniszczyć ukraińską tożsamość”. Izby tortur w Chersoniu tworzono w aresztach i więzieniach, a także w piwnicach bloku mieszkalnego.
Pozostawione w nich ślady i relacje tych, którzy przeżyli tortury, są makabryczne. „Repertuar” tortur stosowanych przez Rosjan jest wstrząsający – od odmawiania jedzenia i picia, pozbawiania kontaktu z najbliższymi, przez piłowanie zębów pilnikiem, wyrywanie paznokci, zgniatanie palców, zmuszanie do rozbierania się, przemoc seksualną, po rażenie prądem.
Ta krótka wzmianka uświadamia, że czerwcowa intencja PŚSM jest jak najbardziej na czasie. A jest to tylko cząstka okropności, które dzieją się w różnych zakątkach świata. Historia stosowania tortur sięga starożytnej Grecji i starożytnego Rzymu. Stosowano je wobec niewolników, więźniów skazanych na śmierć czy gladiatorów.
Nasilenie stosowania tortur nastąpiło w średniowieczu. Stosowano je w celu wymuszenia przyznania się do winy, co wg ówczesnego prawa było najważniejszym dowodem. Jednak najwyższy wzrost stosowania tortur przypada na XVI–XVII w. Działalność przeciwników tortur sprawiła, że w większości krajów europejskich zniesiono je w XIX w.
Powrót do stosowania tortur w czasie śledztwa, do upokorzenia i zniewolenia nie tylko pojedynczych osób, ale całych narodów notujemy w XX w. Na szeroką skalę tortury były stosowane w nazistowskich Niemczech czy komunistycznym Związku Radzieckim. Bezwzględny zakaz stosowania tortur i nieludzkiego, poniżającego traktowania jest obecnie zawarty w wielu dokumentach międzynarodowych.

FREEPIK.COM

W europejskim systemie ochrony praw człowieka zagadnienie to reguluje Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, podpisana przez Polskę w 1991 r. (weszła w życie w 1993 r.). W latach 70. XX w. rozpoczęła się dyskusja na temat znaczenia działań prewencyjnych w eliminowaniu wszelkiego rodzaju tortur i nieludzkiego traktowania. Szwajcarski filantrop J.J. Gautier powołał w 1977 r. Stowarzyszenie Zapobiegania Torturom (APT), niezależną organizację pozarządową z siedzibą w Genewie. Propagowała ona prostą zasadę, że najbardziej skuteczną metodą zapobiegania torturom jest wizytowanie miejsc, w których przebywają ludzie pozbawieni wolności.
Zwieńczeniem starań mających na celu zapobieganie torturom było podpisanie 18 XII 2002 r. Protokołu Fakultatywnego do Konwencji ONZ w sprawie zakazu stosowania tortur oraz nieludzkiego i poniżającego traktowania.
Opisane działania Rosjan na Ukrainie pokazują, że mimo istnienia międzynarodowych zakazów i konwencji prawnych tortury są wykorzystywane jako narzędzie walki, niszczenia przeciwnika.
Taka sytuacja domaga się dalszych działań społeczności międzynarodowej, a chrześcijan winna mobilizować do modlitwy i działań prewencyjnych.

KS. BOGDAN GIEMZA