Pożytki z macierzyństwa

Zadając sobie to pytanie, moją uwagę przykuł po raz kolejny fakt natury biblistyczno-teologicznej, że popadając w rajski grzech, Ewa wydaje się nie być postrzegana przez autorów opisu upadku pierwszych rodziców jako matka. Wątek jej macierzyństwa pojawia się w tym kontekście post factum i to w dwóch wymiarach – doświadczanych cierpień i trudności będących konsekwencją grzechu i upadku (Rdz 3, 16) oraz nadziei na wyswobodzenie z niewoli zła i Złego (3, 14), ale już nie tylko kobiet, ale i całej ludzkości.
Pierwszy ze wspomnianych wymiarów związany jest więc z przekleństwem, drugi natomiast ze zbawczą nadzieją. Wyrażone w biblijnej etymologii imienia Ewa macierzyństwo – „matka wszystkich żyjących” (3, 20) – wybrzmiewa również po grzechu. Macierzyństwo więc, choć obarczone trudnościami, stało się drogą do ostatecznego ocalenia.
Matki z inicjatywą
Choć o matkach i macierzyństwie wspomina się w Biblii zdecydowanie, przynajmniej czterokrotnie, rzadziej niż o ojcach, spotkać można na jej kartach takie matki, których nie sposób pominąć milczeniem przy omawianiu historii zbawienia. Co najmniej cztery z nich znalazły swoje miejsce w rodowodzie Jezusa w wersji Mateuszowej (Mt 1) – Tamar, Rachab, Rut i Batszeba. Dla dwóch z nich zabieganie o macierzyństwo było związane z wyegzekwowaniem przepisów Prawa, choć były pogankami (Tamar i Rut); jedna wywalczyła natomiast dla swojego syna, Salomona, tron królestwa Izraela (Batszeba). Nikt inny jak matka Rebeka ochroniła Jakuba przed zazdrosnym gniewem Ezawa (Rdz 27, 42-43). To również matka ocaliła Mojżesza przed śmiercią z nakazu faraona i stała się mamką własnego syna na królewskim dworze (Wj 1, 22 – 2, 9). Matką całego Izraela nazywana była mądra sędzina Debora (Sdz 5, 7), zachęcająca do walki z kananejskim wrogiem.
Bez- i niepłodne matki
Fakt kryjącej się w niepłodności zmazy dowodzi wartości macierzyństwa w Księgach Świętych. Wyprowadzenie z niepłodności i obdarzenie potomstwem stało się natomiast szczególnym znakiem Bożej ingerencji i wyjątkowości zrodzonych z niepłodnych kobiet dzieci. Dotyczy to już patriarchiń, które były niepłodne aż w trzech pokoleniach – najpierw leciwa Sara (Rdz 11, 30), następnie darowana Izaakowi Rebeka (25, 21) i w końcu kochana do szaleństwa przez Jakuba Rachela (29, 31). To one zrodziły synów, którzy zaważyć mieli na historii wyłaniającej się na Bliskim Wschodzie hebrajskiej społeczności.