MATERIAŁ PRZYGOTOWANY PRZEZ WROCŁAWSKIE CENTRUM ROZWOJU SPOŁECZNEGO
Cyberoblicza mijającego roku
Technologie komputerowe od wielu lat stawiają przed nami wyzwania.
Musimy nie tylko zdobywać nowe kompetencje, lecz także reagować na zagrożenia
płynące z cyfrowego świata. Z tego powodu w ostatnich miesiącach Wrocławskie
Centrum Rozwoju Społecznego zajmowało się m.in.: cyberuzależnieniami,
podnoszeniem kompetencji cyfrowych oraz walką z dezinformacją w Sieci.
MARTYNA WILK
WCRS
Z myślą o edukacji osób z niepełnosprawnością
intelektualną powstał projekt „Cyberbezpieczeństwo
osób z niepełnosprawnością intelektualną”
FREEPIK.COM
Jednym z większych i szczególnie niepokojących wyzwań związanych z użytkowaniem nowych technologii są cyberuzależnienia.
Okiełznać cyberuzależnienia
W tym roku Wrocławskie Centrum Rozwoju Społecznego prowadzi pilotażowy projekt przeciwdziałania temu zjawisku w społecznościach szkolnych. W wybranych placówkach (przedszkolu, szkołach podstawowej i ponadpodstawowej) realizowane są zajęcia dla wszystkich grup szkolnych: dzieci, rodziców, kadry pedagogicznej, pozostałych pracowników placówki.
Warsztaty i pogadanki dotyczące problemów cyberprzemocy i cyberuzależnień mają nie tylko pomóc uczestnikom zajęć poradzić sobie z trudnościami, lecz także stanowić część rekomendacji odpowiadających na pytanie: w jaki sposób prowadzić efektywne szkolenia zapobiegające cyberprzemocy i cyberuzależnieniom w zróżnicowanych grupach odbiorców.
Niepełnosprawność intelektualna w Sieci
Zapominamy, że w internecie obecni jesteśmy wszyscy, niezależnie od naszej kondycji umysłowej. Z potrzeby zaopiekowania się grupą internautów narażonych na szczególny rodzaj wykluczenia cyfrowego powstał projekt „Cyberbezpieczeństwo osób z niepełnosprawnością intelektualną”.
W toku prac zespół składający się z informatyków i terapeutów zajęciowych stworzył cztery scenariusze warsztatów, które mogą być stosowane przez osoby na co dzień zajmujące się edukacją osób z niepełnosprawnością intelektualną, szczególnie z zespołem Downa. Przygotowane scenariusze zajęć poruszają takie zagadnienia, jak: zachowanie prywatności w internecie, radzenie sobie z dezinformacją (fake newsami), higiena korzystania z nowych technologii, radzenie sobie z mową nienawiści.
E-spotkanie seniorów i dzieci
Pandemia i lockdown zmusiły wielu z nas do intensywniejszej obecności w internecie. Szybko zrozumieliśmy, że osoby w różnym wieku odwiedzają „inne przestrzenie” w internecie – korzystają z odmiennych komunikatorów, social mediów itp. Aby nieco zasypać tę cyfrową przepaść międzypokoleniową, Wrocławskie Centrum Rozwoju Społecznego organizowało spotkania online dla seniorów i dzieci, podczas których jedni opowiadali drugim, jak wygląda ich obecność w internecie. Te z pozoru proste rozmowy niejednokrotnie przeradzały się w głębokie zwierzenia o trudnościach związanych z cyberprzemocą lub z wykluczeniem cyfrowym.
JAK O INTERNECIE MOŻE ROZMAWIAĆ SENIOR Z DZIECKIEM
Międzypokoleniowe pogadanki o cyfrowym świecie można śmiało organizować samemu. Prowadzenie rozmowy ułatwi przygotowana wcześniej lista pytań. Mogą one brzmieć następująco:
▸ 1. Co najczęściej robisz w internecie (np. słuchasz muzyki, oglądasz filmy, rozmawiasz z bliskimi, grasz w gry)? Opowiedz, jak to robisz. Czy znasz nazwy narzędzi, z których korzystasz?
▸ 2. Jakiej przeglądarki internetowej używasz (np. Chrome, Mozilla, Egde)? Czy używasz konkretnej przeglądarki z jakiegoś konkretnego powodu, czy raczej przez przypadek?
▸ 3. Czy korzystasz z mediów społecznościowych (np. Facebook)? Jeśli tak, to z jakich? Co lubisz robić w mediach społecznościowych?
▸ 4. Czy podczas korzystania z internetu spotkała Cię jakaś niemiła sytuacja? A może ktoś zwierzył Ci się z takiej sytuacji? Jeśli chcesz, to opowiedz o niej grupie.
▸ 5. Jeśli jesteś seniorem/ką: co najbardziej zastanawia Cię, ciekawi lub dziwi w sposobie, w jaki z nowych technologii korzystają nastolatkowie?
▸ 6. Jeśli jesteś nastolatkiem/ką: co najbardziej zastanawia Cię, ciekawi lub dziwi w sposobie, w jaki z nowych technologii korzystają seniorzy i seniorki?
Fact checking
Ten rok w sposób szczególny upłynął pod hasłem: dezinformacja. Wojna w Ukrainie sprawiła, że wielu Polaków, którzy dotychczas nie mieli okazji zagłębiać się w problematykę propagandy, zaczęło słyszeć o dezinformacji i fake newsach zwanych potocznie „fejkami”. W sposób szczególny problem ten dotknął dzieci, które lwią część czasu, także poświęconego nauce, spędzają w internecie. Dlatego Wrocławskie Centrum Rozwoju Społecznego we współpracy z Przedstawicielstwem Komisji Europejskiej w Polsce i z Politechniką Wrocławską prowadziło warsztaty: „Fact checking. Podaj dalej”. Podczas zajęć młodzi ludzie uczyli się, jak wpływa na nich dezinformacja i jak mogą sobie z nią radzić. Zadaniem uczestników spotkań factcheckingowych było przekazać zdobytą wiedzę dalej, swoim rówieśnikom.
ARTURSAFRONOVVVV/FREEPIK.COM
DLACZEGO WARTO ROZMAWIAĆ O DEZINFORMACJI
▸ Szczerze – myślałam, że tzw. fake newsy to tylko na Snapchatach od znajomych… Nigdy wcześniej nie zdawałam sobie sprawy z tego, że fake news to nie tylko ploteczka i newsik na temat ludzi z mojego otoczenia… Mocny ten warsztat, dużo wiedzy! Ola, lat 17
▸ Byłam w szoku, że na warsztatach o dezinformacji zaczęło się od mówienia o emocjach. Mogłam zbadać siebie, skłoniło mnie to do sporej refleksji. Zaczęłam się zastanawiać nad tym, jak odbieram świat, co jest w nim prawdą, a co kłamstwem! Było czadowo. Ania, lat 16
▸ Jak to możliwe, że ludzie nie odróżniają prawdy od fałszu? Nie wiedziałam, że to zjawisko ma tak ogromną skalę… Nowe odkrycie dla mnie. Po warsztatach dużo czytam o zjawisku bańki informacyjnej. Mega ciekawy temat! Gosia, lat 16
▸ Zrozumiałem, dlaczego często przeglądanie postów w mediach społecznościowych tak bardzo męczy i drażni. Bo nie jest prawdziwe… Ivan, lat 15
▸ Pani prowadząca warsztat powiedziała: dezinformacja powoduje, że odbieramy świat nie takim, jaki jest naprawdę! Bardzo dużo myślę nad tymi słowami i je analizuję. Warsztaty otworzyły mi oczy na to, że kłamstwo i fałsz utwierdza w mojej głowie myślenie stereotypowe. Nie chcę tego! Daria, lat 16
▸ Kłamstwo wzmaga lęk i niepokój. Chcę z tym walczyć! Dziękuję za wiedzę! Nastka, lat 15
▸ Bańka informacyjna: nowe zjawisko, nigdy o tym nie słyszałam. Chcę z tego wyjść. Dziękuję za znaki w drodze do wyjścia… Martyna, lat 16
▸ Opracowuję właśnie z koleżanką lekcję wychowawczą o dezinformacji, puszczamy dalej te wszystkie super treści. Dziękujemy za materiały, prosimy o więcej, bo cały warsztat był kompletnie nową przygodą. Michalina, lat 16
Opinie nastolatków biorących udział w warsztatach WCRS: „Fact checking. Podaj dalej”
