Papieska Światowa Sieć Modlitwy

Niektórzy za początek działań wolontarystycznych wskazują okres tworzenia się Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Pionierzy przybywający na kontynent północnoamerykański musieli ze sobą współpracować, aby przetrwać i tworzyć zręby społeczności lokalnych.
Jednak tradycja pracy społecznej, niesienia sobie wzajemnej pomocy, angażowania się na rzecz rozwiązywania problemów potrzebujących ma o wiele dłuższą historię. Natomiast początki wolontariatu we współczesnym rozumieniu datują się na rok 1920. Wtedy to Pierre Cérésole, szwajcarski pacyfista, zorganizował pierwszy obóz (Service Civil Volontaire). Była to reakcja na wydarzenia i skutki I wojny światowej. Zebrał on w obozie ochotników spośród walczących ze sobą uprzednio krajów, aby odbudować ze zniszczeń wojennych wioskę w pobliżu Verdun. W późniejszym czasie zorganizował kolejne obozy, w których starano się realizować ideał bezinteresownej miłości i pomocy oraz pokoju.
W Polsce określenie „wolontariusz” pierwotnie nie było używane. Osoby działające na polu pomocy określano mianem społeczników, altruistów. Natomiast wolontariat we współczesnym tego słowa rozumieniu funkcjonuje w Polsce od początku lat dziewięćdziesiątych XX w. W 1993 r. powstało w Warszawie pierwsze Centrum Wolontariatu.
Również Kościół w nowej rzeczywistości społeczno-politycznej zaczął promować ideę wolontariatu i organizować różne instytucje realizujące jego założenia. Przykładem może być Caritas Polska i diecezjalne Caritas, które swoją działalność charytatywną i opiekuńczą opierają w dużej mierze na wolontariacie osób duchownych i świeckich. Także wiele zgromadzeń zakonnych prowadzi działalność wolontariacką.
Z okazji Tygodnia Miłosierdzia w 2001 r., Episkopat Polski wystosował „List pasterski biskupów polskich o wolontariacie”.
Czytamy w nim, że wolontariat „opiera się na bezinteresownej woli służenia innym ludziom i nie jest motywowany chęcią znalezienia pracy zarobkowej”. Wynika on jedynie z dobrej woli konkretnego człowieka, który pragnie nieść pomoc innym. Na znaczenie i potrzebę wolontariatu, zwłaszcza jako szansę zaangażowania świeckich, zwrócił uwagę Benedykt XVI, przemawiając 17 grudnia 2005 r. do biskupów polskich w ramach tzw. wizyty ad limina Apostolorum.