Wolność

Zacznijmy od elementarza. Najpierw tego wczesnodziecięcego. Ile razy dziennie dziecko musi usłyszeć od swych rodziców, dziadków, opiekunów słowa: „nie wolno”, „zostaw”, „nie ruszaj” itp.? Reakcja małolatów? – bunt! I bieda, gdy małemu terroryście (!) nie postawi się granic jego „wolności”.
Może pamięta jeszcze ktoś z grona starszych Czytelniczek i Czytelników sławny „Elementarz” Mariana Falskiego z pierwszej klasy szkoły podstawowej, a w nim opowiadanie o Pawle i Gawle, co to jeden na górze, a drugi na dole mieszkali? Plastycznie pokazano nam, dzieciom, co się stanie, gdy człowiek będzie hołdował programowi typu: „róbta, co chceta”.
A później odkrywaliśmy na swoich drogach najróżniejsze regulaminy, kodeksy, przepisy, umowy, ograniczenia – obwarowane najróżniejszymi karami za ich nieprzestrzeganie. Czy to nie było i nie jest znów wbrew naszej „wolności”?
Ilu z nas wkładało i wkłada wciąż wiele wysiłku, sprytu i inteligencji, by owe wymagania obejść, przechytrzyć czy wręcz odrzucić – w imię… „wolności”?
Nihil novi sub sole
Problem z właściwym wykorzystaniem daru wolności istniał od chwili stworzenia przez Pana Boga istot rozumnych i wolnych: aniołów i ludzi.
Non serviam! – powiedzieli Stwórcy zbuntowani aniołowie. „Będziecie jak Bóg znali dobro i zło” (zob. Rdz 3, 4-5) – skusił wąż naszych prarodziców w raju. I nic to, że od wieków ludzkość pokutuje na różne sposoby za złe wykorzystywanie daru wolności oraz bluźnienie zdrowemu rozumowi. Pokusa, bym to ja, człowiek, decydował o dobru i złu, nie licząc się z nikim i niczym, obalając wszelkie autorytety – wciąż trwa. I zbiera swoje tragiczne żniwo.
Nie widać, nie słychać, nie doświadczyliśmy tego wszyscy na własnej skórze, w dziejach Ojczyzny, w wymiarze ogólnoświatowym?
Wszystko mi wolno, ale…
nie wszystko przynosi mi korzyść. Wszystko mi wolno, ale ja niczemu nie oddam się w niewolę (1 Kor 6, 12) – napisał św. Paweł do Koryntian. A do Galatów wysłał list, w którym tłumaczył, na czym polega istota wolności: Wy zatem, bracia, powołani zostaliście do wolności. Tylko nie bierzcie tej wolności jako zachęty do hołdowania ciału, wręcz przeciwnie, miłością ożywieni służcie sobie wzajemnie! Bo całe Prawo wypełnia się w tym jednym nakazie: Będziesz miłował bliźniego swego jak siebie samego. A jeśli u was jeden drugiego kąsa i pożera, baczcie, byście się wzajemnie nie zjedli (Ga 5, 13-15).
W dalszej części swego wywodu ukazał napięcie między „duchem” a „ciałem” i wzywał do walki o to, by zwyciężył „duch”, po to by człowiek był naprawdę wolny: Oto, czego uczę: postępujcie według ducha, a nie spełnicie pożądania ciała. Ciało bowiem do czego innego dąży niż duch, a duch do czego innego niż ciało, i stąd nie ma między nimi zgody, tak że nie czynicie tego, co chcecie. Jeśli jednak pozwolicie się prowadzić duchowi, nie znajdziecie się w niewoli Prawa. Jest zaś rzeczą wiadomą, jakie uczynki rodzą się z ciała: nierząd, nieczystość, wyuzdanie, uprawianie bałwochwalstwa, czary, nienawiść, spór, zawiść, wzburzenie, niewłaściwa pogoń za zaszczytami, niezgoda, rozłamy, zazdrość, pijaństwo, hulanki i tym podobne. Co do nich zapowiadam wam, jak to już zapowiedziałem: ci, którzy się takich rzeczy dopuszczają, królestwa Bożego nie odziedziczą. Owocem zaś ducha jest: miłość, radość, pokój, cierpliwość, uprzejmość, dobroć, wierność, łagodność, opanowanie. Przeciw takim [cnotom] nie ma Prawa. A ci, którzy należą do Chrystusa Jezusa, ukrzyżowali ciało swoje z jego namiętnościami i pożądaniami. Mając życie od Ducha, do Ducha się też stosujmy. Nie szukajmy próżnej chwały, jedni drugich drażniąc i wzajemnie sobie zazdroszcząc (Ga 5, 16-26).