Monstrancja

Z mitologii wiemy, że żadna próba zbliżenia się do boskiego świata nie zakończyła się dla śmiertelnych sukcesem. Nawet dla ludzi, których sobie takie starożytne bóstwo miało upodobać. Nic dziwnego, skoro bogiem był grom (Zeus), słońce (Helios) czy wulkan (Hafajstos). Od takich zjawisk lepiej trzymać się na dystans, bo bezpośredni kontakt na niewielką odległość niczego dobrego nie wróży. Wystarczy wspomnieć przypadek Semele, ukochanej „ojca bogów”, której niefortunna prośba do Zeusa, by objawił jej się w pełnej krasie, spowodowała porażenie gromem. Człowiek jeszcze przed Objawieniem dobrze przeczuwał, że nie należy wystawiać Boga na próbę. I lepiej nie patrzeć z bliska. Tak rozumowali jeszcze Żydzi, nadając Bogu przymiot Niewidzialny. I na to wszystko przychodzi Bóg-Człowiek, Jezus Chrystus, który nie tylko jest widzialny, ale też przez swoje człowieczeństwo najzupełniej bezpieczny. Co więcej, ten widzialny, namacalny Bóg jest takim już na zawsze, bo zostawił nam swoją Boską obecność w ciele, którego nie tylko mamy dotknąć, ale nawet się nim karmić. Możecie mi wierzyć, dla starożytnych to była naprawdę szalona koncepcja! Zwłaszcza że ten fizyczny kontakt z Bogiem nie sprowadza na człowieka śmierci, ale przeciwnie, daje życie. To jak tu nie jeść?
Karmić się Bogiem
Koncepcja spożywania ciała i krwi Boga dziś już nie szokuje tak, jak w starożytności (pierwsi chrześcijanie byli posądzani o kanibalizm!). Po dwóch tysiącach lat istnienia sakramentu Eucharystii jedyne, czego możemy się obawiać – to żeby nam nie spowszedniała. Podobnie jak możliwość oglądania Jezusa, która w kontekście przedchrześcijańskiego pojmowania Boga jest niezwykła i bardzo hojna. Bo my cały czas możemy na Boga patrzeć!
Na jego ludzkie ciało, w które zmienia się eucharystyczny chleb. Patrzeć i adorować. A żeby nam to patrzenie ułatwić i adorację po ludzku uwznioślić, Kościół przedstawia nam fizycznie obecnego Boga w naczyniu, które nazywa monstrancją.
Pokazywać Boga
Monstrancja od łacińskiego monstrare – „pokazywać” służy zatem do pokazywania, do wystawiania na widok publiczny. Czasownik ten występuje również w języku polskim, w wersji wzmocnionej przedrostkiem de, a demonstrować, to nic innego, jak właśnie pokazywać, przedstawiać. Młodzieży naszych czasów słowo monstrancja może niechcący kojarzyć się lekko z angielska, bo dzisiaj bliżej nam do angielskiego niż do łaciny, ale zapewniam, że to nie tak! Po pierwsze, ten angielski monster również pochodzi z łaciny, a po drugie nie ma nic wspólnego z naszym demonstrowaniem, bo źródłem dla monstera jest inny łaciński czasownik: monere – ostrzegać.