A mąż został na peronie

Anna Abakirova, 36-letnia Ukrainka wraz z trójką małych dzieci znalazła swój drugi dom we Wrocławiu. Gdy rozpoczęła ucieczkę przed wojną, nie miała pojęcia, gdzie ją Bóg poprowadzi. Ale Mu zaufała.
Maciej Rajfur: Wrocław i Twój rodzinny Koziatyn dzieli tysiąc kilometrów. Przebyłaś naprawdę długą drogę z trójką swoich dzieci: 12-letnim Markiem, 6-letnim Arturem i 5-letnią Walerią. Gdzie zastał Cię wybuch wojny?
Anna Abakirova: W ten sądny czwartek rano zadzwonił do mnie tato. Byłam w domu. W słuchawce usłyszałam: „Zaczęła się wojna”. Od razu pojechaliśmy z moim mężem Maksymem wybrać gotówkę w bankomacie, kupić żywność i zatankować samochód. Jak się okazało, były to trzy najważniejsze czynności, które wszyscy zaczęli wykonywać. Kolejka do stacji benzynowej ciągnęła się na dwa kilometry. Napełniliśmy bak po 4 godzinach oczekiwania. Kiedy wróciliśmy do domu, od razu zaczęliśmy się pakować…
Podjęliście szybką decyzję. Z czego ona wynikała?
Jeszcze zanim zaczęła się wojna – gdzieś na początku lutego, kiedy Putin zaczął nam grozić – rozmawialiśmy z mężem, co zrobimy, gdy rozpęta się piekło. Postanowiliśmy ostatecznie, że spróbujemy razem wyjechać. Mój brat wojskowy, gdy wówczas usłyszał o naszym pomyśle, doradził nam, żebyśmy tego nie robili na początku rosyjskiej agresji, bo wtedy wszyscy ruszą w panice i może zrobić się bardzo niebezpiecznie. Jeżeli już, to powinniśmy wyjechać później, nie w pierwszej natychmiastowej fali. A poza tym przekazał nam informację, że w naszym miejscu zamieszkania nic nam nie powinno grozić. Ta część Ukrainy miała być bezpieczna. Tak się jednak nie stało.
Wojna do was przyszła w wybuchach i strzałach?
Na szczęście zdążyliśmy uciec. Chciałam to zrobić jak najszybciej ze względu na dzieci, żeby nie dopuścić do konieczności chowania się w schronie z powodu bombardowania. Nie mogłam pozwolić, by coś takiego przeżyły. Sprawa wyjazdu była przesądzona. Dzieliło nas od Kijowa niespełna 200 kilometrów. Nie ukrywam, liczyliśmy na to, że tylko wschodnia część Ukrainy zostanie zaatakowana. Nie spodziewaliśmy się takiej punktowej agresji w całym kraju. Kiedy okazało się, że wybuchy są nie tylko w stolicy, ale i w innych miastach, także tych dalekich od Krymu i wschodniej części, zrozumieliśmy, że wojna objęła całe państwo. W nieodległej od nas Winnicy nadano sygnały alarmowe.
Pamiętasz ostatnie chwile w domu?
Pewnie. Tego feralnego czwartkowego wieczoru wyszliśmy z mężem na spacer. Gdzieś głęboko w duszy mieliśmy świadomość, że to nasz ostatni spacer przed rozstaniem, choć wtedy jeszcze nie było wiadomo, że mężczyźni nie mogą opuszczać kraju. Dopiero potem okazało się, że musimy się rozdzielić. Ja nie chciałam jechać. Bo jak? Sama z dziećmi? Bez niego? Bardziej jednak nie chciałam tego, żeby w ich wspomnieniach pozostał choćby jeden dźwięk zagrożenia, syreny alarmowej czy wybuchu.

Oczywiście nadal miałyśmy niepokój w sercach, ale jednak zrobiłyśmy duży krok w kierunku pełnego bezpieczeństwa naszych dzieci. Choć u nich w drodze widać było ciągle stres. Rozmowy przez sen, przewracanie się z boku na bok, różne zrywy.
Który moment tej uchodźczej ucieczki przez tysiąc kilometrów był najgorszy?
Rozstanie z mężem. Ostatni raz widzieliśmy się we Lwowie. My pojechaliśmy, a Maksym został na peronie. I wtedy dotarło do mnie, że go już nie mam przy sobie… (dłuższa cisza). A kiedy wcześniej jechaliśmy samochodem, rozmawialiśmy trochę o tym, że nie będziemy już razem. A kiedy milczeliśmy, to doskonale wiedzieliśmy, że wtedy też o tym rozstaniu myślimy.
Czy Twoje dzieci rozumieją, co się teraz z wami dzieje?
12-letni Marek rozumie, o co chodzi, ale nie widział na żywo wojny, więc sobie tego nie uświadamia. Myśli teoretycznie. Zasadniczo dzieci na razie nie wiedziały, jak wojna wygląda. Ale pewnie prędzej czy później tutaj, w Polsce, się z tym zetkną przez ekran smartfona czy laptopa. Najtrudniej wyjaśnić dzieciom nie to, dlaczego jest wojna, tylko dlaczego taty nie ma z nami. Dlaczego musieliśmy się rozłączyć.
Co im wtedy mówisz?
Że tato do nas w końcu przyjedzie. Kiedy codziennie wieczorem klękamy do modlitwy, dzieci proszą Boga, by ich ojciec jak najszybciej do nich dołączył. A kiedy po przyjeździe do wrocławskiej parafii oglądałam mieszkanie, w którym zatrzymamy się na dłużej dzięki gościnności Polaków, mój 6-letni syn Artur wypytywał tylko, czy tata tam na nas czeka…
Masz kontakt z mężem?
Tak. Telefoniczny. Po tym, jak nas odwiózł do Lwowa, pomaga różnym ludziom z naszego regionu, którzy chcą się przedostać do Polski.
O czym rozmawiacie?
Jest nam bardzo ciężko. Ja płaczę tu. On płacze tam. Najłatwiej się rozmawia o codziennych neutralnych sprawach. Co ja teraz robię, a co on robił dzisiaj itp. Jest mu bardzo ciężko bez dzieci. Ma tę świadomość, że niedługo nasza córka Waleria będzie obchodzić kolejne urodziny. Pierwsze, na których go nie będzie.
Myślę sobie, że Twój 12-letni syn Marek musiał szybko wydorośleć.
Ojciec rozmawiał z nim przed rozstaniem, żeby mnie wspierał i pomagał mi. Kiedy jechaliśmy pociągiem, było bardzo ciasno, tłum się ściskał. Siedząc, opieraliśmy się o siebie kolanami. Ja siedziałam naprzeciwko Marka, który trzymał swojego młodszego brata, a ja trzymałam córkę Walerię. Wymienialiśmy się nimi. Kiedy ja nie spałam podczas podróży, widziałam, że on też czuwa i nie zasypia. W pewnym momencie okazało się, że zaczyna nam brakować jedzenia. Marek, podobnie jak ja, odmawiał sobie jedzenia, żeby młodsze dzieci – nie tylko jego rodzeństwo – mogły się posilić i żeby wystarczyło chociaż dla nich. Ustępował miejsca bardziej potrzebującym, a sam ledwo stał i był bardzo zmęczony.