BIBLIJNE PODSTAWY SAKRAMENTÓW
Mądrość zaprasza na ucztę, cz. 2
Księga Mądrości Syracha przedstawia zaproszenie na ucztę wystawianą przez uosobioną Mądrość:
„Przyjdźcie do mnie, którzy mnie pragniecie, nasyćcie się moimi owocami!
Pamięć o mnie jest słodsza nad miód, a posiadanie mnie – nad plaster miodu.
Którzy mnie spożywają, dalej łaknąć będą, a którzy mnie piją, nadal będą pragnąć”
(Syr 24, 19-21).
Wrocław
JÓZEF WOLNY/GOŚĆ NIEDZIELNY
Autor stwierdza, że Mądrość znalazła swój dom w świątyni jerozolimskiej: „W świętym Przybytku, w Jego obecności, zaczęłam pełnić świętą służbę i przez to na Syjonie mocno stanęłam” (Syr 24, 10).
Świątynia miała swój niebiański wzór, stąd w przekonaniu o zamieszkiwaniu Mądrości w świątyni znajdujemy ślady zapisane w apokryficznej Księdze Henocha etiopskiej: „Mądrość nie znalazła miejsca na swe zamieszkanie i jej siedzibą było niebo. Przyszła, aby zamieszkać pośród synów ludzkich, ale nie znalazła miejsca. Wróciła na swoje miejsce i zasiadła pośród aniołów” (Księga Henocha etiopska 42, 1-2).
Uosobiona Mądrość – Chrystus
Autor apokryfu przekonany był o preegzystencji Mądrości, tak jak Paweł Apostoł był przekonany o preegzystencji Chrystusa: „On, istniejąc w postaci Bożej, nie skorzystał ze sposobności, aby na równi być z Bogiem, lecz ogołocił samego siebie, przyjąwszy postać sługi, stawszy się podobnym do ludzi” (Flp 2, 6-7).
Nic więc dziwnego, że pierwsi chrześcijanie w uosobionej Mądrości rozpoznali samego Chrystusa. To przecież On jest Logosem, przez który Bóg stwarzał świat: „Bez Niego nic się nie stało z tego, co się stało” (J 1, 3). On istniał jeszcze przed stworzeniem: „w Nim zostało wszystko stworzone: i to, co w niebiosach, i to, co na ziemi, byty widzialne i niewidzialne” (Kol 1, 16).
Owoce Mądrości
Podczas uczty, którą opisuje Syrach, spożywane będą owoce Mądrości. Jest to możliwe dlatego, że bezpośredni kontekst poprzedzający przyrównuje Mądrość do różnych drzew i krzewów, pośród których jest także winorośl: „Wyrosłam jak cedr na Libanie i jak cyprys na górach Hermonu. Wyrosłam jak palma w Engaddi, jak krzewy róży w Jerychu, jak wspaniała oliwka na równinie, wyrosłam w górę jak platan” (Syr 24, 13-14).
Co więc jest owocem Mądrości? Syrach utożsamia Mądrość z Torą: „Tym wszystkim jest księga przymierza Boga Najwyższego, Prawo, które dał nam Mojżesz, jako dziedzictwo plemionom Jakuba” (Syr 24, 23).
Owocem Mądrości jest więc wierność Prawu, która zapewnić ma życie wieczne.
Uczta eucharystyczna
Patrząc z perspektywy nowotestamentalnej,
JEŚLI CHRYSTUS – MĄDROŚĆ
ZAPRASZA NA UCZTĘ, TO MUSI
TO BYĆ UCZTA EUCHARYSTYCZNA.
Pokarmem spożywanym na tej uczcie jest nie tylko Tora rozumiana jako owoc Mądrości. Owocem bowiem uosobionej Mądrości w Chrystusie są skutki Jego zbawczej męki, śmierci i zmartwychwstania, uobecniane w Eucharystii i w pełni dostępne w spodziewanej uczcie eschatologicznej królestwa Bożego. Te skutki znacznie przewyższają dobrodziejstwa płynące z Tory, o ile bowiem spożywanie owoców Mądrości w dawnym przymierzu powodowało dalsze ich pragnienie i łaknienie, o tyle karmienie się owocami wydanymi przez śmierć Chrystusa podczas ofiary eucharystycznej zaspokaja głód i łaknienie. Widać to wyraźniej na tle dwóch wypowiedzi Jezusa zapisanych przez Jana (w opowiadaniu o rozmowie Jezusa z Samarytanką i w mowie eucharystycznej) w zestawieniu z wypowiedzią Mądrości zanotowaną przez Syracha:
Zauważyć trzeba jeszcze jedną rzecz: mądrościowa zapowiedź uczty mesjańskiej zapisana u Syracha naznaczona jest pewną ambiwalencją: z jednej strony dotyczy ona porządku doczesnego, ziemskiego, z drugiej wydaje się sięgać świata przyszłego, który nastanie już po Sądzie Ostatecznym. Oznacza to ni mniej, ni więcej tylko to, że w porządku doczesnym ucztą tą jest Eucharystia, a w porządku wiecznym – eschatologiczne zaślubiny Chrystusa z Kościołem, a więc uczta niebiańska po paruzji Pana.
