Pułkownik w koloratce z dziennikarską pasją

Dziś jest księdzem emerytem w 82. roku życia i 59. roku kapłaństwa. Na prośbę proboszcza ks. Marka Dutkowskiego pełni od czasu do czasu posługę przy ołtarzu w kościele św. Faustyny – sprawuje Eucharystię i głosi kazania, zwłaszcza w dni ważnych rocznic, jak 15 sierpnia czy 11 listopada.
Przyszedł na świat 15 sierpnia 1940 roku w Grodzisku Wielkopolskim, ale z okresu dzieciństwa niewiele pamięta. – Urodziłem się w rodzinie mieszanej, matka pochodziła z Wielkopolski, a ojciec z Kresów Wschodnich, z terenu Wołkowyska, Baranowicz, Nowogródka, czyli dzisiejszej Białorusi. Jeszcze przed wojną, w 1938 roku, jako urzędnik ZUS, został przeniesiony do Grodziska Wielkopolskiego – opowiada ks. Szareyko.
Od początku przejawiał zdecydowane humanistyczne zainteresowania, pasjonowała go politologia i historia. Jak mówi, więcej szczegółów pamięta z wydarzeń związanych z życiem politycznym i społecznym w kraju niż z historii rodzinnych. Szczególnie zapadł mu w pamięć Poznański Czerwiec 1956 roku, zwłaszcza że jego matka brała bezpośredni udział w tych wydarzeniach.  Zaraz po maturze w 1957 roku wstąpił do Seminarium Duchownego w Poznaniu. Jak szczerze tłumaczy, inspiracją była potrzeba służby Polsce poprzez służbę Kościołowi.
Święcenia kapłańskie przyjął w 1963 roku w katedrze poznańskiej z rąk abp. Antoniego Baraniaka. Był jednym z sześciu kleryków z trzydziestu dwóch na roku, którzy po święceniach zostali skierowani na studia specjalistyczne. Jednym z nich był późniejszy kardynał Zenon Grocholewski. Ks. Henryk Szareyko w 1965 roku rozpoczął studia na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Chyba wtedy uświadomił sobie, że wolałby realizować swoje powołanie niekoniecznie jako duszpasterz parafialny. – Ksiądz, jak mówił i pisał kardynał Wojtyła, może być też kapelanem więziennym, szpitalnym czy wojskowym, może być wykładowcą akademickim lub dziennikarzem katolickim i pełniąc te funkcje nadal jest duszpasterzem – przekonuje ks. Szareyko, którego kapłańska droga wiodła w podobnym, nieparafialnym kierunku.
Adept nauk społecznych
Zainteresowanie ks. Henryka naukami społecznymi odkrył rektor Seminarium Duchownego w Poznaniu ks. Aleksy Wietrzykowski, kiedy młody wikary podzielił się z nim refleksjami po pierwszej wizycie kolędowej w Kórniku. Dlatego trafił na studia na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej w zakresie filozofii praktycznej. – Pod tą nazwą kryły się nauki społeczne, bo zlikwidowano ten wydział na KUL. Miałem bardzo wymagającego promotora, u którego robiłem magisterium w 1969 roku. To znany późniejszy wrocławski duchowny ks. prof. Józef Majka, teolog, filozof i socjolog, specjalizujący się w etyce życia gospodarczego i filozofii społecznej – wyznaje ks. Szareyko. Pięć lat później obronił doktorat na tym samym wydziale, a jego promotorem był ojciec katolickiej nauki społecznej w Polsce, przyjaciel kard. Stefana Wyszyńskiego, prof. Czesław Strzeszewski.
Kapelan
Zanim jednak rozpoczął studia w Lublinie, w 1964 roku zachorował i trafił do szpitala, a po wyzdrowieniu przez miesiąc był kapelanem chorych w tej placówce. Któż lepiej zrozumie potrzeby przykutych do szpitalnych łóżek pacjentów, jak niedawny chory. Potem przez rok był kapelanem u Sióstr Urszulanek Serca Jezusa Konającego w Pniewach koło Poznania, tzw. urszulanek szarych, zgromadzenia założonego przez św. Urszulę Ledóchowską, a następnie przez dwa lata u Sióstr Urszulanek Roty Rzymskiej, tzw. czarnych, zgromadzenia założonego przez św. Anielę Merici.
Dziennikarz
– Zawsze mi imponowało i pociągało mnie słowo drukowane, najbardziej chciałem być dziennikarzem katolickim – wyznaje. Jego marzenie się spełniło, w 1968 roku zadebiutował artykułem w poznańskim „Przewodniku Katolickim” i od tego czasu regularnie współpracował z tym czasopismem, prowadząc rubrykę informacyjną. Nie do końca go to satysfakcjonowało, było to bowiem zajęcie w wymiarze tylko pół etatu i po uzyskaniu magisterium łączył pracę w redakcji z posługą w parafii św. Michała w Poznaniu. Zamiłowanie ks. Henryka do dziennikarstwa odkrył ks. prof. Józef Majka i w czerwcu 1968 roku skierował go na miesięczną praktykę do redakcji „Tygodnika Powszechnego”. Ks. Szareyko był dumny z tego, że kilka jego tekstów zostało opublikowanych w tym tygodniku, a adiustowała je red. Józefa Hennelowa. Dzięki praktyce poznał wielu ciekawych ludzi ze środowiska krakowskiego, .m.in. Różę Woźniakowską, po mężu Thun, której małżeństwo w 1981 roku błogosławił wraz z dwoma innymi księżmi.
Urlop naukowy na zbieranie materiałów do rozprawy doktorskiej w Warszawie przerwał na trzy lata jego pracę w „Przewodniku Katolickim”, ale zaowocował licznymi nowymi znajomościami i inicjatywami. Wtedy to ks. Szareyko, jako duszpasterz akademicki w kościele św. Anny, założył Konwersatorium Kultury Chrześcijańskiej, szeroko pojętej, stąd też jego gośćmi byli m.in. Antoni Słonimski, Marek Nowakowski, Krzysztof Zanussi i Jacek Kuroń. Ks. Henryk podjął też współpracę z miesięcznikiem „Chrześcijanin w świecie”, wydawanym przez Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych w Warszawie, którą jednak zawiesił w 1976 roku, gdy środowisko to poparło poprawki do Konstytucji PRL wprowadzające zapisy o przewodniej roli PZPR i trwałej przyjaźni z ZSRR.
Nawiązane wówczas w Warszawie kontakty ze środowiskiem opozycji demokratycznej miały też dodatkowo zaskakujący skutek – wizyty u Jacka Kuronia w jego warszawskim mieszkaniu były w 1979 roku powodem odmowy wydania ks. Szareyce paszportu, gdy miał udać się na pielgrzymkę do Rzymu.