BIBLIJNE PODSTAWY SAKRAMENTÓW

Krew Przymierza Synajskiego zapowiedzią Eucharystii

Podczas zawierania przymierza na Synaju, w czasie wędrówki
narodu wybranego z niewoli egipskiej ku Ziemi Obiecanej,
krew sprawiła, że Izraelici stali się „krewnymi” Boga.

KS. MARIUSZ ROSIK

Wrocław

Pustynia Synajska, miejsce, gdzie Mojżesz zawarł
z Bogiem przymierze w imieniu ludu Izraela

SABINE KULAU/PIXABAY.COM

Spisał więc Mojżesz wszystkie słowa Pana. Nazajutrz wcześnie rano zbudował ołtarz u stóp góry i postawił dwanaście stel, stosownie do liczby dwunastu pokoleń Izraela. Potem polecił młodzieńcom izraelskim złożyć Panu ofiarę całopalną i ofiarę biesiadną z cielców. Mojżesz zaś wziął połowę krwi i wylał ją do czar, a drugą połową krwi skropił ołtarz. Wtedy wziął Księgę Przymierza i czytał ją głośno ludowi. I oświadczyli: «Wszystko, co powiedział Pan, uczynimy i będziemy posłuszni». Mojżesz wziął krew i pokropił nią lud, mówiąc: «Oto krew przymierza, które Pan zawarł z wami na podstawie wszystkich tych słów»” (Wj 24, 4-8).
Krew Przymierza
Mojżesz podzielił krew na dwie części. Jedną zlał do czar, aby niedługo potem pokropić nią lud, drugą skropił ołtarz. Zanim przystąpił do pokropienia ludu, czytał słowo Boże. Ceremonia miała bardzo podniosły, uroczysty charakter.
Rozlanie części krwi ofiarnej na ołtarzu i pokropienie drugą częścią ludu miało za zadanie przypieczętować zawierane przymierze i dokonać swoistej komunii Izraelitów z ich Bogiem. Ołtarz symbolizował samego Boga.
Lud zobowiązał się do posłuszeństwa słowu Boga i dopiero wtedy Mojżesz stwierdził: „Oto krew przymierza” (Wj 24, 8).
Bezpośrednio po dokonaniu tego rytuału Mojżesz, Aaron, Nadab, Abihu i siedemdziesięciu starszych wstąpili na szczyt góry, gdzie widzieli samego Boga, a także „pod Jego stopami jakby jakieś dzieło z szafirowych kamieni, świecących jak samo niebo” (Wj 24, 10). Zaraz potem rozpoczęła się uczta w obecności Boga: „Mogli przeto patrzeć na Boga. Potem jedli i pili” (Wj 24, 11). Zgodnie ze starotestamentowym przekonaniem, kto zobaczył Boga, winien umrzeć (Iz 6, 5).
Tymczasem na zasadzie wyjątku w momencie zawarcia przymierza Bóg pozwolił na siebie patrzeć, a później zezwolił na spożycie uczty. Już teraz zauważmy podobieństwo do Eucharystii: najpierw słuchamy słowa Bożego, jak Izraelici słuchali słów Księgi Przymierza, a potem możemy dostrzec Boga w konsekrowanym chlebie i uczestniczyć w świętej uczcie.
Nie ulega wątpliwości, że opisując czyny Jezusa i przytaczając Jego słowa wygłoszone podczas Ostatniej Wieczerzy, ewangeliści nawiązywali właśnie do rytuału zawarcia przymierza na Synaju. O ile Przymierze Synajskie zawarte zostało we krwi zwierząt ofiarnych, o tyle Nowe Przymierze zostało zawarte we krwi Chrystusa jako baranka niepokalanego.
To dlatego, ustanawiając Eucharystię, Jezus mówił o kielichu Nowego i Wiecznego Przymierza.
Nowe Przymierze
Kwestię Krwi Przymierza porusza autor Listu do Hebrajczyków, dokonując teologicznej refleksji o znaczeniu Nowego Przymierza (Hbr 9, 15-22). Fragment ten mówi o tym, że testament nabiera mocy po śmierci tego, kto go sporządził.

Autor zauważa, że także pierwszy testament – czyli Przymierze Synajskie – nabrało mocy po przelaniu krwi ofiar: „Gdy bowiem Mojżesz ogłosił całemu ludowi wszystkie przepisy Prawa, wziął krew cielców i kozłów z wodą, wełną szkarłatną oraz hizopem i pokropił tak samą księgę, jak i cały lud, mówiąc: To [jest] krew Przymierza, które Bóg wam polecił. Podobnie także skropił krwią przybytek i wszystkie naczynia przeznaczone do służby Bożej. I prawie wszystko oczyszcza się krwią według Prawa, a bez rozlania krwi nie ma odpuszczenia [grzechów]” (Hbr 9, 19-22).
O tym, że wydarzenie synajskie jest zapowiedzią Nowego Przymierza, zawartego na krzyżu, świadczy wzmianka, iż Mojżesz do pokropienia użył krwi i wody. Fakt ten jest niezwykle wymowny, gdy spojrzymy na niego przez pryzmat wypłynięcia krwi i wody z boku Chrystusowego (J 19, 34). Podobnie rzecz ma się ze wzmianką o szkarłatnej wełnie i hizopie. Szkarłat może nawiązywać do wyśmiania królewskiej godności Chrystusa ubranego w szkarłatny płaszcz (J 19, 2), a hizop odsyła do sceny pojenia Skazańca cierpkim winem podanym na gąbce hizopu (J 19, 28-30).
W tej perspektywie staje się jasne, że Przymierze Synajskie jest zapowiedzią męki i śmierci Chrystusa uobecnianej w Eucharystii:

Przymierze Synajskie zapowiedzią Eucharystii
Sam Jezus ukazał związek pomiędzy Ostatnią Wieczerzą, podczas której ustanowił Eucharystię, a swoją śmiercią krzyżową. Interpretacja opisu zawarcia Przymierza Synajskiego przez pryzmat męki i śmierci Chrystusa, dokonana przez autora Listu do Hebrajczyków, pozwala dostrzec znaczenie ofiary Chrystusa w kontekście eucharystycznym, czyli w kontekście kultu chrześcijańskiego. Jakie to znaczenie?
W kulcie starotestamentowym nieustannie powtarzano ofiary ze zwierząt; Chrystus poniósł ofiarę jeden jedyny raz. Kapłani w Jerozolimie ofiarowywali Bogu coś, co do nich nie należało; Chrystus ofiarował samego siebie. Skutki żydowskich ofiar były znikome, gdyż ofiary te należało ciągle powtarzać. Skutki jedynej ofiary Chrystusa nie przemijają, gdyż zasiadł On po prawicy Boga i wciąż wstawia się za wiernymi. Mówienie więc o ofierze Chrystusa nie jest metaforą, lecz rzeczywistością. Jest wręcz odwrotnie – to ofiary dawnego przymierza są metaforą prawdziwej ofiary. Same w sobie nie są skuteczne. Są jedynie obrazem ofiary Chrystusa.