DOLNOŚLĄSCY KAPŁANI
Ksiądz Wincenty Tokarz (1945–2020)
Radość powołania
„I stało się, po trzech dniach znaleźli Go. Radość zrodziła się wielka, bo utrata była
krótka”. To pierwsze słowa (zapisane 10 marca 1963 r.) z najstarszego zachowanego
notatnika młodego kleryka II roku Arcybiskupiego Seminarium Duchownego
Wincentego Tokarza. Pochodzący z diecezji tarnowskiej Wincenty miał 17 lat, kiedy
zdecydował się pójść w ślady swoich dwóch starszych braci, Jana i Wojciecha,
i rozpocząć kształcenie w seminarium duchownym na terenie Ziem Odzyskanych.
PAWEŁ DZIKOWSKI
Wrocław
Ks. Wincenty Tokarz
ARCHIWUM AUTORA
Wincenty Tokarz urodził się 23 marca 1945 r. w Żmiącej niedaleko Limanowej, jego rodzicami byli Jacenty i Ludwika. Po ukończeniu szkoły podstawowej w rodzinnej miejscowości zamieszkał w internacie w Nowym Sączu, gdzie rozpoczął naukę w Liceum Ogólnokształcącym im. Jana Długosza. Następnie przeniósł się do Wrocławia i tam po sześciu latach formacji w seminarium przyjął święcenia kapłańskie 22 czerwca 1968 r. z rąk abp. Bolesława Kominka. Mszę prymicyjną, w obecności mieszkańców całej wsi, odprawił w rodzinnej miejscowości 7 lipca, w czasie której kazanie wygłosił ks. Wacław Szetelnicki, ówczesny kanclerz kurii.
Posłuszeństwo i praca
Przez ponad 50 lat pracował w sześciu placówkach, spełniając zadania duszpasterskie, dydaktyczne oraz administracyjne. Po święceniach został skierowany do parafii w Węglińcu w dekanacie zgorzeleckim, w 1970 r. rozpoczął pracę w Bielawie, skąd po czterech latach został przeniesiony do parafii św. Bonifacego we Wrocławiu, gdzie pracował osiem lat. Ks. Wacław Szetelnicki w książce Parafia św. Bonifacego we Wrocławiu w latach 1970–1985 napisał o ks. Tokarzu: „kapłan spokojny, przykładny i gorliwy” (s. 338). Dnia 25 czerwca 1981 r. ks. Wincenty został mianowany proboszczem w parafii Matki Bożej Szkaplerznej w Starym Węglińcu (dekanat zgorzelecki). Posługując tamtejszym wiernym, widząc zapotrzebowanie na nowe miejsca kultu, po uzyskaniu zezwoleń wraz z mieszkańcami w ciągu trzech lat wybudował dwa obiekty – kościół i kaplicę, w filialnych miejscowościach Piasecznej (św. św. Piotra i Pawła) i Zielonce (św. Barbary), położnych w Borach Dolnośląskich.
Decyzją władz kościelnych 29 czerwca 1984 r. ks. Wincenty Tokarz rozpoczął posługę w parafii Wrocław-Leśnica jako wikariusz z misją tworzenia nowej parafii św. Andrzeja Apostoła w Stabłowicach, której administratorem został 1 sierpnia 1985 r. Na wydzielonej działce przy ul. Boguszowskiej, wcześniej służącej pobliskiej szkole podstawowej jako boisko, zaplanowano budowę kaplicy oraz domu katechetycznego. Władze państwowe nie zgadzały się początkowo na budowę kościoła. Jak wspominał ks. Wincenty, pierwsze spotkanie z wiernymi odbyło się na parkingu, a pierwsza wspólna inicjatywa dotyczyła ogrodzenia terenu. Wszelkie prace odbywały się systemem gospodarczym, podobnie jak w przypadku budowy obiektów w Piasecznej i Zielonce, co stanowiło czynnik integrujący lokalną społeczność w latach 80., czasie przemian ustrojowych, oraz w latach 90. ubiegłego wieku. Przez większość posługi kapłańskiej ks. Wincenty związany był z wrocławskim osiedlem Stabłowice. Wraz z rozwojem osiedla rozwijała się parafia, czego najbardziej widzialnych objawem była budowa domu katechetycznego oraz przylegającego do niego kościoła, na którą ostatecznie otrzymano zgodę.
Przez wiele lat teren kościelny był wielkim placem budowy, który nadzorował ks. Wincenty oraz majstrowie ze Stabłowic i okolicznych osiedli. Dzięki wspólnej pracy, pomysłowości i wsparciu parafian w zdobywaniu trudno dostępnych materiałów budowlanych w ciągu kilku lat w Stabłowicach powstał budynek pełniący funkcję kościoła, plebanii i domu katechetycznego, stając się jednym z najbardziej rozpoznawalnych miejsc tego osiedla. Świątynia została udostępniona wiernym w 1995 r., a zwieńczeniem budowy był dzień konsekracji kościoła podczas 46. Międzynarodowego Kongresu Eucharystycznego w 1997 r., której dokonał kard. Francis Arinze z Nigerii. Wart odnotowania jest wystrój świątyni, której najbardziej charakterystycznym elementem jest wykonany przez Andrzeja Żarnowieckiego krzyż św. Franciszka umieszczony w prezbiterium, a także rzeźba gołębicy podwieszona na stropie.
Ks. Wincenty oprócz działań czysto gospodarczych, budowlanych, a także duszpasterskich, aktywnie wspierał lokalną społeczność, zwłaszcza pobliską Szkołę Podstawową nr 95, organizował festyny charytatywne, przychylnie spoglądał na inicjatywy mieszkańców bardzo dynamicznie rozwijającego się osiedla. Przez wiele lat pełnił także funkcję wicedziekana dekanatu Wrocław-Zachód II (Leśnica).
Pamięć
Ks. Wincenty pozostawił po sobie sporą liczbę zeszytów z przygotowanymi i ręcznie spisanymi kazaniami oraz zapiski konspektów katechez prowadzonych dla dzieci oraz młodzieży. Najstarszy z nich pochodzi z 1968 r., z czasów pracy w parafii w Węglińcu, a pierwsze kazanie spisane zostało dnia 30 października. Wśród wielu notatek sporządzonych przez młodego wikarego, a potem proboszcza, można odnaleźć przygotowane słowo do parafian, apele, podziękowania z okazji wizytacji kanonicznych, jubileuszy parafialnych oraz obserwacje życia społecznego. Spisane homilie, konspekty, konferencje, podziękowania często mieszają się z zapiskami dotyczącymi funkcjonowania parafii (np. w Starym Węglińcu i na Stabłowicach) i stanowią ciekawe źródło wiedzy o funkcjonowaniu tych jednostek administracji kościelnej w latach 80. i 90. ubiegłego wieku.
Można się z nich dowiedzieć, w jaki sposób przebiegała budowa obiektów sakralnych (Piaseczna, Zielonka, Stabłowice), ze zdobyciem jakich materiałów był największy problem i jak sobie radzono z ograniczeniami tamtego okresu.
Interesującym wątkiem jest organizacja prac budowlanych w systemie gospodarczym. Niejednokrotnie pojawiają się w notatkach apele do parafian o pomoc, o przybycie na plac budowy i pracę fizyczną, np. przy zalewaniu stropów, gdy już udało się wypożyczyć specjalistyczny sprzęt. W celu usystematyzowania i ciągłości prac ustalono podział parafii na ulice, a tzw. grupowi byli odpowiedzialni za dane ulice i obecność odpowiedniej liczby osób.
Jednakże najbardziej interesującym materiałem są zachowane trzy zeszyty spisane w 1963 i 1964 r. przez kleryka Wincentego Tokarza, z których cytat otworzył niniejszy tekst. Są to notatki z konferencji wygłaszanych przez ojców duchownych w seminarium duchownym, z rekolekcji oraz punkty do rozmyślań nad fragmentami Pisma Świętego. Fakt, iż te zeszyty były przechowywane w podręcznym księgozbiorze przez ponad 50 lat, jest świadectwem, iż ks. Wincenty wracał do podstawowych treści z czasów, kiedy dojrzewało jego powołanie, korzystał z nich i dzielił się nimi z wiernymi oraz współpracownikami. Pierwsze notatki, przytoczone na wstępie, zawarte w kleryckim zeszycie są zapisem konferencji na temat poszukiwania Boga, natomiast ostatnia spisana homilia przeznaczona była na Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego 12 kwietnia 2020 r.
Przez ponad 50 lat posługi ks. Wincenty zapisał się w życiu i pamięci wiernych Stabłowic oraz innych parafii, zwłaszcza parafii św. Bonifacego we Wrocławiu. Świadczą o tym nie tylko liczby udzielonych chrztów, ślubów, ale także spisane wspomnienia w książce wydanej na 25-lecie parafii św. Andrzeja oraz księdze pamiątkowej przygotowanej z okazji przejścia na emeryturę ks. Wincentego. Oprócz tych spisanych pozostało wiele wspomnień w pamięci osób zaangażowanych w działania budowalne, inicjatywy duszpasterskie i społeczne, uczniów, ministrantów, osób przystępujących do sakramentów i odwiedzjących kancelarię parafialną.
Pożegnanie
Posłuszny przełożonym, mimo problemów ze zdrowiem pełnił swoją funkcję do osiągnięcia przepisanego Kodeksem Prawa Kanoniczego wieku przejścia na emeryturę.
Dnia 29 maja 2020 r. abp Józef Kupny zwolnił ks. Wincentego ze stanowiska proboszcza parafii św. Andrzeja Apostoła we Wrocławiu-Stabłowicach i przeniósł w stan spoczynku. Tym samym z dniem 30 czerwca miał przenieść się do Domu Księży Emerytów we Wrocławiu.
W niedzielę 21 czerwca 2020 r. podczas mszy o godz. 13.00 parafianie żegnali swego pierwszego proboszcza, budowniczego kościoła, dziękując za jego pracę na rzecz parafii, osiedla oraz za obecność w życiu kilku pokoleń wiernych podczas najważniejszych dla nich wydarzeń. Już kilka dni po mszy pożegnalnej ks. Wincenty Tokarz trafił do szpitala i po prawie miesięcznym pobycie zmarł 25 lipca. Msza pogrzebowa odbyła się w środę 29 lipca w kościele św. Andrzeja Apostoła, a zmarły został pochowany na Cmentarzu Osobowickim we Wrocławiu.
