Misja Kościoła w świecie

Wojciech Iwanowski: Kto rządzi w Kościele w Polsce: Prymas, KEP, a może przewodniczący KEP?
O. Leszek Gęsiak SJ: Konferencja Episkopatu Polski jest ciałem kolegialnym, na której czele stoi – wybierany przez członków Konferencji – przewodniczący.
To on właśnie, zgodnie z prawem kanonicznym, reprezentuje Konferencję Episkopatu na zewnątrz.
W każdej diecezji decyzje podejmuje autonomicznie biskup ordynariusz.
Z kolei ciało kolegialne, czyli wspomniana Konferencja Episkopatu Polski, dyskutuje wspólnie nad pewnymi sprawami, które należą do jego kompetencji.
Obradując w formie zebrania plenarnego, podejmuje decyzje, które następnie są realizowane w całym Kościele w Polsce. W czasie gdy zebranie plenarne nie obraduje, może się zebrać mniejsze gremium posiadające odpowiednie prawa, tj. Rada Stała, a w każdej chwili decyzje może podejmować również prezydium i przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski. Zgodnie z prawem kanonicznym prymasowi przysługuje tytuł primus inter pares – pierwszego pośród równych. Jest to jednak funkcja honorowa.
Jak postrzega Ojciec swoją rolę w KEP?
Miejsce i rola rzecznika są dosyć jasno określone w dokumentach Konferencji Episkopatu Polski. Zgodnie z jej Statutem i Regulaminem rzecznik wspiera Konferencję, utrzymując kontakty ze środkami społecznego przekazu, i kieruje pracą Biura Prasowego.
Ma być zatem tym, który wypowiada się w imieniu Konferencji i ma obowiązek prezentować jej opinię. Ma też być pomocą dziennikarzom w dostępie do informacji o działalności Konferencji oraz jej gremiów statutowych. To oznacza, że przekazuje on opinii publicznej stanowisko Episkopatu i jednocześnie odpowiada za prowadzenie jego polityki medialnej. Tak też rozumiem moją misję. Mam być swego rodzaju twarzą i głosem kolegium biskupów.
Pamiętając o tym, że Konferencja Episkopatu Polski jest ciałem kolegialnym i jego członkowie mogą wyrażać różne poglądy, rzecznik odpowiada za to, co jest wspólnym głosem tego gremium.
Jest Ojciec członkiem Towarzystwa Jezusowego. Z osobą papieża łączy Ojca nie tylko dodatkowy ślub posłuszeństwa względem misji, ale również fakt, że sam papież jest jezuitą. Czy dostrzega Ojciec w nauczaniu papieskim jakiś ignacjański rys?
Rzeczywiście Ojciec Święty Franciszek jest jezuitą tak jak ja. Jest to powód do dumy, gdyż po raz pierwszy w historii jezuita został Namiestnikiem Chrystusa na ziemi. Każdego jezuitę, który złożył tzw. uroczystą profesję, łączy z osobą papieża specjalny ślub posłuszeństwa Ojcu Świętemu w sprawach misji. Oznacza on, że o cokolwiek Ojciec Święty poprosi, w każdym momencie, polecając jezuicie wykonanie jakiejś misji, ten zobowiązany jest do natychmiastowego porzucenia innych zajęć i bezwarunkowego wykonania poleconego przez Ojca Świętego zadania.

Przez wiele lat pracował Ojciec przy różnych gremiach UE, NATO i Stolicy Apostolskiej. Co z podpatrzonych w świecie obyczajów i codzienności wiary warto przeszczepić na polski grunt? Czego się wystrzegać?
Unia Europejska i NATO to struktury polityczne. Trudno zatem bezpośrednio przekładać jakieś sposoby ich funkcjonowania na to, czym jest Kościół. Natomiast na pewno okazja pracy i przebywania w miejscach, w których znajdują się instytucje europejskie, zwłaszcza w Brukseli, dała mi dużą szansę na poznanie, jak działają gremia polityczne tak ważne dla dzisiejszej Europy i świata. Miałem okazję zobaczyć, niejako od środka, jak proceduje się nowe dokumenty, w jaki sposób pracuje Parlament, jak obraduje Komisja Europejska, jakie zasady panują w Radzie Europejskiej, czy też jak bardzo struktury NATO wpływają na bezpieczeństwo naszego kontynentu. Jednak to nie są rzeczy, które dotyczą bezpośrednio Kościoła.
Możliwość mieszkania i pracy w Belgii, Francji, Hiszpanii czy we Włoszech pozwoliła mi także zobaczyć z bliska zachodni Kościół w Europie, nieco inaczej funkcjonujący niż ten w Polsce. Kościół ten nie jest tak masowy i tak mocno słyszalny w społeczeństwie, jak ma to miejsce w naszym kraju. Natomiast Kościół zachodni, często oskarżany o zeświecczenie, o pustki w budynkach kościelnych, o sekularyzację, ma jednak wielką siłę, którą są małe wspólnoty. Należą do nich ludzie niezwykle mocno przekonani o swojej wierze, ceniący sobie jej wartość i siłę, ludzie, którzy swoją wiarą potrafią i chcą – bo taki jest ich wolny wybór – przenosić zasady wiary chrześcijańskiej, wiary katolickiej na ich codzienne życie, także to życie społeczne i polityczne.
Przez okres pracy w Brukseli miałem okazję prowadzić duszpasterstwo dla polskich dyplomatów. Widziałem, jak uczyli się zarówno tego, jak funkcjonować w systemach politycznych Unii Europejskiej, jak i tego, w jaki sposób pokazywać w tym zachodnim świecie, jednak innym od naszego, olbrzymi, fantastyczny i wielki dorobek Kościoła w Polsce. I to wcale nie na zasadzie, że jest on lepszy, ale że jest on inny, komplementarny. My z kolei mogliśmy uczyć się właśnie od Kościoła zachodniego jego wnikliwości, jego głębi, jego pokornego trwania przy Chrystusie wtedy, kiedy nie otrzymywał on bardzo często żadnego wsparcia ze strony struktur państwowych. Ta wzajemna wymiana pokazywała, że Kościół, choć funkcjonuje w różnych warunkach socjopolitycznych, jest jeden i wszędzie ma tę samą misję – głoszenia Jezusa Chrystusa i Jego Ewangelii dzisiejszemu światu.
Mimo napiętej atmosfery w kraju miał już Ojciec czas poznać KEP. Czy są już jakieś plany na przyszłość?
Moje plany jako rzecznika są dosyć proste. Ponieważ jestem rzecznikiem nowicjuszem – pełnię moją funkcję dopiero nieco ponad dwa miesiące – sam jeszcze wiele się uczę.