Godzien podwójnej czci

Powyższy fragment Pierwszego Listu św. Pawła do Tymoteusza był mottem naszych życzeń dla ks. prof. Leona Czai, gdy byliśmy na V roku seminarium i uczestniczyliśmy w seminarium naukowym z liturgiki.
Wspomnienie właśnie tamtych imienin zapisało się mocno w mojej pamięci, może dlatego, że miałem świadomość, że jest to ostatnie świętowanie imienin Księdza Profesora, w którym jest mi dane uczestniczyć jako uczestnik seminarium naukowego.
Zbliżał się termin obrony pracy magisterskiej, co oznaczało koniec regularnych wtorkowych spotkań z ks. Leonem w seminaryjnym gronie. Z jednej strony zbliżały się upragnione święcenia kapłańskie, z drugiej w sercu budziła się nostalgia za tym, co dane nam było przeżyć jako uczestnikom spotkań z kierownikiem naszego seminarium naukowego.
Wybraliśmy właśnie ten tekst w przekonaniu, że w tym prostym zdaniu wyraża on to, co ceniliśmy w osobie naszego przewodnika na ścieżkach wiedzy liturgicznej.
Odbieraliśmy osobę ks. prof. Leona jako kogoś godnego „podwójnej czci”, był dla nas bowiem kimś, kto nie tylko nauczał – przekazywał systematyczną wiedzę dotyczącą liturgii Kościoła. Osobiście postrzegałem go jako dobrego przewodnika w trudnej sztuce bezwarunkowego szacunku do drugiego człowieka.
Z racji pracy w kurii i prowadzenia wykładów z liturgiki w seminarium duchownym i na wydziale teologicznym spotykał się ks. Czaja z wieloma osobami także spoza grona księży i kleryków. Poruszające było to, że niezależnie od tego, kim rozmówca był i jakie motywy kierowały nim w rozmowie z prof. Leonem, ks. Czaja potrafił zawsze okazać życzliwość – nawet w najtrudniejszych okolicznościach.

Owocem tej fascynacji była autentyczna miłość do liturgii, nie tyle do jej schematów, ile do jej ducha, do rzeczywistości, na które każda celebracja się otwiera – rzeczywistości żywego, zmartwychwstałego Pana i żywego Chrystusowego Ciała – Kościoła. Temu Kościołowi ks. Leon poświęcił całe swoje życie, swoje siły, swoje zaangażowanie.
Oddany Bogu i Kościołowi
Służył u boku czterech arcybiskupów wrocławskich: kard. Bolesława Kominka, kard. Henryka Gulbinowicza, abp. Mariana Gołębiewskiego i w ostatnich latach u boku abp. Józefa Kupnego, przyjmując to za zaszczyt, będąc lojalnym i szczerym współpracownikiem.
Pokochana liturgia kształtowała jego życie. Owocem wpływu liturgii na postawy ks. Leona była z jednej strony troska o właściwy porządek sprawowanej przez siebie liturgii oraz tej, za którą był odpowiedzialny jako moderator prac komisji liturgicznej, z drugiej zaś wrażliwość na wymiar wertykalny Kościoła – szacunek do pasterzy archidiecezji wrocławskiej.
„Dobrze przewodniczyć” oznaczało dla ks. Leona żyć tym, czego nauczał.
Treścią przekazu była wiedza liturgiczna. Jako kleryk, a później także jako ksiądz – szczególnie w czasach odpowiedzialności za formację seminaryjną – miałem okazję widzieć, w jaki sposób ks. infułat Czaja odprawiał Mszę św. Czynił to często przewodnicząc, jako kanonik Kapituły Metropolitalnej Wrocławskiej, liturgii niedzielnej w Archikatedrze Wrocławskiej, czasami zaś w dni powszednie odprawiał Mszę przy ołtarzu w bocznej kaplicy.
Na pobożność i troskę o szacunek dla liturgii Kościoła nie wpływało to, że Msza w dzień powszedni nie miała charakteru uroczystego. Choć w dzień powszedni była to liturgia prosta w zewnętrznym wyrazie, recytowana i bez dużego grona uczestników, Ksiądz Infułat był w nią tak samo zaangażowany sercem i umysłem, jak w uroczystych chwilach przeżywanych przy głównym ołtarzu. To co czynił, nie było odtwarzaniem wyuczonego obrzędu. Liturgia była dla ks. Leona przestrzenią spotkania z Panem, z Chrystusem zmartwychwstałym.
Za każdym razem traktowana była poważnie i z wielkim szacunkiem.
Jestem przekonany, że gdy przyszedł czas odejścia z tego świata, w tajemnicy swej śmierci śp. ks. Leon zjednoczył się z Chrystusem umierającym, by doświadczyć mocy Chrystusowego zmartwychwstania i wkroczyć wraz z Nim do życia nowego. By móc wreszcie spojrzeć twarzą w twarz w Tajemnicę Syna Bożego, refleksji i sprawowaniu której poświęcił swoje kapłańskie życie. Ufam, że jest mu dane już teraz śpiewać „Alleluja” przed tronem Boga i Baranka w niebiańskiej liturgii, której przedsmak przeżywał jako kapłan tu na ziemi, i miłością do której z nami się dzielił.