Święta Jadwiga Śląska średniowieczna katechetka

danie mu szansy naprawy popełnionego zła i jego odpokutowania ze względu na zbawienie, a nie wyłącznie karania dla samej sprawiedliwości i zasady. W ten sposób księżna uratowała wiele osób przed wyrokami i śmiercią, a dzięki ich ofiarnej pracy i pokucie do dziś możemy zachwycać się fundacjami sakralnymi i dziedzictwem materialnym pozostawionym przez Jadwigę.
Z zapisu w Żywocie większym św. Jadwigi wynika jednoznacznie, że duchowość księżnej oparta była przede wszystkim na mistagogii. Jadwiga zwracała uwagę na osobiste doświadczenie sacrum poprzez udział w celebrowanej liturgii zawsze w towarzystwie swojego dworu i bez względu na panujące warunki atmosferyczne czy odległość od kościoła: Z odgłosem dzwonu na jutrznię natychmiast szła do kościoła, zabrawszy z sobą służbę. Ani błoto, ani śnieżyce, ani ulewny deszcz, ani inna niepogoda, ani inne okoliczności – chyba tylko choroba – nie mogły jej powstrzymać przed pójściem do kościoła, by uczestniczyć w nabożeństwie, jeśli nawet kościół był daleko od miejsca zamieszkania (cyt. za: Legenda świętej Jadwigi…). Fragment ten ma wielkie znaczenie. Po pierwsze bowiem ukazuje fakt, iż Jadwiga doskonale rozumiała wspólnotowy charakter celebracji liturgicznych, na co po tylu wiekach i dziś zwraca się uwagę, a po drugie służba księżnej bardzo często wraz z nią albo w jej imieniu wykonywała dzieła miłosierdzia, stąd księżna chciała, by jej otoczenie rozumiało źródło przyjmowanej postawy i życia zgodnego z duchem Ewangelii.
Jadwiga postrzegana jest najczęściej jako księżna, która poświęciła swoje życie niesieniu realnej pomocy charytatywnej, pełnieniu dzieł miłosierdzia, zatroskanej o potrzeby biednych, chorych i odrzuconych na margines społeczny.
To oczywiście prawda, ale nie zwraca się specjalnie uwagi na fakt, że w koncepcji św. Jadwigi niesienie pomocy człowiekowi musi być integralne i obejmujące całą osobę ludzką.
Zagwarantowanie potrzeb doczesnych osobom przybywającym na dwór książęcy związane było nie tylko z wydobyciem człowieka z nędzy materialnej, ale także, a może lepiej powiedzieć przede wszystkim – z nędzy duchowej. Tak to pojmowała księżna, która sama lub przez swoje sługi pouczała przybywających na jej dwór czy do prowadzonego przez nią szpitala biednych szukających pomocy o znaczeniu modlitwy, sakramentów, szczególnie spowiedzi i pokuty: Przeto i osobiście, i przez służącego, którego przeznaczyła do tej misji, pouczała poszczególnych przybyszów na dworze o konieczności spowiedzi i modlitwy oraz o innych rzeczach dotyczących zbawienia (cyt za: Legenda świętej Jadwigi…).
Warto zauważyć, że Jadwiga uczyła modlitwy także posługujących na dworze członków książęcej służby: Wśród dworek miała m.in. niewiastę łaziebną w sędziwym wieku, całkowicie nie znającą Modlitwy Pańskiej. Księżna osobiście uczyła ją z takim staraniem Ojcze Nasz, że spędzała z łaziebną nawet noce i przez 10 tygodni przed położeniem się do snu w łóżku, w którym spoczywała staruszka, nakazywała jej powtarzać słowa modlitwy, aby zasypiając z nimi mocniej je sobie utrwaliła w umyśle (cyt. za: Legenda świętej Jadwigi…).
Światło całego narodu czeskiego pod opieką św. Jadwigi
Lumen totius gentil Bohemiae – tak nazywano królewnę i św. Agnieszkę z Pragi (ok. 1211–1282), wywodzącą się z królewskiej czeskiej dynastii Przemyślidów. Jej rodzice: król Przemysł Ottokar I (ok. 1155–1230) oraz jego druga żona Konstancja Węgierska (ok. 1180/1181–1240), córka króla Węgier Beli III i siostra cesarzowej bizantyjskiej Małgorzaty, postanowili zaaranżować małżeństwo młodziutkiej królewny z synem Henryka I Brodatego i św. Jadwigi, księciem Bolesławem.
W związku z tym w wieku trzech lat Agnieszka w 1214 r. została wysłana na dwór śląski. Swój także trzyletni pobyt dziewczynka spędziła pod czujnym okiem księżnej na dworze oraz w klasztorze trzebnickim.
Według tzw. legendy mediolańskiej Agnieszka zasady wychowania, moralności i religijności przejmowała bezpośrednio od księżnej i jej córki Gertrudy. Przyjmuje się, że postawa księżnej Jadwigi, jej działalność charytatywna i autentyczna miłość dla ubogich i chorych zaowocowały w przyszłości taką postawą w życiu księżnej Agnieszki z Pragi.
W 1217 r., po nagłej śmierci księcia Bolesława, Agnieszka z woli rodziców opuściła ziemię śląską i krąg rodzinny św. Jadwigi. Jednakże ze względu na fakt, iż w tym też czasie jej siostra, księżna Anna, wyszła za mąż za księcia Henryka II Pobożnego, syna św. Jadwigi, relacje rodzinne i związek ze Śląskiem pozostał. Świadczy o tym fakt, iż Agnieszka wspomagała w kurii papieskiej pozwolenie na fundację we Wrocławiu klasztoru klarysek, jaki pragnęła wznieść na wzór swojej kochanej świętej teściowej księżna Anna, również zapatrzona i związana głęboko z Jadwigą. Zachowane dokumenty Stolicy Apostolskiej z czasu pontyfikatu Aleksandra IV (1254–1261), jak również osobiste bulle tego papieża do wrocławskich klarysek i władz diecezji wrocławskiej zawierają informacje o trosce Agnieszki o wrocławski konwent zakonny, dbanie o jego interesy i protekcję papieską, a także o zachowanie odpowiedniej dyscypliny. Warto dodać, że to św. Agnieszka osobiście wyznaczyła mniszki, które z czeskiego opactwa przybyły do Wrocławia na prośbę jej siostry księżnej Anny.
Księżna Agnieszka, jej siostra Anna oraz wiele innych osób nie zapomniało o swojej katechetce św. Jadwidze, której dzieło miłości Boga i człowieka było i jest mimo upływu tylu wieków kontynuowane ku większej chwale Bożej i dla pożytku i zbawienia innych.