Tradycja

Tradycja (łac. traditio) to przekazywane z pokolenia na pokolenie treści kultury (obyczaje, poglądy, wierzenia, sposoby myślenia, normy społeczne) uznane przez zbiorowość za społecznie doniosłe dla jej współczesności i przyszłości. To ciągłość tych zachowań, podejmowanych na podstawie określonej hierarchii wartości. Proces ten jest podstawą ciągłości historycznej narodu, w znacznym stopniu wpływając na jego dalsze losy.
Ginący skarb
Przyznajmy: na naszych oczach, w naszych rodzinach i wspólnotach dokonuje się niezwykła degradacja skarbu naszych ojców. Zobaczmy to na prostych i powszechnie znanych w Polsce przykładach.
Oto przy wigilijnym stole pozostawiano w minionych pokoleniach wolne miejsce i puste nakrycie. Dla kogo? Dla zbłąkanego wędrowca, bezdomnego, samotnego – a w istocie: dla Chrystusa, któremu, gdy przyszedł na świat w „nie bardzo podłym mieście” Betlejem, odmówiono gościny, wskazując stajnię i żłób jako miejsce narodzin. Jeśli tej motywacji – z gruntu chrześcijańskiej i dotykającej wyobraźni miłosierdzia – nie przekazano młodym, z czasem poszła ona w zapomnienie. A gdy drzwi domów uzbrojono we wszelkie możliwe zabezpieczenia i rozdmuchano egoizm oraz strach przed „obcymi” – nagle przy świątecznych stołach zrobiło się zbyt ciasno, by kultywować zwyczaj, który przestał być komukolwiek potrzebny.
Podobny los spotyka wszystkie inne praktyki, które wymagałyby osobistego zaangażowania, jakiejś ofiary, bezinteresowności i duchowej motywacji.
Ślady traconego na własne nasze życzenie bogactwa kryją nieczytane książki, nagrania koneserów, usiłują wskrzeszać i pielęgnować nieliczne zespoły ludowe czy budzące (w najlepszym wypadku) zdziwienie wspomnienia najstarszego pokolenia rodaków.
Co się stanie z nami, gdy technika (we wszelkich swych odmianach) wyprze duchowość, osobiste zaangażowanie, moralność, kulturę i chrześcijańską, narodową tradycję?
Poznać – oczyścić – pogłębić i poszerzyć – przekazać następcom
„Nic nie jest chciane, dopóki nie zostanie poznane”. Chyba najbardziej żal tych ludzi, którzy odrzucą jakieś wartości, zanim się z nimi zetkną: w imię mody, lenistwa, dla pieniędzy, a może nawet… ze strachu przed wyśmianiem czy konfrontacją, która domagałaby się zmiany poglądów czy wręcz nawrócenia?
Sięgnę znów do przykładu związanego ze świętami Bożego Narodzenia: śpiew kolęd. Zbiór tych perełek polskiej pobożności ludowej liczy setki pozycji!