Sakrament bierzmowania
Umocnienie na drodze chrześcijańskiego wzrostu
Przyzwyczailiśmy się, że bierzmowanie nazywane jest sakramentem dojrzałości
chrześcijańskiej, czyli można byłoby przyrównać je do egzaminu maturalnego, ale czy
nie jest to zbyt wielkie uproszczenie? Przecież nawet osoby bierzmowane po wielu
latach troski o swój rozwój duchowy czują, że mają jeszcze wiele do zrobienia.
KS. BARTOSZ TROJANOWSKI
Wrocław
Bierzmowanie udzielane jest przez namaszczenie
krzyżmem świętym i wypowiedzenie słów:
„Przyjmij znamię Daru Ducha Świętego”
AGATA BRUCHWALD/FOTO GOŚĆ
Dlatego warto spojrzeć na sakrament bierzmowania jako sakrament, który umacnia we wzroście duchowym.
Istota sakramentu bierzmowania
Nawet w języku polskim nazwa tego sakramentu wzięła się od bierzma, czyli specjalnej belki podtrzymującej dach.
Jest to zatem wskazanie, że również sakrament bierzmowania jest umocnieniem i to bardzo niezwykłym, bo w tym sakramencie otrzymujemy umocnienie Duchem Świętym.
W Kodeksie Prawa Kanonicznego wyróżnione są ważne aspekty tego sakramentu, które należy wspomnieć, rozważając temat sakramentu bierzmowania, „który wyciska charakter i przez który ochrzczeni, postępując na drodze chrześcijańskiego wtajemniczenia, są ubogacani darem Ducha Świętego i doskonalej łączą się z Kościołem, umacnia ich i ściślej zobowiązuje, by słowem i czynem byli świadkami Chrystusa oraz szerzyli wiarę i jej bronili” (kan. 879 KPK). Należy zatem przyjrzeć się poszczególnym aspektom tego kanonu (o charakterze bardziej teologicznym niż prawnym), aby jeszcze lepiej zrozumieć tajemnicę tego sakramentu.
Charakter sakramentu bierzmowania
Nie chodzi tutaj o podanie jakichś konkretnych cech tego sakramentu, ale chodzi o rzeczywistość sakramentalną, o kwalifikację teologiczną. To znaczy, że sakrament bierzmowania jest jednym z trzech sakramentów (obok Chrztu św. i sakramentu święceń), które wyciskają charakter sakramentalny. Oznacza to, że tych sakramentów nie należy powtarzać, jeśli zostały ważnie przyjęte, a tylko w przypadku wątpliwości należy ich udzielić warunkowo.
Zatem sakrament bierzmowania jest sakramentem przyjmowanym jeden raz w życiu, a co za tym idzie, z punktu widzenia duszpasterskiego należy zrozumieć, że przygotowanie do niego powinno być bardzo dokładne. Nie można zatem szukać czy forsować jakichś „dróg na skróty”, sakrament ten, aby mógł zaowocować w życiu chrześcijanina przyjmującego go, powinien przejawiać się współpracą zainteresowanego zarówno przed przyjęciem tego sakramentu, jak i po jego przyjęciu. Bo charakter sakramentalny trwa przez całe życie wierzącego.
Postęp na drodze chrześcijańskiego wtajemniczenia
Osoby przyjmujące sakrament bierzmowania niewątpliwie postępują na drodze chrześcijańskiego wtajemniczenia.
W Kościele Rzymskokatolickim dzieci mogą przyjąć Chrzest św., potem, kiedy wchodzą w wiek rozeznania, mogą przyjmować już Eucharystię (tutaj kolejność przyjmowania sakramentów nie jest kolejnością etapów wtajemniczenia chrześcijańskiego), kiedy następuje właściwy rozwój duchowy i emocjonalny osoby wierzące (zazwyczaj w okresie dorastania) przystępują do sakramentu bierzmowania.
W przypadku osób dorosłych kolejność jest już zgodna z etapami wtajemniczenia, tzn. katechumen przyjmuje Chrzest św., następnie jest umacniany sakramentem bierzmowania, a dopiero potem otrzymuje Komunię św., aby w niej jeszcze bardziej zawiązać wspólnotę z Bogiem.
Sakrament bierzmowania zakłada postęp, ale także ten rozwój duchowy wspomaga, a zatem nie należy oczekiwać, że w pierwszej kolejności wszyscy przyjmujący ten sakrament będą mogli poszczycić się wielkimi osiągnięciami na drodze postępu duchowego. Jednak istotą ze strony duszpasterzy oraz bliskich kandydata (szczególnie rodziców i chrzestnych) jest pokazanie drogi i możliwości rozwoju oraz ze strony kandydata wykazanie chęci do pracy, aby ten postęp był nieustanny i jak najbardziej owocny.
Umocnienie darem Ducha Świętego
Zwykle słyszymy o darach Ducha Świętego i zazwyczaj też tak patrzymy na sakrament bierzmowania, że otrzymamy jego siedmiorakie dary: mądrości, rozumu, rady, męstwa, umiejętności, bojaźni Pańskiej, pobożności.
Z pewnością te dary również otrzymujemy, ale najważniejszym darem otrzymywanym w tym sakramencie jest sam Duch Święty.
To on jest tym, który nas umacnia. I dlatego nie można się koncentrować na tych darach, które on przynosi, ale na fakcie, że Duch Święty jest tym, który działa w nas w łasce sakramentu bierzmowania. Duch Święty prowadzi wszystkich do świętości, a zatem jest to najważniejszy aspekt, iż on sam staje się darem, aby ten cel w naszej codzienności każdy z wierzących mógł zrealizować.
Łączy z Kościołem
Sakrament bierzmowania również łączy z Kościołem i jak to określa Prawodawca kościelny, robi to jeszcze bardziej, czyli „doskonalej łączy”. Dlatego jest to kolejny etap na drodze chrześcijańskiego wtajemniczenia. Skoro Duch Święty prowadzi tych, do których w sakramencie bierzmowania przyszedł jako dar, to nie można nie widzieć tego, że sakrament ten prowadzi do zawiązania większych więzi ze wspólnotą Kościoła. Jest to zadanie, które każdy, kogo prowadzi Duch Święty, ma realizować w swoim życiu.
Tak naprawdę odpowiedzialność za doświadczenie wspólnoty Kościoła w każdym, kto postępuje na drodze wtajemniczenia chrześcijańskiego, należy do wszystkich członków tej wspólnoty.
Być świadkiem
Sakrament ten umacnia i zobowiązuje do dawania świadectwa o przynależności do Chrystusa. Nie chodzi o to, aby od razu być ewangelizatorem i to najlepiej w krajach, gdzie Dobra Nowina jest mało znana, przede wszystkim dlatego, że nie każdy ma konieczne do tego specjalne powołanie misyjne. Takie powołanie może być też owocem tego sakramentu, który dojrzeje w przyszłości. Tutaj chodzi przede wszystkim o fakt, że świadectwo o przynależności do Chrystusa każdy z nas może dawać w swoim środowisku, w swojej codzienności, nie tylko słowami, ale również gestami. Takim dobrym świadectwem jest też regularna praktyka przyjmowania sakramentów, ponieważ one są widocznym znakiem działania łaski Bożej w naszym życiu.
Dlatego świadczyć o Chrystusie można słowem i czynem, głosząc Ewangelię miłości i realizując ją w swoim życiu. Tak jak Jezus głosił Królestwo Boże słowami i gestami, tak każdy z wierzących jest zobowiązany przez sakrament bierzmowania, aby tę misję kontynuował we współczesnym świecie.
Szerzyć i bronić wiary
Troska o rozszerzanie się wiary katolickiej i jej obrona to zadanie, które również wypływa z tego sakramentu. Na wiele sposobów można to uczynić. Wspierając słowem, czynem, ofiarami dzieła misyjne oraz różne działania ewangelizacyjne, ale także stając po stronie wartości, które przedstawia Ewangelia. Obrona wiary katolickiej to troska o zachowanie prawd wiary i moralności zgodnie z tym, czego nauczał Chrystus i kontynuuje Kościół, przedstawiając Jego nauczanie współczesnemu światu.
Bierzmowanie dzisiaj
Należy zatem zrozumieć, że sakrament bierzmowania nie jest egzaminem dojrzałości chrześcijańskiej, ale jest okazją do wzrostu chrześcijanina, która zakłada również odpowiednie przygotowanie jako wyraz potencjału danego kandydata do wzrostu duchowego. Nie należy zatem wymagać, aby przyjmowali go doskonali ludzie, ale bardziej ludzie, którzy dają nadzieję na rozwój duchowy, którzy wykazują, że ten rozwój jest im potrzebny i jest możliwy.
Wierzący, którzy pragną trwać w wierze katolickiej i w niej postępować. Właściwe zrozumienie sakramentu jest przecież argumentem, że przyjęcie bierzmowania, które wyciska charakter, może przynieść owoce nawet po wielu latach. Duch Święty, który jest darem tego sakramentu, będzie działał w życiu osoby wierzącej i jeśli ona da się w pewnym momencie Jemu poprowadzić, to te owoce będą z pewnością bardzo dobre.
