Świętość życia ludzkiego

W encyklice Evangelium vitae Jan Paweł II zwraca się do wszystkich ludzi dobrej woli,
a zwłaszcza do wyznawców Chrystusa, o tworzenie w dzisiejszym świecie nowej
kultury życia ludzkiego. Głoszenie „Ewangelii życia” jako istotnej części nowej
ewangelizacji jest podstawowym obowiązkiem Kościoła.

KS. PRZEMYSŁAW VOGT

Wrocław

KAI KALHH/PIXABAY.COM

Współcześnie staje się zadaniem naglącym wobec mnożących się zagrożeń ludzkiego życia, które Jan Paweł II określił mianem „kultury śmierci”. Społeczna akceptacja tych zagrożeń i domaganie się prawnego uznania jest swoistym paradoksem wobec powszechnej akceptacji praw człowieka i godności życia ludzkiego.
Życie ludzkie: dar i zadanie
Tylko ten, kto rozpozna wartość i świętość życia ludzkiego, może temu życiu służyć, a jeśli zajdzie taka potrzeba, potrafi je także obronić. Jan Paweł II zwraca uwagę na konieczność integralnego odczytania wartości życia ludzkiego, a więc zarówno z perspektywy naturalnej, jak i w świetle całego dzieła zbawienia. Przywołując słowa samego Chrystusa: „Ja przyszedłem po to, aby owce miały życie i miały je w obfitości” (J 10, 10), papież odsłania zasadniczą perspektywę nowego i wiecznego życia, które jest w Chrystusie.
Ukazywanie świętości życia ludzkiego w jego fazie doczesnej powinno być mocno wpisane w pełną prawdę o człowieku, w jego powołanie do pełni życia, które odsłonił swoim życiem i działaniem Chrystus, a które w zasadniczy sposób przekracza wymiary ziemskiej egzystencji, ponieważ jest ostatecznie uczestnictwem w życiu samego Boga. Życie doczesne jest wartością podstawową, warunkującą osiągnięcie innych wartości, nade wszystko jest ukierunkowane na życie wieczne i w nim znajduje ostateczne potwierdzenie wartość ziemskiego etapu życia.
Osoba ludzka
Życie ludzkie ma charakter osobowy, a więc różni się w sposób istotny od życia innych ziemskich stworzeń.
Nie można twierdzić, że człowiek jest tylko jedną z wielu istot żyjących, że jest jedynie organizmem, który osiągnął wysoki stopień rozwoju. W świetle integralnej wizji osoby ludzkiej, jej godności i jej powołania, Kościół wzywa do szacunku i obrony człowieka, do uznania jego pierwszorzędnego i podstawowego prawa do życia jako istoty obdarzonej duszą rozumną. Człowiek nie jest prostym złożeniem duszy i ciała, ale jest jednością duchowo-cielesną, a w ramach tej jedności osoba jest określana i kierowana nade wszystko przez wymiar duchowy. Człowiek jest zawsze osobą, istotą wyróżniającą się od innych, jest odrębnym „ja” od pierwszego do ostatniego momentu swego ziemskiego życia, także wtedy, kiedy nie jest tego świadomy. Życie ludzkie jest równocześnie i nierozdzielnie cielesne i duchowe. Dlatego człowiek nie może gardzić życiem ciała, ale wprost przeciwnie – powinien je szanować jako dar Boży, będąc jednocześnie otwarty całym swym jestestwem na Tego, który go stworzył. Ciało człowieka nie może być uważane tylko za zespół tkanek, narządów i funkcji, jest ono bowiem częścią istotną osoby, która poprzez ciało objawia się i wyraża. Człowiek nie może lekceważyć swego życia cielesnego, przeciwnie, powinien je szanować.
Uczeń Chrystusa odwołuje się nie tylko do naturalnej godności ciała ludzkiego, ale także do prawdy o Wcieleniu oraz do prawdy o zmartwychwstaniu ciał. Sam Bóg uczestniczy w akcie małżeńskim, rozpoczynając istnienie nowej osoby.
Etyka chrześcijańska wzywa do troski o ciało, nakazuje staranie o jego wzmocnienie i ochronę, ale odrzuca kult ciała i jego ubóstwienie. Każde życie ludzkie jest święte, bo otrzymane jest od Boga Stwórcy jako wielki dar i zadanie.
Świętość życia
Gdy nie docenia się lub całkowicie pomija duchowy i nadprzyrodzony wymiar życia ludzkiego, to wówczas „jakość życia” zostaje sprowadzona do oceniania życia fizycznego jedynie w kategoriach ekonomicznej wydajności, konsumpcjonizmu i hedonizmu (EV 23). Taka redukcja pozwala wartościować życie ludzkie wedle tego, w jakim stopniu człowiek może korzystać z „uroków życia”, lub wedle tego, co dany człowiek potrafi wnieść do życia społecznego w sensie „produkcyjnym”.

Człowiek, „tracąc wrażliwość na Boga, traci także wrażliwość na człowieka, jego godność i życie” (EV 21). Przyjęcie świętości życia oznacza uznanie wartości życia niezależnie od jakości życia i również od użyteczności tego życia.
Dla uczniów Chrystusa prawdziwa jakość i wartość życia jest ostatecznie widziana jako świętość życia. Każdy człowiek, włączając życie fizyczne w służbę własnego rozwoju i w służbę miłości Boga i bliźniego, potwierdza, że życie jest darem.
Na obraz i podobieństwo…
Świętość życia ludzkiego ma swój początek już w akcie stworzenia człowieka na obraz Boży. Bóg stwarza człowieka do nieśmiertelności, do życia pełnego i doskonałego (EV 7). Jako dar Boży życie jest dobrem, które człowiek powinien przyjąć, zachować i rozwijać.
Tylko człowiek nosi w sobie podobieństwo do Boga. Bóg udziela coś z siebie stworzeniu (EV 34). „Człowiek zostaje obdarzony najwyższą godnością, która jest zakorzeniona w wewnętrznej więzi łączącej go ze Stwórcą: jaśnieje w nim odblask rzeczywistości samego Boga” (EV 34).
Człowiek stworzony na obraz i podobieństwo Boga zdolny jest do poznania prawdy i doświadczenia wolności, a także zdolny jest do poznania i miłowania swego Stwórcy. Życie doczesne jest zalążkiem istnienia, które przekracza granice czasu i otwiera się na wieczność (EV 35). Bóg jest nie tylko Stwórcą życia ludzkiego, ale jednocześnie stale nad tym życiem czuwa i się nim opiekuje. Każdy człowiek żyje w relacji do Boga i drugiego człowieka, w którym odnajduje odbicie samego Boga. Stwórca daje człowieka człowiekowi i czyni go odpowiedzialnym za dar życia swojego i bliźniego.

UZNANIE BOGA
ZA STWÓRCĘ
ŻYCIA PROWADZI
KONSEKWENTNIE DO
UZNANIA ŚWIĘTOŚCI
I NIENARUSZALNOŚCI
ŻYCIA LUDZKIEGO.

Potwierdza to Jan Paweł II, powołując się na słowa Instrukcji Donum vitae: „Życie ludzkie jest święte, ponieważ od samego początku domaga się stwórczego działania Boga i pozostaje na zawsze w specjalnym odniesieniu do Stwórcy, jako jedynego swego celu.
Sam Bóg jest Panem życia, od jego początku aż do końca. Nikt, w żadnej sytuacji, nie może sobie rościć prawa do bezpośredniego zniszczenia niewinnej istoty ludzkiej”.
Sama aktywność duchowa człowieka nie stanowi jeszcze formy szczytowej życia ludzkiego. Swoją pełnię osiąga dopiero w wymiarach nadprzyrodzonych, kiedy człowiek staje się uczestnikiem Bożego życia.
Bóg obdarowuje człowieka nie tylko samym życiem, ale jednocześnie obdarowuje go swoją miłością i naznacza charakterem przekraczającym ramy przyrodzone. Człowiek jest powołany do życia z miłości w miłości i dla miłości.
W Chrystusie zostaje objawiona cała prawda o życiu, jego wyjątkowości i świętości. W Nim życie ludzkie zostaje na nowo stworzone i przebóstwione i w Nim także zostaje ofiarowana perspektywa życia wiecznego.
Z prawdy o wartości i świętości życia ludzkiego Jan Paweł II wyprowadza podstawową normę moralną: „Życie człowieka pochodzi od Boga, jest Jego darem, Jego obrazem i odbiciem, udziałem w Jego ożywczym tchnieniu.
Dlatego Bóg jest jedynym Panem tego życia: człowiek nie może nim rozporządzać” (EV 39). Życie człowieka jest „rzeczywistością świętą”, jest darem Boga, którego człowiek jest depozytariuszem.
Każdy z nas staje wobec tego daru w obowiązku rozumnego dysponowania tym darem, doskonaląc swe życie dzięki miłości skierowanej ku Bogu i ludziom.