Koniczyna, która przynosi zdrowie

Kozieradka pospolita, wbrew sugestii zawartej w łacińskiej nazwie Trigonella foenum graecum oraz zwyczajowej nazwie – koniczyna grecka, pochodzi z… Azji (Chiny, Indie), gdzie z jej nasion korzystano już podobno za czasów legen- darnego cesarza Shennonga ok. 3700 r. p.n.e. Z rodzimych obszarów zawędrowała do Afryki Wschodniej i Europy. Wzmianki o niej jako roślinie leczniczej pojawiają się w staroegipskim papirusie me- dycznym z 1550 r. p.n.e., a także w starożytnej Grecji w pismach Hipokratesa i u hipokratyków z V i IV w. p.n.e.
Nasiona tej rośliny zielnej z rodziny motylkowatych rosną w sierpowatych strąkach przypo- minających rogi kozy, z czego wywodzi się polska nazwa rośliny. W starożytnym Egipcie nasiona te musiały być bardzo cenione, skoro znaleziono je wśród darów grobowych Tutanchamona. Dziś kozieradka jest popularną przyprawą do marynat i mięs, potraw kuchni hinduskiej czy tajskiej oraz jako składnik mieszanki curry.
U św. Hildegardy z Bingen w dziele Physica w opisie greckiej koniczyny znajdujemy nastę- pujące wskazówki:
Gorączka. Człowiek, który ma codzienne ataki gorączki prowadzące często do oblewania się potem i utraty przyjemności z jedzenia, niech latem weźmie ziele kozieradki pospolitej, zimą zaś jej nasienie, rozgrzeje je w winie i często pije ten ciepły napój na czczo, a poczuje się lepiej. […]
Czterodniowa gorączka. Jeśli ktoś ma czterodniową gorączkę, niech ugotuje kozieradkę w wodzie, następnie odciśnie wodę, a gorące ziele często kładzie na noc na swoich stopach i podudziach i przywiązuje je chustą.
Poza tym powinien często pić kozieradkę rozgrzaną w winie (jak powiedziano wyżej), a wyzdrowieje. […]

Serce. Jeśli człowiek, który jest zdrowy, odczuwa w swoim ciele niedomaganie […], wówczas niech weźmie kozieradkę, jedną trzecią tej ilości białego pieprzu i dwa razy tyle kminu co kozieradki, po czym utłucze to na proszek.
Zanim poczuje niedomaganie w sercu lub gdy zaczyna go boleć serce, powinien zjeść niewielką ilość tego proszku z odrobiną chleba, zarówno na czczo, jak i po jedzeniu. […] wówczas serce człowieka znów odzyskuje swoje siły.
Opisane przez świętą wskazania mają wytłumaczenie w składzie rośliny. Nasiona kozieradki zawierają saponiny steroidowe o działaniu przeciwzapalnym, polisacharydowy śluz o działaniu osłaniającym, sterole, flawonoidy, lipidy, cholinę, witaminę PP oraz związki mineralne. Dzięki tym składnikom obniżają podwyż- szony poziom cholesterolu, wykazują właściwości antydia- betyczne, wzmagają ukrwienie i stymulują pracę serca, przeciwdziałając chorobom układu krążenia, a także wspomagają leczenie choroby wrzodowej żołądka. Wino z kozieradką pomaga przy zaflegmieniu, braku apetytu i spadku wagi ciała, osłabieniu.
Szczególne znaczenie w medycynie św. Hildegardy ma wspomniana mieszanka trzech przypraw na serce.
Kompozycja kozieradki, białego pieprzu i kminu rzymskiego pobudza system nerwowy, reguluje trawienie, wspomaga oczyszczanie jelit, jednocześnie odciążając serce; wzmac- nia system obronny organizmu, chroniąc przed stanami osłabienia.
Stosowana jest jako środek usprawniający pracę układu krwionośnego, poprawiający ukrwienie mięśnia sercowego, przeciwdziałający bólom i osłabieniu serca oraz wystąpieniu niewydolności krążeniowo-oddechowej.