DOLNOŚLĄSCY KAPŁANI

Szafarz świętości

Ks. Hieronim Kocyłowski (1910–1983) – człowiek o bogatej osobowości,
duszpasterz, autor drukowanych kazań, redaktor, kanonik kapituły katedralnej,
kanclerz kurii wrocławskiej.

KS. ZDZISŁAW LEC

Wrocław

Ks. Hieronim Kocyłowski

ARCHIWUM AUTORA

Urodził się 24 września 1910 r. w Posadzie Olchowskiej koło Sanoka w rodzinie Tomasza i Stanisławy z domu Kwiatkowskiej.
W Sanoku ukończył szkołę powszechną i znane i cenione na Podkarpaciu Gimnazjum im. Królowej Zofii. Studia teologiczne, począwszy od 1929 r., odbywał w Wyższym Seminarium Duchownym w Przemyślu. Od początku zwracał na siebie uwagę przełożonych seminaryjnych swoją pobożnością i pilnością w nauce. Miał przy tym wielkie szczęście, gdyż w czasie Jego pobytu w seminarium rektorem był błogosławiony ks. Jan Wojciech Balicki (1869–1948). Ks. Balicki wywarł ogromny wpływ na duchowość Hieronima Kocyłowskiego, który zafascynowany osobowością i przeświadczony o świętości życia swego umiłowanego rektora, w późniejszym czasie, już jako ksiądz, aktywnie i owocnie uczestniczył w staraniach zmierzających do beatyfikacji ks. Balickiego. Diakon Hieronim Kocyłowski dnia 24 czerwca 1934 r. w katedrze przemyskiej przyjął święcenia kapłańskie z rąk ordynariusza przemyskiego, bp. Franciszka Bardy.
Od święceń kapłańskich
w 1934 do 1951 r. Ks. Kocyłowski zwracał w dalszym ciągu uwagę władz kościelnych, dlatego tylko przez rok, mianowicie do 3 sierpnia 1935 r., był wikariuszem w Jasienicy Rosielnej koło Starej Wsi i w Brzozowie. Następnie został kapelanem bp. Bardy i notariuszem w Kurii Biskupiej w Przemyślu, a przy tym dalej się kształcił. Najpierw uzyskał magisterium z teologii na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie dnia 27 listopada 1936 r. Nieco wcześniej, mianowicie 23 października 1936 r., został skierowany na studia prawa kanonicznego na Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie. Tam nie tylko nauczył się języka włoskiego i pogłębił znajomość łaciny kościelnej, ale także 10 lipca 1939 r. na Uniwersytecie Gregoriańskim uzyskał doktorat z prawa kanonicznego. Jego osoba i znaczne talenty były potrzebne w kraju, dlatego stosunkowo szybko musiał wracać do macierzystej diecezji. Po powrocie z Rzymu od dnia 1 sierpnia 1939 do 19 sierpnia 1945 r. pełnił funkcję notariusza Kurii Biskupiej w Przemyślu.
Ponadto 18 listopada 1941 r. ksiądz biskup ordynariusz Franciszek Barda mianował ks. Kocyłowskiego ponownie swoim kapelanem. Tę funkcję pełnił do 11 sierpnia 1945 r.

W latach 1941–1945 był też obrońcą węzła małżeńskiego.
Jak podaje ks. prof. Józef Pater, ks. dr Kocyłowski w okresie II wojny światowej należał do Konspiracyjnej Grupy Armii Krajowej „Lipowica” i Oddziału Dyspozycyjnego DW Komendy Obwodu Armii Krajowej – Przemyśl. Na polecenie władz kościelnych parę razy z poufną misją udawał się do Krakowa i Lwowa, wykonując z powodzeniem powierzone zadania.
Od dnia 11 sierpnia 1945 r. był Dyrektorem Diecezjalnego Związku Caritas do czasu przejęcia przez władze świeckie Związku Caritas w całej Polsce w 1950 r. Następnie od 6 lutego 1950 do 13 kwietnia 1951 r. był kurialnym referentem duszpasterstwa.
Trudny okres (1951–1957)
W latach 1951–1957 nastał trudny okres w życiu ks. dr. Kocyłowskiego.
Był bowiem w tym czasie na swoistym urlopie. Już wtedy był zbyt znany i ceniony przez władzę kościelną, dlatego w zmienionej od początku 1951 r. sytuacji politycznej w Polsce władze państwowe nie akceptowały Go na eksponowanych stanowiskach.
Musiał się usunąć w cień. Nie mógł więc uzyskać probostwa w Rudniku, na co nie zgadzała się administracja państwowa. Zmuszony opuścić swoją macierzystą diecezję, udał się do Rybnika w diecezji katowickiej, gdzie jako duszpasterz rezydent dyskretnie pełnił gorliwą posługę duszpasterską.
W 1954 r. Przewodniczący Episkopatu Polski, bp Michał Klepacz, mianował Go konsultorem w procesach małżeńskich. W październiku 1955 r. musiał opuścić diecezję katowicką na polecenie jej ówczesnego rządcy, katowickiego wikariusza kapitulnego, ks. Jana Piskorza (1954–1956). Udał się wtedy do parafii Kęty w archidiecezji krakowskiej, gdzie na własną odpowiedzialność, świadomy konsekwencji, przyjął Go ks. dziekan Józef Świądra.
Tam przez rok i dwa miesiące udzielał się w pracy duszpasterskiej. Oczywiście w macierzystej diecezji w Przemyślu władza kościelna chciała zamianować Go administratorem najpierw w Jaśle, potem w Muninie, a w końcu we Frysztaku, lecz za każdym razem administracja państwowa nie zgadzała się na te nominacje. Jego sytuacja zmieniła się dopiero po październikowej „odwilży” 1956 r. Wtedy, w pierwszej połowie 1957 r., w diecezji przemyskiej został administratorem parafii Rzeszów – Staromieście.

Nagrobek ks. Kocyłowskiego i jego brata na cmentarzu w Trzebnicy

MARCIN MAZURKIEWICZ

Działalność w archidiecezji wrocławskiej (1957–1983)
Nie było jednak dane ks. dr. Hieronimowi Kocyłowskiemu dalsze spokojne przebywanie w diecezji przemyskiej.
Oto na początku czerwca 1957 r. bp Bolesław Kominek zaproponował ks. Kocyłowskiemu działalność w archidiecezji wrocławskiej, na co kuria w Przemyślu ostatecznie wyraziła zgodę. Przybył więc do Wrocławia i tu rozpoczął pracę w kurii. W międzyczasie został inkardynowany do archidiecezji wrocławskiej. W kurii wrocławskiej pracował na coraz to bardziej eksponowanych stanowiskach: najpierw jako referent prawny (od 2 września 1957) i spraw zakonnych, sędzia prosynodalny (od 24 października 1958), cenzor wydawnictw religijnych (1957–1979) i w końcu kanclerz (od 21 grudnia 1977).
Ponadto był członkiem różnych gremiów kościelnych. Tak więc był członkiem: Rady Kapłańskiej, Rady Administracyjnej i Rady Duszpasterskiej.
Przez długie lata był sekretarzem Komisji Episkopatu Polski dla Duszpasterstwa Ogólnego i Komisji dla Turystyki oraz członkiem Komisji Maryjnej. Ceniły Go bardzo siostry zakonne, dlatego też był kuratorem zgromadzeń zakonnych: boromeuszek w Trzebnicy oraz franciszkanek szpitalnych w Ołdrzychowicach Kłodzkich i Brzegu Dolnym. Jego działalność wzbudzała zaufanie i uznanie u władz archidiecezji wrocławskiej.

Dlatego też już od 11 października 1958 r. wszedł do grona kanoników honorowych kapituły katedralnej, a następnie dnia 19 września 1963 r. został kanonikiem gremialnym tejże kapituły. W dalszej kolejności, w 1969 r., dzięki staraniom abp. Bolesława Kominka otrzymał od papieża Pawła VI godność prałata Jego Świątobliwości.
To jeszcze nie wszystko, co można zaświadczyć o Jego bogatej osobowości.
Ks. dr. Hieronima Kocyłowskiego interesowała bowiem i pociągała działalność redaktorska i pisarska. W latach 1958–1983 był redaktorem „Wrocławskich Wiadomości Kościelnych”. Ponadto w latach 1959, 1964 i 1971 redagował „Schematyzm Archidiecezji Wrocławskiej”.
Kilka swoich najlepszych kazań opublikował w „Bibliotece Kaznodziejskiej” w latach 1964–1966, 1969, 1971–1972. Oprócz tego pisał artykuły do „Przewodnika Katolickiego” (1964) i „Apostolstwa Chorych” (1982).
Ks. Hieronim Kocyłowski zmarł 11 października 1983 r. o godz. 5.00 rano we Wrocławiu. W uroczystościach pogrzebowych dnia 13 października wziął udział abp Henryk Gulbinowicz, bp Władysław Miziołek z Warszawy, bp Julian Groblicki z Krakowa oraz biskupi sufragani wrocławscy. We Mszy Świętej pogrzebowej odprawianej w katedrze uczestniczyło ponad stu księży. Po nabożeństwie w katedrze ciało zmarłego zostało przewiezione do Trzebnicy. Świętej pamięci ks. Kocyłowski spoczął na tamtejszym cmentarzu obok swojego starszego brata Mariana.