Samorządny Dolny Śląsk

Od 1 stycznia 1999 r. zadania administracji publicznej w regionie realizuje Samorząd Województwa Dolnośląskiego.
Organem stanowiącym i kontrolnym samorządu jest sejmik wojewódzki, do którego raz na 4 lata Dolnoślązacy wybierają 36 radnych. Radni wybierają i odwołują pięcioosobowy zarząd województwa z marszałkiem na czele oraz przewodniczącego sejmiku wraz z jego zastępcami.
Zadania samorządu
Zadania samorządu województwa są realizowane przez władzę wykonawczą, którą jest Zarząd Województwa.
Zarząd wypełnia swe obowiązki wobec regionu poprzez Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego.
Kompetencje samorządu województwa to m.in.: uchwalanie prawa miejscowego, uchwalanie i realizowanie budżetu, podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych, przygotowanie i realizacja strategii rozwoju województwa.
Zadania samorządu województwa są również realizowane we wszystkich dziedzinach życia społeczno-gospodarczego i dotyczą każdego mieszkańca regionu. To m.in. utrzymanie szpitali specjalistycznych, budowa dróg wojewódzkich, walka z bezrobociem, prowadzenie działań pomocy społecznej o zasięgu regionalnym, utrzymanie muzeów, bibliotek, teatrów o znaczeniu regionalnym, szkół średnich o znaczeniu regionalnym, zawodowych szkół wyższych, modernizacja terenów wiejskich, promowanie województwa i przyciąganie inwestorów.
Powoli dobiega końca czteroletnia kadencja sejmiku i zarządu z Cezarym Przybylskim Marszałkiem Województwa Dolnośląskiego na czele, który tę funkcję pełni od blisko 5 lat (objął ją jeszcze w poprzedniej kadencji).

Wśród najbogatszych regionów
Obecnie Dolny Śląsk jest drugim najbogatszym regionem w Polsce (pod względem PKB) oraz pierwszym z blisko 300 regionów w Europie z najwyższym przyrostem wskaźnika zatrudnienia (wg Eurostatu). W ciągu ostatnich 4 lat przybyło na Dolnym Śląsku blisko 100 tys. miejsc pracy.
Pozycja, jaką zajmuje nasze województwo, to pochodna wielu działań strategicznych samorządu na przestrzeni 20 lat funkcjonowania. Te działania oparte były i nadal są m.in. na europejskich funduszach, które trafiają do Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Dolnośląskiego (czyli RPO WD). Nasz region z unijnego budżetu otrzymał jak dotąd łącznie ponad 17 mld złotych, w tym 9 mld na lata 2014–2020. Najwięcej pieniędzy z tej puli środków samorząd województwa przeznaczył na ochronę środowiska i ochronę zabytków, na przedsiębiorstwa i innowacyjność, na transport i koleje, na edukację i opiekę nad dziećmi, politykę społeczną, rynek pracy i na zdrowie.
Jednym z największych przedsięwzięć samorządu było utworzenie 10 lat temu spółki Koleje Dolnośląskie.
Stanowi ona trzon przewozów kolejowych w regionie oraz trzon wrocławskiej kolei aglomeracyjnej. W tej chwili na 17 trasach w regionie obsługuje ponad 300 połączeń oraz 6 połączeń transgranicznych do Czech i Niemiec.
Ma nowoczesny tabor – w sumie to 57 klimatyzowanych pociągów. Tylko w 2017 roku Koleje Dolnośląskie przewiozły blisko 10 mln pasażerów.
W trosce o Dolnoślązaków
Kolejny wielki projekt mijających kadencji, niezwykle ważny i zakończony sukcesem, to Nowy Szpital Wojewódzki.
W 2015 roku zakończyła się jego budowa i wyposażenie.
Przeniesiono do niego pacjentów z dwóch starych przedwojennych obiektów. To pierwszy w historii Samorządu Dolnego Śląska szpital wybudowany od podstaw.
Nowoczesny, funkcjonalny, ma 550 łóżek w salach dwu i trzyosobowych. Szpital przyjmuje rocznie ok. 30 tys. pacjentów.
Samorząd realizuje także program modernizacji lecznictwa onkologicznego na Dolnym Śląsku i rozpoczyna budowę kolejnego, nowego szpitala onkologicznego. Będzie to nowoczesny, kompleksowy ośrodek leczenia chorób nowotworowych i pulmonologicznych na 600 łóżek. Rocznie odbywać się tu będzie ok. 10 tys. zabiegów i 200 tys. świadczeń ambulatoryjnych. Rocznie będzie przyjmować ok. 32 tys. pacjentów.
Samorządowe Dolnośląskie Centrum Onkologii przy ul. Hirszfelda tworzy sieć onkologiczną. W jej ramach został wybudowany i uruchomiony ośrodek radioterapii w Jeleniej Górze i w Legnicy, by zrównoważyć i poprawić dostępność mieszkańców regionu do radioterapii. W DCO powstał także Breast Unit, czyli Centrum Chorób Piersi – pierwsza placówka tego typu w regionie, która kompleksowo opiekuje się kobietami zagrożonymi nowotworami piersi.

Tymczasem przy Dolnośląskim Centrum Transplantacji Komórkowych z Krajowym Bankiem Dawców Szpiku powstaje laboratorium i pracownia, która zajmować się będzie wykorzystaniem komórek macierzystych w zabiegach, rekonstrukcjach narządów, regeneracji kości.
Wielkie wyzwanie, przed którym stoi samorząd, a które również wpisuje się w batalie o zdrowie i lepsze życie Dolnoślązaków – to walka ze smogiem. Dlatego sejmik przyjął uchwały antysmogowe: dla województwa, miasta Wrocław i dolnośląskich uzdrowisk. Ponadto na walkę ze smogiem przeznaczonych zostało obecnie 1,5 mld zł. To pieniądze na termomodernizację, kogenerację i modernizacje sieci ciepłowniczych, na wszelkie działania i inwestycje wpływające na zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza na Dolnym Śląsku. Samorząd przekazuje także środki na zakup np. ekologicznych autobusów.
Władze Dolnego Śląska mają również własny pakiet działań socjalnych. Od lat walczą z bezrobociem, które w 2014 roku na Dolnym Śląsku sięgało 13,6%. Dziś to zaledwie 5,7%. Na lata 2014–2020 przeznaczono na ten cel 1 mld 800 mln zł. Pomoc kierowana jest do osób zarabiających najmniej lub zatrudnionych na umowach cywilnoprawnych i na czas określony, dla osób odchodzących z rolnictwa i ich rodzin, dla kobiet powracających na rynek pracy, ale także dla emigrantów i imigrantów.
Z myślą o młodych – edukacja i sport
Samorząd realizuje ponadto projekty wspierające praktyczną naukę zawodu uczniów szkół zawodowych, podopiecznych placówek wychowawczych oraz młodych ludzi zagrożonych wykluczeniem społecznym i ubóstwem, by łatwiej było im samodzielnie wkraczać w dorosłe życie.
Władze województwa inwestują również w obiekty sportowe. W ramach autorskiego programu: Dolny Śląsk dla Królowej Sportu powstały 42 nowoczesne obiekty lekkoatletyczne w regionie, głównie przy szkołach. Obecnie realizowany jest kolejny autorski program: Dolnośląski Delfinek, który polega na budowie małych przyszkolnych krytych pływalni. Trzy z nich zostały już oddane do użytku, w sumie będzie ich 9.
Powstaje także Dolnośląskie Centrum Sportu – Polana Jakuszycka. Będzie to jeden z najnowocześniejszych w Polsce i w Europie Środkowej ośrodków biathlonu i narciarstwa biegowego, gdzie będzie można organizować zawody w randze mistrzostw świata. Z tego obiektu będzie można korzystać cały rok. Powstanie tam również boisko piłkarskie, bieżnia lekkoatletyczna, rolkostrada, kryta pływalnia, górka saneczkowa i rowerowa dla dzieci i młodzieży. Będą tam miejsca noclegowe, sale konferencyjne i szkoleniowe, muzeum sportów zimowych, wypożyczalnia sprzętu narciarskiego, rolek i rowerów.
Kultura i turystyka
Każdego roku z budżetu województwa na utrzymanie dolnośląskich instytucji kultury samorząd przeznacza ok. 80 mln zł. Na ochronę dolnośląskich zabytków od 2015 roku przeznaczonych zostało prawie 20 mln zł na blisko 600 obiektów.
Dzięki wsparciu samorządu rozwija się na Dolnym Śląsku również infrastruktura turystyczna. Dofinansowanie z budżetu województwa przekazano na Dolnośląską Autostradę Rowerową – czyli budowę 150 km tras rowerowych w Dolinie Baryczy, na 133 km tras w gminach Kotliny Kłodzkiej czy na budowę Odrzańskiej Trasy Rowerowej – niemal 400-kilometrowej trasy dla rowerzystów, przebiegającej po obu stronach Odry przez teren 25 gmin.