ŚW. TOMASZ MORE (1478 –1535)

Prawa człowieka są także prawami Boga

Takie zdanie charakteryzujące poglądy i działalność św. Tomasza More’a
wyraził św. Jan Paweł II w liście apostolskim w formie motu proprio,
ogłaszającym go w 2000 r. niebieskim patronem rządzących i polityków.

Mozaika z podobizną św. Tomasza More’a (Morusa)

WIKIMEDIA COMMONS LIC. CC BY-SA 1.0

KS. STANISŁAW WRÓBLEWSKI

Ziębice

Można zauważyć, że wśród często przywoływanych autorytetów związanych z naukami politycznymi, prawnymi i społecznymi wzór zostawiony przez naszego patrona gdzieś umyka i wydaje się nieco zapomniany. Warto więc przybliżyć jego postać, gdyż św. Tomasz More nie tylko przez teoretyczne rozważania, ale także poprzez swoją czynną działalność publiczną zakończoną męczeńską śmiercią wskazuje na prawdziwy etos urzędnika i polityka, opierającego się w swoim życiu na fundamencie chrześcijańskiej PRAWDY.
W służbie państwu
Tomasz Morus urodził się w szanowanej rodzinie mieszczańskiej 7 lutego 1478 r. w Londynie. Wydaje się, że o jego przyszłej zawrotnej karierze politycznej zaważył fakt, że jako 12-latek trafił na dwór ówczesnego kanclerza Królestwa Anglii kardynała Johna Mortona. Dzięki temu zafascynował się życiem publicznym i służbą na rzecz społeczeństwa. Zdobył wykształcenie prawnicze na uniwersytecie w Oksfordzie, mimo że bliżej mu było do humanistyki. Jak wynika z jego biografii, zaprzyjaźnił się z największym autorytetem humanistycznym epoki Renesansu Erazmem z Rotterdamu.
Swoją działalność rozpoczął od prowadzenia praktyki adwokackiej, następnie został parlamentarzystą.
W tym czasie dał się poznać jako obrońca obywateli, występując przeciwko nakładaniu przez króla Henryka VIII (1491–1547) kolejnych podatków.
Podróżował po głównych europejskich ośrodkach intelektualnych. Po powrocie do Londynu wstąpił na kilka lat do zakonu kartuzów. W międzyczasie dojrzewała w nim myśl o założeniu rodziny jako swojego prawdziwego powołania życiowego. Był dwukrotnie żonaty i miał dzieci, które kochał nade wszystko, jak to sam wyraził – coraz bardziej w miarę ich dorastania.
Będąc biegłym prawnikiem, w roku 1510 został sędzią izby cywilnej.
W kolejnych latach, wykonując sumiennie swoje obowiązki dochodzenia do prawdy i wprowadzania sprawiedliwości, mianowany został negocjatorem w sprawie zawarcia traktatu pokojowego.

Zasługi wobec monarchii angielskiej zostały docenione przez wyniesienie go do godności szlacheckiej.
Pierwszy po królu
Uczciwość, dbanie o sprawiedliwość i umiejętne wykonywanie czasem bardzo delikatnych misji zaowocowały nadaniem mu urzędu kanclerza króla, czyniąc go de facto – ze względu na zakres posiadanej władzy – pierwszą osobą po władcy państwa.
W 1531 r. Tomasz podał się do dymisji, po tym jak Henryk VIII ogłosił się zwierzchnikiem Kościoła w Anglii, zrywając relacje ze Stolicą Apostolską, niegodzącą się na bezprawne i niemoralne postępowanie króla wobec sakramentu i związku małżeńskiego.
Droga na ołtarze
W 1535 r. oskarżony został o zdradę stanu i wtrącony do słynnego więzienia londyńskiego Tower. Skazano go na karę śmierci przez ścięcie. Przed egzekucją wypowiedział zdanie: Umieram jako dobry sługa króla, ale przede wszystkim sługa Boga.
Ostatnie słowa tego polityka wskazały na motto całej aktywności Tomasza.
Był on wierny i oddany godności czy urzędowi króla zdefiniowanemu przez porządek prawny, dla którego źródło Tomasz widział w samym Bogu, dawcy wszelkich praw danych ludzkości dla osiągnięcia pełni szczęścia i zbawienia człowieka.
W 1886 r. papież Leon XIII ogłosił go błogosławionym, a Pius XI w 1935 r. wyniósł Tomasza do godności świętego Kościoła katolickiego.
Św. Tomasz Morus swoim życiem przypieczętowanym przelaniem krwi zaświadczył, że prawdziwa i nawet wielka polityka może być czysta i szlachetnie prowadzona jedynie w sytuacji, gdy jej celem jest wprowadzanie sprawiedliwości i niesienie pomocy człowiekowi, aby ten żył szczęśliwie, zgodnie z nadaną przez Boga w akcie stwórczym godnością oraz wewnętrzną wolnością uobecnioną w codziennych relacjach społecznych.