Ludzie Boga

Jako mąż wnuczki brata Tadeusza Kościuszki spełnił jego testament polityczny, manifestując przyszłym pokoleniom, że tylko wolni ludzie mogą stanowić wolny naród. W czasie przesłuchania miał powiedzieć, iż „idea narodowości jest tak potężną i czyni tak wielkie postępy w Europie, że ją nic nie pokona”.
Dziejów narodu nie mierzy się miarą jednego pokolenia, idee narastają i trzeba być przygotowanym, kiedy przyjdzie dla nich właściwy czas.
Jak na razie Romuald Traugutt nie doczekał się beatyfikacji, na której zależało Prymasowi Wyszyńskiemu, ale kto wie…
„Teraz wypocznę”
Słowa te wypowiedział umierając inny powstaniec styczniowy – Rafał Kalinowski, dodajmy, święty, a w ogóle pierwszy święty kanonizowany karmelita od czasów Jana od Krzyża. Nie zginął stracony, lecz doczekał starości jako aktywny zakonnik, choć sił za wiele już nie stało. Odszedł 15 listopada 1907 r. w Wadowicach. Umierał z zasłużoną opinią człowieka, który odbudował zakon karmelitów bosych w Polsce, można powiedzieć, że nie byłoby papieża Polaka ze szkaplerzem karmelitańskim na piersi, gdyby nie on. Półżartem zaryzykuję stwierdzenie, że Jan Paweł II odwzajemnił się kanonizacją z wdzięczności za… szkaplerz właśnie. Jedno nie ulega wątpliwości – to święci rodzą świętych. W końcu wychowankiem Kalinowskiego był salezjanin August Czartoryski, obecnie błogosławiony. Wszystkich swych dzieł ten wielki karmelita dokonywał, nie będąc dobrym kaznodzieją – seplenił z powodu braków w uzębieniu, a do tego jąkał się. Widocznie ani Bogu, ani ludziom jakoś to nie przeszkadzało.
Jego droga do Boga wcale nie była taka oczywista. Podobnie jak śp. generał Traugutt, dorosłe życie zaczynał jako carski oficer, wiara religijna nie była dla niego oczywista, przychodziła powoli, na pierwszym miejscu stawiał narodowość. Nie on pierwszy i prawdopodobnie nie ostatni. Można zaryzykować twierdzenie, że cechował go jakiś niezwykły charakter. W 1864 r., kiedy miał być na nim wykonany wyrok śmierci, słynny generał gubernator wileński Michaił Murawjow, noszący dumnie ze swego punktu widzenia przydomek „wieszatiel”, zmienił go na katorgę, obawiając się, że śmierć Kalinowskiego może dać Polakom męczennika, a tego wolał uniknąć. Polacy nie doczekali się męczennika, ale przeczucie „wieszatiela” jakoś tam zrealizowało się, bo i tak mamy świętego, patrona sybiraków, ale i przykład tego, że dla Polaków prędzej czy później Bóg i tak znajdzie się na pierwszym miejscu.
A i dla ojczyzny też go nie zabraknie.

Tworzył też realizujące do dziś jego misję zgromadzenia Albertynów i Albertynek. Z opisanych tu postaci umarł najpóźniej, doczekawszy I wojny światowej. Ale i on nie zobaczył wolnej Polski, choć rok 1916 wydaje się tak nieodległy od 1918. Dzięki niemu nasza kultura wzbogaciła się o wielkiego malarza, a życie społeczne o człowieka, który pokazał przyszłym pokoleniom godność ludzi biednych. Oczywiście wielu powie, że wybierając tę drugą misję, przez większość życia już nie malował. Można na to odpowiedzieć, że tym bardziej trzeba zwracać uwagę na to, co zostawił, bo być może waga tej twórczości jest większa. Podobnie jak w wypadku jego przyjaciela wspomnianego powyżej, kanonizacji dokonał Jan Paweł II, a było to 12 listopada 1989 r., kiedy rodakom w Polsce wydawało się, że wkraczając na drogę budowania kapitalizmu, właśnie zaczynają „koniec historii”. Być może Papież tym razem chciał im pokazać jakiś drogowskaz, ale mało kto go słuchał.
Święci są przykładami dla potomnych, ale też nie zapominajmy, że byli świadkami dla sobie współczesnych, życie biegło, świat posuwał się naprzód, polscy patrioci pracowali na rzecz ojczyzny jak umieli najlepiej, a święci…? No cóż, jako ludzie Boga wykonywali zadania przez Niego wskazywane i o tym przede wszystkim musimy pamiętać.