Buszcze

Najstarsze sanktuarium maryjne archidiecezji lwowskiej
obrządku łacińskiego na Ukrainie.

KS. STANISŁAW ŻAK

koordynator zbiórki funduszy
na odbudowę sanktuarium
w Buszczu

Kościół w Buszczu w 2011 r.

WIKIMEDIA COMMONS, CC BY 3.0

Msza św. w ruinach

ZDJĘCIA Z ARCHIWUM PARAFII W BUSZCZACH

Widok na chór

ZDJĘCIA Z ARCHIWUM PARAFII W BUSZCZACH

Kościół z nowym dachem

ZDJĘCIA Z ARCHIWUM PARAFII W BUSZCZACH

Buszcze to duża wieś leżąca ok. 16 km od Brzeżan, ok. 90 km od Lwowa, stolicy zachodniej Ukrainy, i 65 km od Tarnopola, miasta wojewódzkiego.
Kościół filialny należący do Brzeżan wybudowany został przez Hieronima i Katarzynę Sieniawskich z Brzeżan w 1624 r. Było to najstarsze sanktuarium maryjne w archidiecezji lwowskiej obrządku łacińskiego. Do 1944 r. była to parafia samodzielna, do której należały okoliczne wsie.
Najstarsze dzieje
Pierwsza pisana wzmianka o wsi Buszcze pochodzi z 1086 r. Pierwszy kościół był drewniany. Podczas najazdu Tatarów w 1241 r. został spalony, a większość ludzi wymordowana albo wzięta do niewoli. Ludzie odbudowali wieś i otoczyli wałem obronnym. Właściciel wsi Jan Boszcz podczas następnego najazdu, gdy Tatarzy spalili jego dwór, schronił się z rodziną w kościele, który później został również zniszczony.
W 1367 r. Jan Boszcz wybudował następny kościół.
Osada rozbudowała się i otrzymała prawa miejskie w 1376 r. Na przełomie XV i XVI w. kościół kolejny raz został spalony podczas najazdu Tatarów i Turków. W 1540 r. został wybudowany nowy kościół, ufundowany przez Świrskich, który również spalili Tatarzy.
W 1618 r. Hieronim (który był podczaszym koronnym polskiego króla) i Katarzyna Sieniawscy z Brzeżan rozpoczęli budowę nowego kościoła z ciosanego kamienia w Buszczu.
Budowę ukończono w 1644 r. W ołtarzu głównym umieszczono dwa obrazy przywiezione z Rzymu przez Aleksandra hrabiego Sieniawskiego, syna Hieronima i Katarzyny, którzy wybudowali kościół. Jeden przedstawia postać Matki Bożej „w złotej koronie na głowie, a ponad głową na tle błękitnego nieba widnieje 12 gwiazd.
Matka Boska stoi na ziemskim globie opasanym półksiężycem i depcze głowę szatana w postaci węża. Po prawej stronie trzyma na ręce Swojego Syna – Jezusa, który również ma na głowie złotą koronę. W prawej ręce Matki Boskiej wisiały kiedyś dwa sznury korali podarowanych przez rodzinę Sieniawskich”.
Zasłonę obrazu stanowił obraz Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny, również przywieziony z Rzymu.
Do Buszcza przybywali liczni pielgrzymi z całej archidiecezji lwowskiej; szczególnie na 15 sierpnia i 8 września.
W 1667 r. król Jan III Sobieski w czasie przygotowań do bitwy pod Podhajcami, z Kozakami i Tatarami, modlił się w buszczeckim kościele przed obrazem Matki Boskiej Buszczeckiej, prosząc „o zwycięstwo nad wrogami Polski”.
Historia najnowsza
Kościół istnieje do teraźniejszych czasów, chociaż dach został spalony w 1944 r., a wnętrze zniszczone przez komunistów. Kościół spłonął, ale obrazy w ołtarzu zostały nietknięte. To był widomy znak ich cudowności i szczególnej opieki Matki Bożej.
Po spaleniu kościoła dwóch byłych parafian: Józef Berziuk i Michał Żak, oraz czterech niemieckich żołnierzy wraz z oficerem Georgiem Frantiskiem Moravcem pojechało do Buszcza z Brzeżan, ażeby przywieźć obrazy do ks. Filipa Zająca – proboszcza Buszcza, który ukrył się w Brzeżanach.

Po wojnie w 1945 r. przewieziono je do Racławic Śląskich na Śląsku Opolskim, gdzie przebywają do tej pory.
Ponad 40 lat temu obrazy zostały odnowione i została zrobiona kopia zasłony obrazu, bo jej oryginał był w bardzo złym stanie i nie nadawał się na ruchomą zasłonę. Po konserwacji powieszono ją na ścianie, a do ołtarza wstawiono kopię. Obraz Matki Bożej Buszczeckiej po renowacji i konserwacji został umieszczony w ołtarzu w bocznej kaplicy kościoła i jest tam do dnia dzisiejszego. W roku 2000 biskup opolski Alfons Nossol, na podstawie bulli papieża Jana Pawła II, nadał kościołowi rangę Sanktuarium Matki Boskiej Buszczeckiej i zamianował ks. Proboszcza Grzegorza Turczyna Kustoszem.
W czasach komunizmu buszczecki kościół przez długi czas używano jako magazyn nawozów sztucznych i innych chemikaliów dla kołchozu.
Te chemikalia całkowicie zniszczyły ściany i kamienną posadzkę. Przez więcej niż 70 lat kościół był bez dachu, jednak sklepienie kościoła o dziwo nie zawaliło się. Kościół był zniszczony i zbezczeszczony.
Od odzyskania przez Ukrainę niepodległości w ruinach kościoła okazyjnie były odprawiane Msze Święte przez księży z Brzeżan. Nie było jednak systematycznego sprawowania kultu Bożego, ponieważ w zimie w budynku było bardzo zimno (kościół nie miał okien), a wiosną i jesienią, kiedy padają deszcze, wilgotno. Istniała obawa, że sklepienie może runąć na wiernych.
Parafia została zarejestrowana oficjalnie w ostatnich latach. Dużo czasu zajęło uzyskanie pozwolenia na remont, ponieważ obiekt należy do zabytków wysokiej klasy (o znaczeniu państwowym).
Przed kilkoma laty zaczęto prace przygotowawcze do remontu. Zrobiono kosztorys odbudowy dachu, zaczęto wzmacniać ściany i odbudowywać dach. Materiały na remont zostały po części zakupione i w lecie 2014 r. rozpoczęto odbudowę konstrukcji dachu.
Dach ukończono w październiku, zanim przyszły jesienne deszcze. Na wiosnę 2015 r. wstawiono okna i drzwi, wylano cementową podłogę, założono elektryczność i otynkowano prezbiterium.
Zamówiono kopie obrazów do ołtarza, które zostały napisane (namalowane).
26 lipca 2015 r. ikony zostały uroczyście wprowadzone i bp Leon Mały – biskup pomocniczy archidiecezji lwowskiej – je poświęcił. Rok później bp Stanisław Szrokoradiuk z Charkowa uroczyście konsekrował ołtarz główny, w którym zostały umieszczone obrazy.
Na początku 2017 r. oczyszczono podziemia kościoła, gdzie było mauzoleum z trumnami byłych proboszczów i ważnych parafian. Przy pomocy życzliwych ludzi została opracowana polsko-angielska strona internetowa z historią kościoła, zdjęciami o tym projekcie: www.projektbuszcze.org.
Ks. Andrzej Remineć, proboszcz z Brzeżan, który kieruje odbudową, i ks. Stanisław Żak, główny koordynator zbiórki funduszy na odbudowę, odprawiają w każdą pierwszą niedzielę miesiąca Mszę św. za wszystkich dobrodziejów i ich rodziny, którzy dopomagają prowadzić tę odbudowę.

Wierni w kościele

ZDJĘCIA Z ARCHIWUM PARAFII W BUSZCZACH

Odnowiony ołtarz główny

ZDJĘCIA Z ARCHIWUM PARAFII W BUSZCZACH

Obraz MB Buszczeckiej, kopia
oryginału, z nowego ołtarza

ZDJĘCIA Z ARCHIWUM PARAFII W BUSZCZACH

Poszukujemy dawnych
parafian 
buszczeckich.

Każdego roku w Buszczu 15 sierpnia o godz. 12.00 w południe (czasu ukraińskiego, godz. 11.00 czasu polskiego) jest odprawiana uroczysta Msza św. Odpustowa. Również w Racławicach Śl. w tym samym czasie o godz. 11.00 jest odprawiana Suma Odpustowa, a o godz. 15.00 Msza św. za pomordowanych parafian Buszcza oraz za zmarłych byłych parafian.

Poszukujemy rodzin
i znajomych 
ofiar
rodaków zamordowanych
w Buszczu i okolicy
podczas ostatniej 
wojny (1939–1945).

Wielu naszych rodaków poniosło wtedy śmierć męczeńską. W Buszczu na Podolu w nocy z 22 na 23 stycznia zostały w bestialski sposób zamordowane 23 osoby. Także w innych wioskach należących do parafii w Buszczu zginęło wiele osób. Miejsce pochówku większości tych ludzi nie jest znane. Chcemy upamiętnić i uczcić ich w kościele i na cmentarzu w Buszczu. W tym czasie do parafii buszczeckiej należało 11 wiosek: Dworce, Dryszczow (obecnie Nadriczne), Kalinówka, Poruczyn, Rekszyn, Stryhańce, Szumlany, Urmań, Wolica, Wierzbów i Żuków. Dokładna liczba zamordowanych nie jest znana.

Listę ofiar zawiera maszynopis książki Michała Zamojskiego pt. „Dzieje Buszcza i okolic”, ale ona nie jest kompletna. Jeśli ktoś ma wiedzę na ten temat lub może skorygować podane nazwiska, prosimy o kontakt.
Lista osób pomordowanych jest zamieszczona na naszej stronie: www.projektbuszcze.org.
Bardzo proszę o kontakt członków rodzin pomordowanych lub ich znajomych:
projectbuszcze@yahoo.com albo:
Jacek Filipkowski
ul. Kasztanowa 12B
56-100 Wołów
tel. 660-921-351