MIŁOŚĆ DOSKONAŁYM WYPEŁNIENIEM PRAWA
Znaczenie zapowiedzi przedślubnych
Do dokumentów koniecznych do zawarcia małżeństwa należy zaliczyć urzędowo-
-kanoniczne potwierdzenie wygłoszonych zapowiedzi przedślubnych [IKEP n. 94-95].
KS. WIESŁAW WENZ
wwenz@archidiecezja.wroc.pl
Należy pamiętać, że w okolicznościach bezpośredniego przygotowania do zawarcia małżeństwa, gdy nie wykryto w badaniu kanonicznym narzeczonych przeszkód zrywających zgodę małżeńską i wiarygodnie potwierdzono stan wolny narzeczonych, duszpasterz określa sposób przygotowania narzeczonych do zawarcia małżeństwa i wystawia dokument wygłoszenia zapowiedzi przedślubnych: zapis w odpowiedniej księdze parafialnej i skierowanie zapowiedzi zgodnie z prawem do właściwych parafii.
Okoliczności głoszenia zapowiedzi
Konferencja Episkopatu Polski określiła sam sposób głoszenia zapowiedzi, a mianowicie: mają być one podane do publicznej wiadomości przez urzędowe powiadomienie właściwej, a więc zainteresowanej wspólnoty parafialnej, o mającym zostać zawartym związku małżeńskim przez osoby należące kanonicznie do danej parafii. Same zapowiedzi najczęściej spisywane są po dokładnym uzupełnieniu pierwszej części protokołu kanonicznego przedślubnego badania narzeczonych. Proboszcz kompetentny do przeprowadzenia badania kieruje zapowiedzi do parafii drugiej strony (tam gdzie ma ona miejsce zamieszkania), aby w stosownym czasie i stamtąd otrzymać potwierdzenie o wygłoszeniu zapowiedzi i stwierdzeniu braku przeszkód kanonicznych między nupturientami. Parafianie winni w tej materii współpracować z duszpasterzem, ilekroć bowiem posiadają wiarygodną wiedzę na temat istnienia rzeczywistych przeszkód, nieprawidłowości, niezdolności czy innych zobowiązań stron zamierzających zawrzeć małżeństwo, to dokładnie powinni poinformować swego proboszcza o istniejących wątpliwościach, które w sposób odpowiedzialny należy wyjaśnić między narzeczonymi i duszpasterzem, koniecznie jeszcze przed zawarciem małżeństwa. Zapowiedzi przedślubne mogą być ogłoszone w dwojaki sposób: albo przez publicznie dwukrotne odczytanie w kościele, w niedziele lub święta następujące po sobie, albo przez wywieszenie w formie pisma urzędowego w gablocie parafialnej, przynajmniej przez osiem dni: na przykład dwie niedziele lub niedzielę i znaczące święto.
W archidiecezji wrocławskiej i w wielu diecezjach polskich nadal obowiązuje trzykrotne głoszenie zapowiedzi lub wywieszenie ich w gablocie przez trzy tygodnie. Stosuje się więc w tym względzie albo prawo synodalne, albo raczej prawo zwyczajowe.
Dyspensa od obowiązku głoszenia zapowiedzi
W razie konieczności ordynariusz miejsca może udzielić dyspensy od obowiązku głoszenia zapowiedzi przedślubnych, jeśli istnieje moralna pewność co do stanu wolnego stron i zasadnej przyczyny zwolnienia z tego kanonicznego obowiązku.
HENRYK PRZONDZIONO/FOTO GOŚĆ
Natomiast proboszcz posiada władzę i możliwość zredukowania obowiązku głoszenia zapowiedzi do jednorazowego wygłoszenia, wyłącznie w naglącej sytuacji i uzasadnionej racji.
Świadectwo (potwierdzenie) wygłoszenia zapowiedzi z dokonanym zapisem zapewniającym o braku przeszkód, nieprawidłowości, czy też niezdolności do zawarcia małżeństwa jest ważne przez sześć miesięcy, a po ich upływie zapowiedzi należy wygłosić ponownie. Należy dodać, że w Kodeksie Kanonów Kościołów Wschodnich rezygnuje się obecnie z takiej formy głoszenia zapowiedzi, polecając jedynie duszpasterzom, aby wszystkimi możliwymi sposobami nabyli pewności moralnej o faktycznym stanie wolnym narzeczonych oraz o tym, że małżeństwo stron będzie godnie zawarte. W przypadku gdyby po wygłoszeniu zapowiedzi okazało się, że jedna ze stron jest związana karą cenzury in foro interno (w sferze sumienia), to w tym zakresie i sposobie należy zwrócić się do odpowiedniej władzy kościelnej, a mianowicie: do urzędu Penitencjarii Apostolskiej, zachowując odpowiednią procedurę. Natomiast, gdyby okazało się, że między narzeczonymi istnieją przeszkody zrywające, nieprawidłowości lub niezdolności z przyczyn natury psychicznej, co do których można uzyskać dyspensę lub zgodę władzy kościelnej, to wówczas należy zwrócić się do kompetentnej władzy, a mianowicie: biskupa diecezjalnego, ordynariusza miejsca lub ordynariusza, podając odpowiednią motywację i racje faktyczne za uzyskaniem właściwej dyspensy lub wymaganej przez prawo zgody [por. kan. 1071]. Rozstrzygnięcie ordynariusza miejsca w powyższych wątpliwościach należy koniecznie zrealizować, aby zachować wymogi odnośnie do ważności oraz godziwości sakramentalnego i prawnego posługiwania.
