Ludzie listy piszą…

Poszukiwałam ostatnio jakiejś dobrej lektury…
Znajomy polecił mi: Listy niezapomniane
dwutomowe dzieło zebrane przez Shaun Usher.

EWA PORADA

Katowice

Reprodukcja listu Leonarda da Vinci
z książki Listy niezapomniane

WYDAWNICTWO SQN

Początkowo nie byłam zachwycona pomysłem, jednak ufając niemal bezgranicznie gustowi czytelniczemu znajomego, zakupiłam niniejszą książkę. Woluminy zostały bardzo ładnie wydane, opatrzone fotokopiami oryginalnych listów. W domu zaczęłam przeglądać na gorąco nowy nabytek i zwróciłam uwagę na list Leonarda da Vinci. Była to jego aplikacja o pracę.
Ciekawa sprawa, ukazująca mały epizod z życia genialnego artysty i naukowca.
Domownicy jednak nie na tym skupili uwagę. Pierwsze ich pytanie brzmiało: a jest tam jego oryginalny list? Pokaż, jakie miał pismo…
Pisząc te słowa, nie chodzi mi bynajmniej o reklamę czy też recenzję tejże książki, myślę, że zrobili to już inni w profesjonalny sposób. Jednak lektura listów skłoniła mnie do refleksji nad naszą kulturą piśmienniczą.
Zamiast papieru
Pierwsza myśl, która zrodziła mi się podczas lektury listów, to ta, że w przyszłości, za 50 czy 100 lat trudno będzie stworzyć podobne dzieło, jeśli chodzi o listy z naszych czasów.
A to dlatego, że dziś posługujemy się głównie elektroniczną formą komunikacji.
Trudno więc będzie zobaczyć nasz charakter pisma czy podpis, bo ten coraz częściej zastępowany jest elektronicznym czy tylko parafką.
Inna trudność będzie dotyczyła pewnie trwałości napisanych przez nas dokumentów. We współczesnych czasach, wysyłając maile, SMS-y czy prowadząc czaty, narażamy się lub liczymy na krótkotrwałość naszych wiadomości.
Pewnie niewiele z naszych listów elektronicznych przetrwa kolejne pokolenia. Bez specjalnej digitalizacji dokumenty te znikają wraz z jednym kliknięciem w klawiaturę, zmianą komputera lub oprogramowania.
Odpowiedź po 52 latach…
Dwa listy wzbudziły uśmiech na mojej twarzy. Pierwszy z nich to list Denisa Coxa, australijskiego chłopca, wysłany do „Najważniejszego naukowca”.
Autor otrzymał odpowiedź na swój list po 52 latach… Drugim jest list 8-letniej Teresy Justino do Wila Wheatona, na który dostała odpowiedź po 21 latach…
W tym wypadku drugorzędną kwestią wydaje się to, czego owe listy dotyczyły, ważne jest, że doczekały się odpowiedzi – po wielu latach, ale jednak. Oczywiście może nas to nieco bawić lub budzić mieszane uczucia lub pytania o sens wysyłania odpowiedzi po tylu latach, jednak… sądząc po komentarzach, odpowiedzi otrzymane nawet po tak długim czasie wzbudziły wiele radości u dorosłych już nadawców listów sprzed lat.
Bo czyż nie byłoby miło, gdyby nagle ktoś przypomniał nam dziecięce marzenia, gdyby nagle pośród monotonii dorosłego życia spełniło się to, na co czekaliśmy tak mocno wiele lat temu? Adresaci tamtych listów mieli na to szansę, dlatego że listy przez nich wysłane były w formie papierowej i odnalazły się po wielu latach, gdzieś w zakamarkach biura, domu, pamięci… budząc tym samym także czyjeś wspomnienia sprzed lat.
Powinien być mi pan wdzięczny…
Wśród listów jest też taki, który pozwolę sobie zacytować w całości.
To list Alfreda D. Wintle’a do redakcji „The Timesa”. Oto on: „Do Redaktora The Time. Proszę Pana, napisałem właśnie do Pana długi list. Przeczytawszy go, wyrzuciłem go do śmietnika.
Liczę, że Pan to doceni. Kłaniam się uniżenie. AD. Wintle”. Bardzo ciekawa sprawa. Ci, którzy pamiętają jeszcze zwyczaj pisania listów papierowych, wiedzą, że pisząc listy, niejednokrotnie zaczynało się pisanie od nowa,

bo nagle, w połowie listu, okazywało się, że myśli nie wyrażały w pełni naszych odczuć, nas samych, dlatego w listach zdarzały się skreślenia, a nierzadko listy lądowały w koszu na śmieci.
Pewnie bywało czasem i tak, że nawet tuż przed wysłaniem list kończył swój żywot, nigdy nie docierając do adresata. Dzisiaj jest nieco inaczej, wystarczy jedno kliknięcie „Enter” i list jest już w skrzynce odbiorczej adresata. Są wśród nich i takie, które piszemy w dużych emocjach – pół biedy, jeśli w pozytywnych, ale jeśli negatywnych… Myślę, że wielu z nas zdarzyło się wysłać e-maila czy SMS-a w emocjach, a tuż po naciśnięciu klawisza „Enter” pożałować swojej decyzji. Korespondencja papierowa dawała czas, możliwość ochłonięcia, sprecyzowania myśli, odczuć, pozwalała lepiej wyrażać siebie.
Mam też głębokie poczucie, że elektroniczna wersja tego, co piszemy, jakoś inaczej nas wyraża, czujemy się bardziej anonimowi, zasłonięci woalką czcionki, która jest identyczna dla milionów ludzi na świecie. To nie jest ten jedyny, niepowtarzalny, mój charakter pisma, który także w ten sposób mnie wyraża.
Nasze skarby
Wielu z nas mogłoby stworzyć taką książkę listów niezapomnianych, złożonych z listów pisanych do nas przez naszych bliskich: żony, męża (może z pierwszych lat znajomości i zakochania), rodziców, dzieci, przyjaciół, czy też odpowiedzi na ważne dla nas listy.
Może gdzieś w najgłębszych schowkach trzymamy listy nieżyjących już osób i w tych szczególnych chwilach przypominamy sobie ich charakter pisma, rysy twarzy, rzeczywistość opisywaną w listach, charakterystyczny sposób wypowiadania się. A może wśród tych listów są i takie, które zawierają mądrości życiowe, swoisty testament wyznaczający kierunek naszego życia.
Warto może odszukać takie listy, przeczytać, zamyślić się nad ich treścią, autorami, stworzyć własne „listy niezapomniane”.
Wieczne pióra
Nie bez powodu wspomniałam w pierwszym zdaniu o znajomym, który zachęcił mnie do przeczytania tejże lektury. Jest on bowiem nie tylko miłośnikiem literatury, ale także wiecznych piór. Pisząc odręcznie, robi to zawsze za pomocą pióra. Oczywiście współczesne pióra różnią się od tych sprzed lat, są lepszej klasy, dużo łatwiej i wygodniej nimi się pisze, ale jednak zachowały w sobie „to coś”, ten sentyment do ręcznego pisania, do starannego wyrażania swoich myśli, przeżyć, siebie…
To budzi kolejną tęsknotę: za piórem, piękną papeterią, by napisać własnym charakterem pisma kilka słów do najdroższych osób, zostawić po sobie ślad, coś, co przetrwa na wieczność.
Niech to będzie zachętą także dla Państwa, by odnaleźć kartkę ładnego papieru, może schowane gdzieś pióro i dać się ponieść temu, co nam w sercu gra, wyrazić siebie za pomocą słów, charakteru pisma, stylu pisania. Może warto napisać kilka zdań od serca do męża/żony, do dzieci, może rodziców, a może do kogoś, kto czeka na naszą odpowiedź już od 50 lat…
A jeśli nie to, to może warto chociaż powrócić do odręcznego napisania kilku zdań życzeń urodzinowych czy świątecznych. Tak szybko poszliśmy na łatwiznę, kupując najpierw kartki z wypisanymi życzeniami, później jeszcze szybciej zgodziliśmy się na sztampowe wysyłanie życzeń przez internet. Myślę, że nasi przyjaciele, znajomi, bliscy będą mile zaskoczeni, otrzymując od nas życzenia napisane własnoręcznie, życzenia płynące prosto z serca. Może tych kilka zdań stanie się i dla nich listem niezapomnianym…