Między Trzebnicą a Kitzingen

Pojednania, które jest częścią duchowego dziedzictwa zostawionego nam przez Księżną.
Nie tylko życiorys
O Księżnej moglibyśmy napisać: Niemka, urodzona w Bawarii, w Andechs, wychowana w klasztorze sióstr benedyktynek w Kitzingen. W wieku 12 lat przybyła na ziemie polskie i została żoną Henryka Brodatego, księcia z rodu Piastów. Małżeństwo dało początek licznym fundacjom kościelnym i przyczyniło się do ekonomicznego i cywilizacyjnego rozwoju ówczesnego Śląska, a św. Jadwiga dzięki swojej działalności charytatywnej i życiu w ubóstwie zaskarbiła sobie wielki szacunek zarówno polskich, jak i niemieckich mieszkańców Śląska. Szczególnie bliska była jej Trzebnica, w której żyła i rozwijała różne dzieła miłosierdzia, w której 14 października 1243 r. zmarła w opinii świętości i gdzie do dziś znajduje się jej grób. Jednak nie tylko wybrane fragmenty z biografii św. Jadwigi są tym, co łączy narody polski i niemiecki. Już po jej śmierci, a jeszcze przed kanonizacją miejsce spoczynku Księżnej zaczęło przyciągać rzesze pielgrzymów. Byli to pątnicy przede wszystkim narodowości polskiej, niemieckiej i czeskiej.
Szczególną rolę jako patronka obu narodów: polskiego i niemieckiego, św. Jadwiga odegrała jednak w powojennej Polsce. W 1945 r. kościół na Ziemiach Zachodnich od razu nawiązał do dawnej polskiej tradycji Ziem Piastowskich, a przede wszystkim do ożywienia kultu św. Jadwigi jako trwałego elementu łączącego Śląsk z Polską. Był to ważny czynnik integrujący społeczeństwo. Ale pamięć o Księżnej przetrwała nie tylko w Polsce, w swoich sercach i modlitwach do Niemiec zanieśli ją wysiedleni z tych terenów.

Święci budują mosty
Nie można zapomnieć, że to historyczne wydarzenie, którym niewątpliwie była wymiana listów między biskupami polskimi i niemieckimi, miało wtedy w kraju więcej przeciwników niż zwolenników. Do dziś jednak stanowi jeden z ważniejszych elementów budowania na nowo dobrego sąsiedztwa. Na uwagę zasługuje fakt, że w obszernych fragmentach orędzia odnajdziemy liczne odwołania do św. Jadwigi Śląskiej. Przyczyn tego można upatrywać m.in. w tym, iż jego treść zawdzięczamy wrocławskiemu bp. Bolesławowi Kominkowi, który często gościł w Trzebnicy.
Kolejnym ważnym wydarzeniem był 16 października 1978 r., kiedy papieżem ogłoszono Polaka Jana Pawła II.
Kościół w Polsce przeżywał właśnie uroczystości ku czci św. Jadwigi Śląskiej. Do tej niezwykłej okoliczności Ojciec Święty wielokrotnie nawiązywał w swoich przemówieniach, jednocześnie wskazując na orędownictwo księżnej ze Śląska nad stosunkami polsko-niemieckimi. W jednym z nich Papież wyraził nadzieję, że wsparty przykładem i wstawiennictwem św. Stanisława i św. Jadwigi będzie mógł owocnie służyć sprawie jedności narodowej we współczesnym świecie, a przede wszystkim w procesie pojednania między Polakami a Niemcami.
W liście do wiernych archidiecezji wrocławskiej z okazji pierwszej rocznicy pontyfikatu napisał: „Również dla jej zasług po dziś dzień Polacy i Niemcy uważają ją za Orędowniczkę wzajemnego pojednania i pokoju między narodami”. Najmocniej jednak wybrzmiały słowa wygłoszone w homilii w czasie Mszy św. we Wrocławiu na Partynicach, 21 czerwca 1983 r.: „W dziejach tych stoi ona jakby postać graniczna, która łączy ze sobą dwa narody: naród niemiecki i naród polski. Łączy na przestrzeni wielu wieków historii, która była trudna i bolesna.
Święta Jadwiga wśród wszystkich dziejowych doświadczeń pozostaje przez siedem już stuleci orędowniczką wzajemnego zrozumienia i pojednania, stosownie do wymagań prawa narodu, międzynarodowej sprawiedliwości i pokoju”.
Historyczny dzień
Atmosfera budowania dobrych relacji z narodem niemiecki stała u podstaw nawiązania współpracy między Trzebnicą a niemieckim miastem Kitzingen. Na początku lat 90. z inicjatywy ks. prof. Antoniego Kiełbasy SDS odbyła się pielgrzymka do Niemiec, do miejsc związanych z życiem św. Jadwigi. Mimo pierwszych kontaktów, które udało się wtedy nawiązać, prace na rzecz partnerstwa zostały zaniedbane.

Pojednanie. Partnerstwo. Przyjaźń
Wymiernym obrazem dzisiejszego partnerstwa jest współpraca między szkołami, wymiana młodzieży, udział w wydarzeniach kulturalnych, społecznych, religijnych. Na szczególne odnotowanie zasługuje przyznanie w 2016 r. tytułu Honorowego Obywatela Trzebnicy jednemu z inicjatorów partnerstwa – Clausowi Luxowi, przesiedlonemu w dzieciństwie z Polski na tereny niemieckie. Dziękując za to wyróżnienie, powiedział on wówczas: „Dziś, po 71 latach znów jestem obywatelem miejsca, w którym się urodziłem.
To dla mnie niezwykłe wyróżnienie i napawa mnie ogromną wdzięcznością. […] Jak mówił Kris Morgenstern: Nie tam zawsze jest ojczyzna, gdzie się mieszka, ale tam, gdzie jest się zrozumianym. A ja dodam od siebie – gdzie się kocha i jest się kochanym. Dziś z całego serca dziękuję za to wszystko”.
Obecny na gali nadburmistrz Kitzingen w swoim wystąpieniu potwierdzał wagę chwili: „Bardzo się cieszę, że obecny burmistrz Marek Długozima w 2007 r. podjął ponowne starania dotyczące współpracy między naszymi gminami. Najpierw współpraca rozkwitała na płaszczyźnie parafialnej, bo patronką obu z nich jest św. Jadwiga. To dzięki niej powstało wiele kontaktów i przyjaźni. Claus Lux zasadniczo przyczynił się do tego partnerstwa. Szczególnie cieszę się z tego, że Claus Lux – przesiedlony ze swojej ojczyzny, dziś z powrotem został do niej przyjęty. Niech żyje partnerstwo między Trzebnicą a Kitzingen i przyjaźnie między naszymi narodami”.