Moja niedziela

Do którego syna jest nam bliżej? Sprawa pozornie wydaje się oczywista. Jeden skupia się na deklaracjach, słowach, dba o wizerunek i o to, by ojciec usłyszał to, co usłyszeć powinien. Drugi – być może nie jest tak biegły w sztuce „oczarowywania” słowami, ale skupia się na czynach, działaniu. Trudno nie odnieść wrażenia, że ten tekst Ewangelii doskonale opisuje nasze społeczeństwo. Można pytać w nieskończoność: więcej wśród nas miłości deklarowanej słowami czy okazywanej czynami? Więcej działań zmierzających do budowania wspólnoty czy deklaracji, iż taka wspólnota powinna być budowana? Więcej inicjatyw szerzących dobro czy narzekań, że wszędzie panoszy się zło? Pytania można mnożyć, jednak wówczas umknie nam jeden szczegół. To on sprawia, że bohaterowie tej Ewangelii tak bardzo różnią się między sobą. Ewangelista zapisał, że pierwszy mimo odmowy „opamiętał się”, tymczasem użyty przez św. Mateusza czasownik należałoby przetłumaczyć: „odczuł żal”. Ten człowiek miał w sobie coś, czego brakowało jego bratu. Potrafił się przyznać do błędu, żałować za niego i podjąć działania, by ów błąd naprawić. To pocieszająca wiadomość, bo nigdy nie jest tak źle, żebym nie mógł się opamiętać. Zastanawiam się jednak, czy przez tę cechę ten syn nie staje się jeszcze bardziej daleki współczesnemu człowiekowi.
Kto dziś potrafi odczuć żal, przyznać się do błędu?
Przecież nie wypada. Trzeba być zawsze nieomylnym…

Historia zna niezwykle barwne interpretacje fragmentu Ewangelii o zapraszaniu na ucztę. Św. Augustyn pisząc do namiestnika Afryki Bonifacego, miał przywołać ten fragment Pisma Świętego, zachęcając go do interwencji przeciw donatystom. Tłumaczył, że pierwszymi sługami, posłanymi przez Pana z zaproszeniem, są apostołowie i biskupi.
Kiedy jednak ich zaproszenie zostaje zlekceważone, otwiera się przestrzeń dla tych, którzy mają zmuszać do wejścia, tak by dom był zapełniony. Biskup z Hippony podkreślał, że rodzice czasem stosują „rózgę wobec krnąbrnych dzieci, a te po latach są im wdzięczne”. Ten tok myślenia odnajdujemy także w kolejnych pokoleniach ludzi Kościoła oraz sprawujących władzę. Przywoływano tę Ewangelię, by uzasadnić, że czasem warto „żelazem zmuszać do wejścia na ucztę Pańską”. Gdy weźmiemy do ręki oryginalny tekst Ewangelii św. Mateusza, zobaczymy, że słowo, które oznacza „zapraszanie”, nie zmienia się przez cały tekst. Mamy tutaj użyty czasownik, który można tłumaczyć jako „wołać”, a nawet „nazywać po imieniu”. Zatem nie jest tak, że inne metody stosują wysłani przez Pana jako pierwsi, inne drudzy czy trzeci. Jedyne co się zmienia, to miejsce działania.
Warto na to zwrócić uwagę, bo Pan Jezus zostawił nam trzy „sposoby wołania”, czyli zapraszania innych do wspólnoty: głoszenie Słowa Bożego, sprawowanie sakramentów i świadectwo życia. Tylko tyle i aż tyle. Nie ma sensu sięgać po inne środki. Trzeba jedynie w należyty sposób operować tymi, które posiadamy, a dom się zapełni…

Reakcja Piotra i obietnica Pana Jezusa najczęściej wychodzą na pierwszy plan, kiedy rozważamy czytaną dziś Ewangelię. A może warto zatrzymać się na tym, co pomijamy? Umyka nam bowiem reakcja Syna Bożego na odpowiedzi, które padły, zanim Piotr zabrał głos. Wydają się one mało ważne, bo są niepełne i błędne. Nie oddają całej prawdy o Jezusie. Szybko przechodzimy nad nimi do porządku dziennego. Stawiamy sobie Piotra jako wzór otwarcia się na działanie Ducha Świętego, dochodzenia do – jak to zwykliśmy mówić – całej prawdy. Tymczasem wprawdzie Pan Jezus pochwala Szymona, jego wiedzę, wiarę, otwartość (nazwijcie to jak chcecie), ale nie potępia tych, którzy błądzą, lub lepiej – którzy są przy Nim, ale poszukują, stawiają pytania. Rozmawiają na temat Mesjasza z innymi. Chrystus nie mówi, że tamtych należy ze wspólnoty usuwać, bo nie wiedzą, kim On jest. Wręcz przeciwnie – mówi o założeniu Kościoła, w którym ci posiadający pełną wiedzę mają bardzo konkretne zadania do wykonania. W tekście dziś czytanym słyszymy o „związywaniu i rozwiązywaniu”, ale w Ewangelii św. Łukasza Pan Jezus powie Piotrowi, że ma innych w wierze umacniać. Zatem z jego wyznaniem tak naprawdę nie idzie pretekst do wynoszenia się nad pozostałych, ale zadanie do spełniania na rzecz wspólnoty. Jeśli zatem obok nas są ci, którzy błądzą, poszukują, to sposobem naprawienia Kościoła nie będzie zamknięcie im drzwi i pozbycie się ich, ale znalezienie kilku, a może kilkunastu takich, którzy będą gotowi podzielić się z nimi swoją wiarą, umocnić ich i wskazać drogę. A jeśli odnajdujemy się w obrazie tych, którym dziś na pytanie: „Kim jest dla ciebie Jezus?” nie jest łatwo odpowiedzieć, szukajmy dalej, pytajmy, dążmy do osobistego poznania Go, bo jednego jestem pewny – dla nas także jest miejsce w tej wspólnocie, której chciał Chrystus.