ZŁOTA KORONA NA JEJ GŁOWIE
Znaczenie koronacji Jasnogórskiego Obrazu
Uroczysta koronacja Cudownego Obrazu Matki Bożej w 1717 r.
była swoistym potwierdzeniem obrania Matki Bożej
w Jej jasnogórskim wizerunku na Królową Polski.
BOŻENA SOBOTA
Wrocław
Widok na kaplicę Cudownego Obrazu MB Częstochowskiej
HENRYK PRZONDZIONO/FOTO GOŚĆ
Pójdźmy i my dnia dzisiejszego z Najjaśniejszą Koronatką naszą, Najświętszą Maryją […]. Pójdźmy i my przed Tron Chrystusa naszego […] ze skłonioną głową, złamanym kolanem, bijącym o ziemię czołem, skruszonym i upokorzonym sercem mówmy: Błogosław Nieśmiertelny Królu Chwały i Matce Twojej, żeby Jej honor na tym miejscu nie ustawał, aż do skończenia świata. Błogosław nas, wiernych stróżów i klientów, których sobie sama do boku przybrać raczyła, aż do skończenia świata. Błogosław wszystek lud za honor Twój i Matki Twojej zgromadzony, aż do skończenia świata”.
Te słowa wypowiedział do zgromadzonych na Jasnej Górze wiernych dominikanin, o. Dominik Frydrychowicz, głosząc kazanie 14 września 1717 r., w oktawie wspaniałych uroczystości koronacyjnych Cudownego Obrazu Matki Bożej.
Podziękowania za koronację
Kiedy po zakończonej oktawie uroczystości pielgrzymi opuszczali Jasną Górę, 16 września wznowiono obrady kapituły prowincjalnej polskiej prowincji.
Podziękowano o. Konstantemu Moszyńskiemu za troskę o wspólne dobro i cześć Matki Bożej. Postanowiono też wysłać o. Wiktora Kraśnickiego, aby podziękował Klemensowi XI oraz Kapitule Watykańskiej za przysłane korony.
Korony z grzebieniem w kształcie lilii i sukienki milenijne (tysiąclecia).
Sukienka Matki Bożej wykonana haftem niebieskim i dekorowana
motywem lilii z brylancikami, a Dzieciątka haftem purpurowym
z motywem rozetek z brylancikami. Całość powstała z okazji Milenium
Chrztu Polski w 1966 r. Poświęcone zostały przez Prymasa Polski
kard. Stefana Wyszyńskiego ze współudziałem abpa Karola Wojtyły
3 maja 1966 r.
ARCHIWUM BIBLIOTEKI JASNOGÓRSKIEGO INSTYTUTU MARYJNEGO
Audiencja u papieża odbyła się 13 stycznia 1718 r. Ojciec Kraśnicki i prokurator paulinów przy Stolicy Apostolskiej, o. Chryzostom Koźbiałowicz, zdali relację z odbytej koronacji oraz złożyli podziękowania. Paulini wyjednali wówczas jeszcze jeden przywilej papieski – breve apostolskie z 14 kwietnia 1718 r. ustanawiające na Jasnej Górze Arcybractwo Koronacji Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej oraz Znalezienia Krzyża Świętego wraz z nadaniem odpustów zupełnych tym, którzy do tego bractwa będą należeć.
Dokonana koronacja była swoistym potwierdzeniem obrania Matki Bożej w Jej jasnogórskim wizerunku na Królową Polski. W sposób formalny fakt ten wyraził sejm w 1764 r.: „Rzeczpospolita Polska stwierdza, że jest do swojej Najświętszej Królowej Maryi Panny w Obrazie Częstochowskim cudami słynącej zawsze nabożna i Jej protekcji w potrzebach doznająca”.
Rocznice koronacji
O kolejnych rocznicach koronacji obrazu Matki Bożej na Jasnej Górze pamiętano i starano się organizować stosowne obchody.
Tak było w 1817 r., gdy obchodzono 100. rocznicę. Niestety, nie było już wolnej Polski. Zaborcze władze rosyjskie wiedziały, jak wielkie znaczenie miała Jasna Góra dla Polaków, jednak uroczystość rocznicowa mogła się odbyć i wzięło w niej udział ok. 120 tys. pielgrzymów. W 1867 r. przypadła 150. rocznica koronacji, w czasie bardzo trudnym dla Polaków i Jasnej Góry, było to bowiem wkrótce po upadku powstania styczniowego, dlatego tym razem obchody były bardzo skromne.
Wspomnieć wypada, że przysłane z Rzymu korony były za duże dla Obrazu, a złoto niskiej próby. Nie nadając sprawie rozgłosu, o. Moszyński kazał wydać złoto z zasobów skarbca jasnogórskiego i zlecił w 1722 r. wykonanie nowych, według zrobionego wcześniej odrysu, wrocławskiemu warsztatowi złotniczemu Plackwitza. Dlatego te korony nazywane są papiesko-paulińskimi.
Z inwentarza skarbca wiadomo, że wojewoda wołyński, Atanazy Miączyński, ufundował swoje złote korony.
Korony z motywem orłów piastowskich na grzebieniu,
symbolizujące majestat Królowej Korony Polskiej, poświęcone
i ofiarowane przez św. Jana Pawła II
w przeddzień jego śmierci, 1 kwietnia 2005 r.
Stały się one inspiracją dla sukienek bursztynowo-brylantowych
(zwanych też sukienkami zawierzenia Totus Tuus),
powstały w 2005 r. z okazji 350-lecia cudownej obrony Jasnej Góry
w 1655 r. Koronacja tymi koronami odbyła się 26 sierpnia 2005 r.,
w uroczystość Matki Bożej Częstochowskiej.
ARCHIWUM BIBLIOTEKI JASNOGÓRSKIEGO INSTYTUTU MARYJNEGO
Nowe korony
Nocą z 22 na 23 października 1909 r. Obraz Jasnogórski został okradziony z koron papiesko-paulińskich i perłowej sukienki. Rekoronacji dokonano 22 maja 1910 r. na prośbę o. Euzebiusza Rejmana za poparciem arcybiskupa lwowskiego Józefa Bilczewskiego i ks. Adama Stefana Sapiehy, w owym czasie szambelana papieskiego, późniejszego biskupa krakowskiego.
Korony i sukienki – wotum Narodu Polskiego – Szaty Miłości,
Wdzięczności, Cierpienia i Nadziei nałożone 4 września 2010 r.
z okazji 100-lecia rekoronacji koronami Piusa X w 1910 r.
Wykonane są z darów licznie składanych przez
pielgrzymów, rodziny i wspólnoty z kraju i zagranicy.
Kompozycja tworzy ideową całość, zgodną z odmawianą
od dziesięcioleci przed Obrazem modlitwą Apelu Jasnogórskiego:
„Maryjo, Królowo Polski, jestem przy Tobie. Pamiętam. Czuwam”.
HENRYK PRZONDZIONO/FOTO GOŚĆ
Obraz uwieńczono wówczas koronami św. Piusa X.
Koronacja odbyła się szybko, aby uprzedzić zamiar cara Mikołaja II, który w ramach imperialnej polityki rusyfikacyjnej również był skłonny ufundować nową parę koron. Sylweta koron ma jednolitą płaszczyznę bez widocznej granicy między obręczą otoku a grzebieniem zwieńczenia.
Pokrywa je drobny, zwarty ornament, wzbogacony niezbyt licznie kamieniami.
Sterczyny o naprzemiennej wysokości zdobi dziewięć sześciopromiennych gwiazd wysadzanych diamencikami, a koronę Dzieciątka małe szafiry.
W środek korony Maryi wprawiona jest dziesięciopromienna gwiazda diamentowa, w koronie Dzieciątka Jezus krzyżyk. Dwie pary smukłych aniołów wykonanych w technice emalierskiej, o tęczowych skrzydłach i w białych tunikach, podtrzymują obie korony, powtarzając motyw przejęty z koron klementyńskich. Korony Piusa X używane są jako komplet do sukienki diamentowej.
Ogromne znaczenie Jasnej Góry i samego Wizerunku Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski dla naszego Narodu ujawniało się wielokrotnie w burzliwych dziejach naszej Ojczyzny.
Pielgrzymowano do tronu Matki Najświętszej na Jasną Górę w trudnych czasach i w czasach pokoju, uciekano się do Niej w okresie powstań niepodległościowych i świętowano u Jej stóp ważne narodowe rocznice. Przybywano do Niej z kłopotami i radościami prywatnymi.
