Dzień koronacji Jasnogórskiego Obrazu

Dla dokonania w klasztorze jasnogórskim w Częstochowie aktu koronacji przepisanego rytem rzymskim, po uprzednim porozumieniu zainteresowanych stron, wybraliśmy i wyznaczyliśmy dzień 8 września br., mianowicie samo święto Narodzenia Najświętszej Matki.
Uznaliśmy też za właściwe, iż o tej koronacji i jej terminie należy powiadomić wszystkie hierarchie, prowincje, diecezje i stany Królestwa Polskiego oraz Wielkiego Księstwa Litwy, jak właśnie w niniejszym postępowaniu deklarujemy, oznajmiamy i publicznie ogłaszamy. Razem z ojcami paulinami klasztoru jasnogórskiego zapraszamy wszystkich wiernych, którym leży na sercu miłość i cześć Najświętszej Maryi Panny; zapraszamy, aby wszyscy zechcieli stawić się i bardziej uświetnić tę pierwszą uroczystość w naszym Królestwie; aby złożyli Wielkiej Królowej i Patronce Polski hołd czci i uległości, a zarazem pozyskali specjalne odpusty” – pisał biskup Krzysztof Szembek w liście do wiernych Kościoła w Rzeczypospolitej i sąsiednich prowincjach kościelnych z 4 lipca 1717 r.
Uroczystości koronacyjne
Uroczystości koronacyjne zgromadziły u stóp Jasnej Góry ok. 150 tys. pielgrzymów z Polski, Śląska, Węgier i Moraw.

Prowincjał paulinów, o. Konstanty Moszyński, oczekiwał na biskupa koronatora w towarzystwie ojców i braci. Obecnych było aż 240 paulinów, gdyż zakończyła się kapituła. Prowincjał powitał biskupa koronatora w przedsionku kościoła. Zgodnie ze zwyczajem biskup odpowiedział pozdrowieniem, po czym wkroczył do dużego kościoła, a następnie do kaplicy Matki Bożej. Za koronatorem podążali prałaci niosący korony. Ingres odbywał się przy wtórze salw armatnich i śpiewie hymnu Te Deum laudamus, któremu towarzyszyły orkiestry. Po wejściu do kaplicy zaintonowano Litanię loretańską, a po jej odśpiewaniu korony złożono w kaplicy św. Józefa. Biskup z asystą powrócił do przygotowanego mieszkania w klasztorze. Po skończonych uroczystościach liturgicznych zapalono przygotowaną na wieży klasztornej iluminację.
W pewnym momencie ogień wymknął się spod kontroli i o mało nie doszło do nieszczęścia. Jednak w porę zareagowano i ugaszono powstający pożar.
8 września o poranku zakonnicy paulińscy przenieśli obraz Matki Bożej z kaplicy do pięknie udekorowanego kościoła, gdzie miała się odbyć koronacja. Obraz umieszczono w prezbiterium na specjalnie przygotowanym podniesieniu o kilku kondygnacjach, obitym szkarłatnym suknem, pod baldachimem nadesłanym przez biskupa wrocławskiego. Około godziny 8.00 przybył do Sali Rycerskiej biskup koronator wraz z towarzyszącymi osobami.
Salę wypełnili licznie przybyli dostojni goście, ojcowie i bracia paulini z prowincjałem o. Moszyńskim i przeorem o. Kiedrzyńskim.
Ojciec Konstanty Pawłowski, definitor prowincji, w mowie wygłoszonej po łacinie poprosił o dokonanie obrzędu koronacji. Następnie na polecenie biskupa koronatora odczytano dekret Stolicy Apostolskiej przygotowany przez Kapitułę Watykańską, polecający koronację, oraz dekret nuncjusza w Polsce delegujący bp. Szembeka na koronatora. Z kaplicy św. Józefa zostały przyniesione korony. Biskup Szembek wygłosił kazanie. Zwracając się do paulinów, przypomniał im cuda Matki Bożej zdziałane na Jasnej Górze, gdzie są opiekunami, łaskawą decyzję papieża Klemensa XI, jak i zasługi kard. Albaniego dla tejże koronacji.

W tym czasie licznie zgromadzeni wierni mieli możliwość nawiedzenia kościoła i modlitwy przed ukoronowanym Obrazem Jasnogórskim. Po skończonych uroczystościach w Sali Rycerskiej udano się do kościoła. Tu ok. godziny 18.00 odprawiono nieszpory, którym przewodniczył bp Krzysztof Szembek, a kazaniem uświetnił jezuita, ks. Tomasz Srebrnicki. Dyskretnie przypomniał w nim, że Maryja powinna stanowić wzór dla każdego władcy, gdyż najpierw można o Niej powiedzieć, że była Służebnicą Pańską, a dopiero potem Królową. Władcy ziemscy często kierują się w swym postępowaniu kaprysami, natomiast Maryja zawsze spieszy swemu ludowi na pomoc w każdej potrzebie.
Trzeba zatem oddać Jej serca, a Ona za ten szczery dar odpłaci koroną wiecznego szczęścia.
Powrót Obrazu do kaplicy
Po nieszporach biskup koronator okadził ołtarz i zaintonował śpiew Litanii loretańskiej na sposób jasnogórski.
Przy tych dostojnych śpiewach uformowała się procesja ze świecami.
Wystrzały armatnie oznajmiły, że Obraz Matki Bożej powraca z kościoła do kaplicy. Osadzono go na specjalnych nosidłach i pod baldachimem poniesiono trasą po wałach, a do kaplicy wprowadzono przy dźwiękach starej pieśni O Gospodzie uwielbiona i huku salw armatnich. Biskup Szembek umieścił Obraz w ołtarzu i zaintonował uroczyste Te Deum. Na zakończenie udzielił solennego błogosławieństwa i przyjął podziękowania, które w imieniu wszystkich wygłosił przeor Atanazy Kiedrzyński. Wówczas, jak poprzedniego dnia, rozbłysła nad Jasną Górą iluminacja ogniowa. Tym razem już bez niespodzianek. Kronikarz zakonny zanotował: „Jakaż była pobożność ludu, uniesienie, podziw, wzdychania i łzy wielkiej radości, z trudem mogę to opowiadać”.
Świętowano koronację na Jasnej Górze oktawę. Przez ten czas rzesze pielgrzymów uczestniczyły z wielką pobożnością w procesjach i licznie celebrowanych Mszach św. w kościele, kaplicy, kaplicy polowej na placu przed klasztorem i okolicznych kościołach: św. Zygmunta, św. Rocha i św. Barbary.