Obowiązki duchownych we wspólnocie Kościoła

Duchowni w Kościele katolickim mają szczególny obowiązek okazywania szacunku i posłuszeństwa Ojcu Świętemu oraz własnemu ordynariuszowi [kan. 273 KPK]. Papież jest widzialną Głową całego Kościoła i razem z biskupami – szczególnie pasterzami diecezji, kieruje życiem Ludu Bożego, a duchowni pomagając im w nauczaniu, uświęcaniu i kierowaniu wspólnotą, stają się ich współpracownikami.
Ta postawa posłuszeństwa i szacunku wszystkich prezbiterów wobec Papieża i biskupów diecezjalnych winna być przepojona duchem i wolą ofiarnej współpracy, ponieważ kapłani i diakoni – na mocy święceń i sakramentu kapłaństwa – przyjmują możliwość bezpośredniego uczestniczenia w biskupim posługiwaniu. Od swego biskupa diecezjalnego otrzymują misję kanoniczną, ponieważ posługa kapłańska jest posługą samego Kościoła, nie może być wypełniona inaczej jak tylko we wspólnocie hierarchicznej całego ciała [PO nr 15]. Każdy duchowny w liturgii przyjęcia święceń składa swojemu ordynariuszowi uroczystą obietnicę okazywania szacunku i czci oraz posłuszeństwa: kandydat na pytanie postawione przez biskupa udzielającego święceń: Czy biskupowi diecezjalnemu [mnie i moim następcom] przyrzekasz cześć i posłuszeństwo? odpowiada: „Przyrzekam”. Okazywanie przełożonym szacunku polega na oddaniu honoru, czci i poważania w podejmowanej codziennej współpracy, zwłaszcza przez budowanie pełniejszej jedności braterskiej w Chrystusie. Natomiast postawa posłuszeństwa kanonicznego zobowiązuje do wykonywania poleceń biskupa diecezjalnego, wydawanych zgodnie z zakresem jego władzy. Dlatego w sprawy osobiste i prywatne duchownych, które nie są integralnie związane z obowiązkami stanu, biskup diecezjalny może ingerować tylko wówczas, gdy one są przeciwne wierze i chrześcijańskiej moralności, jak również ilekroć duchowny przez swoją postawę narusza publiczne dobro Kościoła. Postawa autentycznego posłuszeństwa motywowana jest miłością do wspólnoty Kościoła oraz zobowiązuje nie do sprzeciwu i buntu, lecz do roztropnego poszukiwania skutecznych dróg autentycznego posługiwania i pasterzowania. Stąd zachęta Soboru Watykańskiego II, aby duchowni odważnie występowali z inicjatywą i jasno przedkładali potrzeby trzody sobie powierzonej [PO nr 15]. Podobną normę zobowiązującą do posłuszeństwa i okazywania szacunku prawodawca ustalił w KKKW dla duchownych Katolickich Kościołów Wschodnich, obligatoryjnie wzywając do szczególnego okazywania szacunku oraz posłuszeństwa Biskupowi Rzymskiemu, Patriarsze i Biskupowi eparchialnemu [kan. 370 KKKW]. Również dla tych wspólnot Ojciec Święty jest widzialną Głową, jak dla całego Kościoła, razem ze wszystkimi biskupami kieruje życiem Ludu Bożego, a duchowni wszystkich obrządków katolickich pomagają im w nauczaniu, uświęcaniu i kierowaniu wspólnotą Kościoła. Ta postawa posłuszeństwa i szacunku duchownych wobec Papieża i własnych biskupów zawsze winna być przepojona duchem i wolą ofiarnej współpracy.
Obowiązek przyjęcia urzędu – posługi – zadania
Prawodawca postanowił, iż wszyscy duchowni, a więc wyświęceni w Katolickich Kościołach Wschodnich, jak również w Kościele Łacińskim, mają obowiązek przyjąć i wiernie wypełnić wszelki

W KKKW znajduje się również norma dotycząca możliwości wypełniania przez duchownych Katolickich Kościołów Wschodnich zawodu świeckiego. Może się to jednak dokonywać wyłącznie po uzyskaniu zgody od własnego Hierarchy [kan. 371 § 3 KKKW]. Obecnie zatrudnianie duchownych w zawodach cywilnych, zwłaszcza w Kościołach Wschodnich ze względu na liczebnie małe wspólnoty, w wielu krajach jest konieczne dla zabezpieczenia minimum życiowego. Wskazuje się obecnie na możliwości podjęcia przez duchownych pracy w niepełnym wymiarze godzin roboczych, zwłaszcza jako nauczających w szkołach katolickich, aby zabezpieczyć sobie środki konieczne do materialnego utrzymania, środki materialne ofiarowane przez małą i ubogą wspólnotę eklezjalną często są bowiem niewystarczające dla codziennej egzystencji.
Obowiązek kościelnego posługiwania w jedności
Wszyscy ministerialnie posługujący duchowni przez realizację kapłańską misji i pracy integralnie uczestniczą w budowaniu jedności Ciała Chrystusowego. Ten fakt obliguje ich do podjęcia i nawiązania w całej wspólnocie Kościoła godnych relacji ze wszystkimi prezbiterami i diakonami. W ocenie kanonicznej jest to wystarczający motyw do zaistnienia między duchownymi trwałego węzła solidarności modlitewnej i braterskiej oraz autentycznej współpracy. Soborowe wskazanie o różnorodności posługiwania i jedności działania staje się czymś oczywistym.
Taki sposób stylu życia zostaje wzmocniony również przez szczegółowe wskazania przepisów prawa partykularnego [kan. 275§1 KPK; KAPŁAN – SŁUGA ZBAWIENIA, w: Synod Archidiecezji Wrocławskiej 1985–1991, Wrocław 1995, s. 144–160].