Madonna w słońcu – Obraz Matki Bożej Świdnickiej

Kościół pod wezwaniem św. Stanisława, biskupa i męczennika i św. Wacława, męczennika w Świdnicy, który od 25 marca 2004 r. z woli Ojca św. Jana Pawła II stał się katedrą diecezji świdnickiej, należy do najznakomitszych sakralnych zabytków Dolnego Śląska. Ostatnio został wpisany przez prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Andrzeja Dudę na listę Pomników Historii (15 marca 2017).
Historia obrazu
W kościele tym od połowy XV w. znajduje się owalnego kształtu, namalowana na desce ikona Najświętszej Maryi Panny, nazwana z czasem obrazem Matki Bożej Świdnickiej. Początkowo obraz wisiał na pierwszym od wejścia filarze południowej nawy bocznej kościoła farnego, nawet wtedy, gdy kościół znalazł się w rękach protestantów.
W czasach najazdu Szwedów obraz został schowany przez katolików i odnaleziony dopiero w drugiej połowie XVII w., gdy duszpasterstwo przy kościele św. św. Stanisława i Wacława sprawowali jezuici. Oni też w związku z odnalezieniem obrazu nazwali go Madonna in Sole (Madonna w słońcu), gdyż jak wówczas pisano, wizerunek ten schowany w cieniu herezji błyszczy teraz jak w słońcu, w pełnym blasku zwycięskiej wiary katolickiej. Niektórzy historycy twierdzą, że tytuł ten jest starszy i odnosi się do promienistej poświaty, którą otoczona jest Matka Boża.
W drugiej połowie XVII w. za sprawą jezuitów rozpoczął się kult tego obrazu. Zaczęto spisywać cuda, których wierni doznawali za wstawiennictwem Matki Bożej Świdnickiej.
Świadectwem uzdrowień i innych doznanych łask były liczne wota wiszące niegdyś we wnętrzu kościoła.
W związku z narastającym kultem i otrzymywanymi łaskami postanowiono stworzyć dla obrazu bardziej godne i szacowne miejsce. Stąd też 10 października 1686 r. jezuici przenieśli obraz Matki Bożej Świdnickiej z filara nawy bocznej do dawnej kaplicy rzeźników. Obraz został umieszczony w centrum ołtarza. Hrabina von Sintzendorf z d. Kinsky, wdowa po staroście księstwa świdnicko-jaworskiego, ufundowała dla obrazu srebrną sukienkę zdobioną szlachetnymi kamieniami. Postać Matki Bożej otoczono złotą promienistą glorią, nawiązując do tytułu Maryi „Madonna in Sole”. Kaplicę przebudowano i nadano jej nowy, maryjny wystrój, zrealizowany wedle wzorów włoskich.
Imię Maryi utworzone z przeplatanych liter znalazło się zarówno na sklepieniu kaplicy, jak i wśród promieni słońca na ołtarzu, na mensie ołtarzowej, a nawet w formie intarsji na pierwszej z barokowych ławek. Malowidła na sklepieniu z 1709 r., autorstwa czeskiego artysty Johanna Hiebla, ukazują cykl nieszczęść, jakie nawiedziły Świdnicę w okresie wojny trzydziestoletniej, począwszy od powstania czeskiego, wkroczenia wojsk cesarskich na Śląsk, aż do zarazy w 1633 r.
Ich konsekwencją jest ucieczka nękanej ludności do Świętej Bożej Rodzicielki, co ukazuje procesja błagalna do Maryi.
Obrazowi Matki Bożej w ołtarzu towarzyszą figurki aniołów siedzących na gzymsach wspieranych przez kapitele pilastrów w narożach kaplicy.

Ołtarz flankują dwie figury przedstawiające rodziców Maryi: św. Annę i św. Joachima. W kaplicy stoją figury św. Agnieszki i św. Ignacego Antiocheńskiego, patrona św. Ignacego Loyoli, wykonane przez wrocławskiego rzeźbiarza Johanna Albrechta Siegwitza w latach 1726–1727. Poświęcenia kaplicy, zwanej do dzisiaj marmurową ze względu na wspaniały wystrój, dokonał w 1727 r. wrocławski sufragan Eliasz Daniel Sommerfeld, biskup tytularny Leontopolis.
Kult Maryi w polskiej rzeczywistości Druga wojna światowa oszczędziła świdnicki kościół.
Po wojnie przybyli tu Polacy głównie ze Wschodu, zwłaszcza z okolic Lwowa i Stanisławowa. Przynieśli z tamtych stron pobożność maryjną.
Nic też dziwnego, że od samego początku, gdy tu przybyli, pielęgnowali pobożność maryjną. Głównymi promotorami kultu maryjnego w parafii św. św. Stanisława i Wacława byli przybyli tu kapłani.
Spośród kilku proboszczów, którzy sprawowali duszpasterstwo w Świdnicy w latach powojennych, najbardziej do rozwoju kultu maryjnego przyczynił się ks. Dionizy Baran, który sprawował funkcję proboszcza parafii św. św. Stanisława i Wacława w latach 1957–1983. To właśnie on w latach 1971–1972 poddał obraz Matki Bożej Świdnickiej konserwacji po kradzieży w 1969 r. sukni. Pracę tę wykonał zespół konserwatorów z Krakowa. Ks. proboszcz Dionizy wprowadził we wtorki nabożeństwa do Matki Bożej Świdnickiej. W hołdzie dla Matki Bożej ułożył pieśń pt. Świdnicka Pani, do której melodię skomponował miejscowy organista Adam Malinowski. Nabożeństwo wtorkowe od tamtych czasów przetrwało aż do dziś i cieszy sie nadal dużą liczbą uczestników. Odbywa się ono we wtorki po Mszy św. o godz. 9.00 w kaplicy Matki Bożej Świdnickiej i na jego program składają się: czytanie podziękowań i próśb, wspólnie odmawiana cząstka Różańca, wezwania: „Matko Boska za nami wstawiaj się” oraz pieśń Świdnicka Pani.
Zamykając krótką historię obrazu i jego kultu, należy jeszcze dodać, iż kard. Henryk Gulbinowicz (metropolita wrocławski w latach 1976–2004), na prośbę ks. Jana Bagińskiego, proboszcza parafii, 8 maja 2000 r. ustanowił Sanktuarium Matki Bożej Świdnickiej w kościele św. Stanisława i św. Wacława.