Obowiązki duchownych we wspólnocie Kościoła

Głównym źródłem obowiązków i praw dla duchownych staje się udział w misterium posługiwania i sakramentu kapłaństwa Jezusa Chrystusa. Ma to swój początek w momencie przyjęcia święceń diakonatu dla posługiwania oraz sakramentu święceń w stopniu prezbitera i biskupa, w którym są konsekrowani i przeznaczeni, ażeby – każdy odpowiednio do swojego stopnia wypełniając w osobie Chrystusa-Głowy zadania nauczania, uświęcania i kierowania – byli pasterzami Ludu Bożego [kan. 266§1 i kan. 1008 KPK].
Duchowni przynależą do Ludu Bożego
Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 r. wylicza obligatoryjnie obowiązki i prawa duchownych [kan. 273-289], tak samo czyni Kodeks Kanonów Kościołów Wschodnich z 1990 r. [kan. 367-393] oraz normy prawa partykularnego Kościoła wrocławskiego. Duchowni już od sakramentu Chrztu św. należą do Ludu Bożego i z tej racji przysługują im również prawa i obowiązki wspólne dla wszystkich wiernych. Ta prawda i przekonanie winny towarzyszyć wszystkim sprawującym władzę w Kościele, aby jej używanie nie było arbitralne, a więc by w niczym nie naruszało zasad wynikających z prawa naturalnego, prawa Bożego i prawa kościelnego. Okoliczności te zobowiązują do dokładniejszego poznania i świadomego chronienia praw każdego wiernego, także praw osoby duchownej, która z racji godności ludzkiej i sakramentu Chrztu św. zawsze winna wewnętrznie identyfikować się ze wszystkimi prawami członków Ludu Bożego, zanim zacznie korzystać z przysługujących jej praw i realizować obowiązki odnoszące się do aktualnie sprawowanej funkcji czy urzędu kościelnego.
Prawodawca kościelny autorytatywnie potwierdził prawdziwą równość w godności i działaniu pomiędzy wszystkimi wiernymi [kan. 204§1, 208], jak również wskazał na źródło nierówności z racji specyfiki aktualizowania własnego powołania, które Chrystus powierzył Kościołowi dla wypełnienia przez wiernych w sposób im właściwy, według własnego stanu prawnego i własnych zadań [ChL 17].
Tak więc płaszczyzną równości pomiędzy wiernymi jest wcielenie do Kościoła i wejście w posiadanie praw i obowiązków chrześcijanina [kan. 96], wspomniana nierówność zaś opiera się wyłącznie na uprawnieniach wynikających z różnych funkcji i posług opisanych przez różnorodność charyzmatów, które każdy może odkryć w sobie i rozwinąć je we wspólnocie Kościoła w obrębie niepowtarzalności swego powołania, jednakże ze świadomością, aby chronić wspólnotę Kościoła Bożego przed rozbiciem i wspierać innych wiernych w godnym korzystaniu z ich uprawnień, jak również w odpowiedzialnej realizacji istotnych obowiązków.
Dlatego zadaniem własnym norm prawa kościelnego jest wspomaganie wiernych w przezwyciężaniu własnego indywidualizmu i w urzeczywistnianiu tożsamości swego powołania w życiu osobistym i wspólnotowym. Prawo kościelne realizuje istotny cel w postaci ochrony samej wspólnoty eklezjalnej, jak również wspiera realizację obowiązków i praw poszczególnych wiernych.

Obowiązek głoszenia Królestwa Bożego
Pierwszym obowiązkiem duchownego jest głoszenie wszystkim Królestwa Bożego oraz miłości Boga do ludzi w posłudze słowa i sakramentów świętych. Duchowny powinien zatem celowo w swoim ministerialnym posługiwaniu ukazywać miłość Boga względem człowieka, jak również integralnie włączyć w realizację tego dzieła swoje osobiste życie i postępowanie, aby potęgować wzajemną miłość Ludu Bożego, której źródłem jest miłość Boga. Prawodawca wskazał, aby przeżywanie tajemnicy miłości miało charakter apostolsko-misyjnej działalności, która stale powinna prowadzić wiernych do budowania Ciała Chrystusa i osobistego wzajemnego wzrastania [kan. 367 KKKW]. Ten pierwszy kodeksowy obowiązek duchownych ma swoje źródło w soborowej nauce Kościoła, która postrzega prezbiterów jako dłużników wszystkich mających się dzielić z nimi prawdą Ewangelii, a przez nauczanie również głosić niewierzącym tajemnicę Chrystusa, uczyć nie swojej mądrości, lecz słowa Bożego, usilnie zachęcając wszystkich do nawrócenia i świętości [kan. 367 KKKW].