Bertram – przyprawa, która przepędza chorobę

Okres przedświąteczny i świąteczny to z założenia czas radosnego oczekiwania, pokoju i przyjemności przebywania z bliskimi.
W praktyce niejednokrotnie jest to czas gruntownych przedświątecznych porządków w ostatniej chwili, „gorączki zakupów” i spotkań w szerokim gronie rodzinnym w chwilach największego zmęczenia. Wszystko to bywa źródłem wzmożonego stresu i napięcia, pogorszenia samopoczucia, sięgamy więc po leki – od przeciwbólowych przez uspokajające po ułatwiające trawienie.
Łatwo ustrzec się przed tym, stosując zasadę, że lepiej zapobiegać niż leczyć.
Święta z Bingen wskazuje wiele dobroczynnie działających na człowieka roślin, które mają zastosowanie kulinarne.
Są to m.in. gałka muszkatołowa, cynamon, goździki, dyptam, hyzop, macierzanka, koperek i kmin rzymski, a poczesne miejsce wśród nich zajmuje – obok opisywanego już galgantu – bertram rzymski (Anacyclus pyrethrum – na zdjęciu). Św. Hildegarda oferuje wiele praktycznych metod przeciwdziałania skutkom nadmiernego stresu. Najbardziej uniwersalną – poza aktualną zawsze i we wszystkich dziedzinach życia radą praktykowania cnoty umiaru – jest włączenie do diety odpowiednich przypraw.
Ta dość niepozorna, podobna do rumianku roślina pochodząca z obszaru basenu Morza Śródziemnego ma właściwości, które pozwoliły św. Hildegardzie napisać o bertramie: „Spożywany przez zdrowego człowieka przynosi korzyść […] i zapewnia jasny umysł. […] przepędza z człowieka chorobę i zapobiega jej”.

Szczególnie korzystny okazuje się bertram na:
Wzmocnienie
Choremu, który pod względem fizycznym jest już prawie wykończony, pomaga odzyskać siły i nie pozostawia w nim niczego niestrawionego.
Artretyzm
[…] człowiek dręczony przez artretyzm powinien utłuc bertram i odpowiednio jedną trzecią tej ilości imbiru oraz trochę pieprzu, zjeść to na czczo i popić winem, a poczuje się lepiej.
Choroby opłucnej
Częste spożywanie [bertramu] przepędza także choroby opłucnej, przysparza człowiekowi czystych soków i rozjaśnia wzrok. Niezależnie od tego, z czym jest jedzony, czy to na sucho, czy w potrawie, jest pożyteczny […] wyciąga złe soki i przywraca zdrowie.
Wskazówki Hildegardy pozwoliły odkryć szczególne właściwości bertramu: wspomaganie przyswajania przez organizm witamin i składników odżywczych z pożywienia, wzmacnianie systemu nerwowego i jego ochronę przed toksynami, wspomaganie oczyszczania jelit.
Dzięki regularnemu spożywaniu bertramu jako przyprawy (wystarczą 1–3 szczypty kilka razy dziennie dodane do potraw, także gotowanych), wszystkie komórki organizmu są optymalnie zaopatrywane i chronione przed stanami niedoborów. Przy obniżonym nastroju następuje jego wyraźne polepszenie.
Bertram sprawdził się jako skuteczny środek leczący i wspomagający w przypadku chorób wyniszczających, jak choroby nowotworowe, cukrzyca, anemia czy AIDS i malaria, jak i w zaburzeniach trawienia i wchłaniania, w chorobach reumatycznych, bólach neuralgicznych, bólach zębów.