Niechciane dziedzictwo?

Tymczasem grzech pierworodny nie jest ani naszym pomysłem – bo jasno wynika z biblijnych dziejów zbawienia, sami zaś potykamy się o niego co krok – ani nie jest „jedną ze słabszych idei”. Wręcz przeciwnie, dopuszczenie do siebie myśli, że on faktycznie istnieje, to jeden z najlepszych „pomysłów”. Bo nawet jeśli światu trudno zrozumieć grzech pierworodny, to bez grzechu pierworodnego jeszcze trudniej jest zrozumieć świat.
W świecie bowiem dzieje się ciągle to, co w Liście do Rzymian opisał św. Paweł: „Nie czynię dobra, którego chcę, ale czynię to zło, którego nie chcę” (Rz 7,19). W Pawle – i w każdym z nas – tkwi coś, co oszukuje rozum i zwodzi wolę, odbiera fizyczną i duchową siłę. Przy tym Paweł ma jasne poczucie, że ów stan osłabienia wcale nie zależy od niego samego; Paweł w tym stanie w jakiś sposób się znalazł, odziedziczył go, urodził się już w niego uwikłany.
Nie grzech, lecz stan
Grzech pierworodny to nie grzech w znaczeniu osobiście popełnionego przez człowieka czynu, który oddala od Boga. Nazwa „grzech” jest mało trafna; właściwie winniśmy mówić: „stan”, „sytuacja, w jakiej się znajdujemy”, nasza „ludzka kondycja”. W tym sensie grzechu pierworodnego nie popełnił nikt, nawet Adam i Ewa – ci bowiem, jak to określa teologia, popełnili „grzech pierwszych rodziców”.
Wskutek ich decyzji znaleźliśmy się więc w określonej sytuacji; odziedziczyliśmy po nich stan osłabienia naszych sił i sytuację oddalenia od Boga – choć pragniemy dobra, czynimy „jak zwykle”; i nie przechadzamy się z Bogiem po tym samym ogrodzie (por. Rdz 3,8). Na ów stan nie mamy wpływu, nie zależy to od naszej decyzji; chcąc nie chcąc, w takim stanie się rodzimy.
Zauważmy, że podobnych sytuacji, gdy człowiek wbrew swej woli uwikłany jest w jakieś spowodowane przez innych zło, znajdujemy w codziennym życiu nieskończenie wiele: dzieci rodzące się w środku wojny; młodzi rzuceni nagle w świat, który nie daje im perspektyw; dorośli bez władzy nad swoim życiem; starsi zależni od pomocy otoczenia.