Arcybiskup Józef Kupny

Metropolita Wrocławski

Abp Józef Piotr Kupny urodził się 23 lutego 1956 r. w Dąbrówce Wielkiej (od 1975 r. w granicach Piekar Śląskich). Po zdaniu egzaminu dojrzałości w Liceum Ogólnokształcącym im. Marii Curie-Skłodowskiej w Chorzowie wstąpił do Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie, jednak kilka tygodni później musiał przerwać studia, gdyż otrzymał powołanie do odbycia dwuletniej zasadniczej służby wojskowej w specjalnej jednostce kleryckiej w Brzegu. Ukończywszy służbę wojskową, kontynuował przygotowanie do kapłaństwa w Śląskim Seminarium Duchownym, jednocześnie studiując w Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, gdzie uzyskał stopień magistra teologii. 31 marca 1983 r. z rąk biskupa katowickiego Herberta Bednorza przyjął święcenia kapłańskie w katedrze pw. Chrystusa Króla w Katowicach.
Ks. Józef Kupny pracował jako wikariusz w parafii pw. Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Uzdrowienia Chorych w Katowicach – Osiedlu Tysiąclecia (od 1983 r.), a następnie w stacji duszpasterskiej Matki Bożej Piekarskiej przy budowanym kościele na osiedlu Górne Tysiąclecie (od 1984 do 1986 r.).
Studia w zakresie teologii praktycznej kontynuował na Studium Pastoralnym Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie – Punkcie Konsultacyjnym w Katowicach, uzyskując w 1986 r. licencjat (rzymski) z teologii.
W tym samym roku rozpoczął studia na Wydziale Nauk Społecznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, zakończone magisterium z socjologii. W 1993 r. uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie filozofii i socjologii na podstawie rozprawy Antropologiczne podstawy nauczania społecznego Jana Pawła II przygotowanej pod kierunkiem ks. prof. Władysława Piwowarskiego. Od 1992 r. był asystentem, a od 1998 r. adiunktem w Katedrze Katolickiej Nauki Społecznej KUL. Był wykładowcą katolickiej nauki społecznej w filii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w Stalowej Woli oraz w Instytucie Wyższej Kultury Religijnej, Studium Teologicznym, Studium Katolickiej Nauki Społecznej w Katowicach.
W latach 1999–2002 pełnił funkcję przewodniczącego Oddziału Lubelskiego Polskiego Towarzystwa Socjologicznego, a w latach 2003–2009 przewodniczącego Stowarzyszenia Wykładowców Katolickiej Nauki Społecznej.

W 1993 r. rozpoczął prowadzenie wykładów z socjologii religii i socjologii parafii w Wyższym Śląskim Seminarium Duchownym w Katowicach.
Prowadził również wykłady zlecone na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Śląskiego. W 1999 r. wszedł w skład Kolegium Redakcyjnego, a od 2001 r. Rady Naukowej „Śląskich Studiów Historyczno-Teologicznych”.

Podczas służby wojskowej w specjalnej
jednostce kleryckiej w Brzegu

ZDJĘCIA Z ARCHIWUM PRYWATNEGO

W roku akademickim 1994/1995 przebywał na stypendium naukowym w Niemczech.
W latach 2001–2006 ks. Józef Kupny pełnił funkcję rektora Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Katowicach, a od 2001 r. także zastępcy dyrektora Wydziału Duszpasterstwa Ogólnego Kurii Metropolitalnej.
W 2001 r. został członkiem Archidiecezjalnej Rady Kapłańskiej, a w 2003 r. Kolegium Konsultorów. W ramach prac II Polskiego Synodu Plenarnego współtworzył dokument „Kościół wobec życia społeczno-gospodarczego”.

W 2003 r. z rąk papieża Jana Pawła II otrzymał godność kapelana honorowego Jego Świątobliwości.
21 grudnia 2005 r. Ojciec Święty Benedykt XVI mianował ks. Józefa Kupnego biskupem pomocniczym archidiecezji katowickiej ze stolicą tytularną Vanariona (w dzisiejszej Algierii). Sakrę biskupią przyjął 4 lutego 2006 r. w archikatedrze Chrystusa Króla w Katowicach. Święceń biskupich udzielił abp Damian Zimoń, metropolita katowicki, współkonsekratorami byli bp Wiktor Skworc, biskup tarnowski, i bp Stefan Cichy, biskup legnicki. Jako dewizę biskupią wybrał słowa: „Christus dilexit nos – Chrystus nas umiłował”. 7 lutego 2006 r. abp Damian Zimoń ustanowił bp. Józefa Kupnego wikariuszem generalnym archidiecezji katowickiej. Jako biskup pomocniczy i wikariusz generalny archidiecezji katowickiej należał do Rady Kapłańskiej, Rady Duszpasterskiej oraz Kolegium Konsultorów.
18 maja 2013 r. Ojciec Święty Franciszek mianował bp. Józefa Kupnego Arcybiskupem Metropolitą Wrocławskim.
Ingres do katedry pw. św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu odbył się 16 czerwca 2013 r. Od tego dnia abp Józef Kupny jest również kolejnym Wielkim Kanclerzem Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu. Paliusz metropolity otrzymał z rąk papieża Franciszka w Bazylice św. Piotra 29 czerwca 2013 r.

Abp Józef Kupny jest członkiem Polskiego Towarzystwa Teologicznego w Krakowie, Polskiego Towarzystwa Socjologicznego i Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W Episkopacie Polski jest członkiem (z wyboru) Rady Stałej Konferencji Episkopatu Polski, przewodniczącym Rady ds. Społecznych KEP, delegatem ds. Ruchów i Stowarzyszeń Katolickich oraz delegatem ds. Duszpasterstwa Ludzi Pracy, członkiem Ogólnopolskiego Komitetu Organizacyjnego Obchodów 1050. Rocznicy Chrztu Polski w 2016 r. oraz członkiem Komisji ds. Polonii i Polaków za Granicą. Był głównym autorem dokumentu społecznego KEP „W trosce o człowieka i dobro wspólne” ogłoszonego w 2012 r. Od 2009 r. jest Komandorem z Gwiazdą Zakonu Rycerskiego Grobu Bożego w Jerozolimie. W 2013 r. został przewodniczącym kapituły Śląskiej Nagrody im. Juliusza Ligonia przyznawanej przez Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana” osobom i instytucjom za ich istotny wkład w rozwój życia społecznego ziemi śląskiej. 26 czerwca 2014 r. Rada Miasta Chorzowa podjęła uchwałę o nadaniu abp. Józefowi Kupnemu tytułu honorowego obywatela Chorzowa.

Grupa kleryków – żołnierzy Ludowego Wojska
Polskiego przed kościołem pw. św. Mikołaja w Brzegu

ZDJĘCIA Z ARCHIWUM PRYWATNEGO

Papież Franciszek i abp Józef Kupny w Bazylice
św. Piotra w Rzymie przed uroczystością nałożenia
paliusza (29 czerwca 2013 r.)

Abp Józef Kupny jest honorowym przewodniczącym Stowarzyszenia Wykładowców Katolickiej Nauki Społecznej oraz członkiem komitetu naukowego dwumiesięcznika „Społeczeństwo”. W swoim dorobku naukowym ma ponad czterdzieści wystąpień na sympozjach i konferencjach naukowych w Polsce, a także w Niemczech, Austrii i Wielkiej Brytanii, był organizatorem konferencji naukowych.
Abp Kupny jest autorem lub redaktorem prawie dwudziestu książek naukowych oraz licznych artykułów z zakresu katolickiej nauki społecznej. Angażował się także w popularyzowanie myśli społecznej Kościoła, dla której propagowania powołał w 2015 r. we Wrocławiu Fundację Obserwatorium Społeczne.