Światło Krzyża Świętego
La Luminara di Santa Croce, wielka procesja ze świecami i pochodniami, która prowadzi ulicami Lukki, z kościoła San Frediano do katedry San Martino, odbywa się corocznie 13 września, w wigilię święta Podwyższenia Krzyża. Na trasie wygaszone są światła elektryczne, a już od popołudnia właściciele posesji (z pomocą drabin i wysięgników straży pożarnej) zapalają niezliczone świeczki umocowane na fasadach domów i kościołów.
To wielkie święto na cześć Volto Santo – Świętego Oblicza, na które zjeżdżają lukańczycy z najodleglejszych części świata, a także święto krwiodawców. Lukka to urokliwe miasto, założone jeszcze przez Rzymian, pełne wspaniałych zabytków. O jednym z nich chcę opowiedzieć.
W katedrze San Martino, w nawie bocznej, stoi ośmioboczne marmurowe tempietto (świątynka), gdzie za złotymi kratami przechowywana jest relikwia – Volto Santo, ponad trzymetrowy polichromowany krucyfiks z drewna cedrowego o surowej, nieco monumentalnej formie. Według tradycji jest uznawany za dzieło Nikodema obecnego na Golgocie, który pragnął uwiecznić Ukrzyżowanego. Bał się, że nie potrafi oddać rysów twarzy Chrystusa. We śnie ujrzał anioły rzeźbiące ____________
Le tempietto, mała ośmiokątna marmurowa kaplica z kolumienkami wykonana w 1484 roku przez Mattea Civitaliego, w której przechowywana jest rzeźba z XIII wieku – Volto Santo / Licencja: CC BY 3.0 na podstawie Wikimedia Commons
głowę, a po przebudzeniu – gotowe dzieło. Przed śmiercią, w obawie przed profanacją, nakazał ukryć krucyfiks w jaskini. Kilka wieków później (ok. 742 r.) podróżującemu po Ziemi Świętej biskupowi Gualfredo miejsce to wskazał anioł. Przewidując trudności z wywiezieniem relikwii, biskup umieścił je na łodzi bez załogi i powierzył Bożej Opatrzności.
13 września każdego roku. Procesja „La Luminara di Santa Croce”, wielka procesja ze świecami i pochodniami ulicami Lukki we Włoszech. Wielkie święto na cześć Volto Santo – Świętego Oblicza / Licencja: CC BY 3.0 na podstawie Wikimedia Commons
Pchana wiatrami łódź dotarła do brzegów Toskanii, ale w bardzo niedostępnym miejscu. Biskup Lukki, powiadomiony o tym przez anioła, przybył z mieszkańcami, którym udało się wydobyć świętą rzeźbę na brzeg. Rozgorzał spór o miejsce przechowywania. Biskup zdecydował, że należy umieścić relikwię na wozie bez woźnicy, zaprzężonym w woły, i powierzyć Opatrzności. Woły zatrzymały się pod murami Lukki. Uradowani mieszkańcy ustawili relikwię w kościele San Martino (jeszcze wtedy nie był katedrą) na czas przygotowywania godniejszego miejsca w kościele San Frediano. Po roku relikwię uroczyście przeniesiono, ale rankiem zdziwieni mieszkańcy zastali ją ponownie w kościele San Martino i tam jest do dzisiaj. Oznaką szczególnego kultu Volto Santo jest właśnie Luminara. Tłumna procesja (trwa kilka godzin) wyrusza z San Frediano z dostojnikami Kościoła, poprzedzona ogromną chorągwią z wizerunkiem Volto Santo. Tego dnia kraty tempietto są otwarte i można pod okiem strażnika nawiedzić Volto Santo, ubrane w płaszcz, koronę i srebrne buty.
Wiele kopii tej relikwii spotykamy w Toskanii, ale też w Europie. W Krakowie w zwierzynieckim kościele Najświętszego Salwatora znajduje się obraz z XVII w. przedstawiający Volto Santo.
BOŻENA SOBOTA
„Królowa Pokoju” 2015 nr 5, s. 17
Figura/relikwia Volto Santo (Święte Oblicze) w katedrze San Martino, Włochy. / Licencja: CC BY 3.0 na podstawie Wikimedia Commons
